Balıklarda Sindirim, Sindirim Enzimleri ve Salgılar

Yeni besleme rejimleri geliştirmede ve optimal yetiştirme şartlarını sağlayabilme çalışmalarında sindirim enzim aktivitelerinin tespiti önem arz etmektedir. Ayrıca çoğu enzimler, canlılık olaylarını düzenledikleri için, aktivitelerindeki artış ya da azalışlar balıkların normal fonksiyonlarının bozulmasına ve balıklarda hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle sindirimde rol alan ve kanda bulunan enzimlerin düzeylerinde oluşan değişimlerin, çeşitli hastalıklar ile hematolojik hastalıkların tanısında ve de patolojik durumların tanısında kriter olarak ele alınabileceği düşünülmektedir. Ayrıca enzim ve salgıların yeterince bilinmesinin balık beslemenin çeşitli evrelerinde ve karma yemlerin hazırlanmasında önemli katkılar sağlayabileceği de düşünülmektedir. Bu derleme çalışmasında, bütün bu özellikler dikkate alındığında balıkların büyüme performansları, yaşama oranları ve besinsel koşulların tanımlanmasında önemli bir araç olan sindirim salgı ve enzimleri ile enzim aktivitelerine bağlı değişimlerin bilinmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Enzim aktivitesi, karbonhidratlar, proteinler, sindirim, yağlar

Digestion in Fish, Digestive Enzymes and Secretions

The identification of digestive enzyme activities is important in developing new feding regimens and in ensuring optimal growing conditions. As most enzymes regulate the events of viability, the increase or decrease in their activity causes the degradation of the normal functions of fish and diseases in fishes. It is thought that changes in the levels of enzymes involved in and digestion may be considered as criteria in the diagnosis of various diseases and hematological diseases and in the diagnosis of pathological conditions. It is also thought that sufficient knowledge of enzymes and secretions may provide important contributions in the various stages of fish nutrition and in the preparation of mixed feeds. In this review, when all these properties are taken into consideration, it is aimed to know the changes related to digestive secretion and enzymes and enzyme activities which are important tools for defining the growth performance, survival rates and nutritional conditions of fishes.

Keywords:

Enzyme activities, carbohydrates, proteins, digestive, fats,

PDF

___

Akpınar, M.A., Görgün, S., Dağ, Ş., 2009. Ergin ve ergin olmayan gökkuşağı alabalığı Oncorhynchus mykiss’in (Osteichthyes: Salmonidae) karaciğer lipaz enzimi (E.C 3.1.1.3) aktivitesinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 34:101-106.
Akyurt, İ., 2004. Balık besleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitapları No:3, Hatay.
Aksu, İ.B., 2008. Türkiye’de uygulanan farklı levrek (Dicentrarchus labrax, L.) larva kültür sistemlerinde büyüme parametreleri ve sindirim enzimleri aktivitesinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
Aktülün, S., 2007. Sivriburun karagöz (Diplodus puntazzo, Cetti 1777) balıklarında larval dönem boyunca tespit edilen sindirim enzimleri aktivitesindeki değişimler. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
Amiza, M. A., Galani, D., Owusu-Apenten, R. K., 1997. Cod (Gadus morhua) trypsin heat inactivation: a reaction kinetic study. Journal of Food Biochemistry, 21:273-288. doi:10.1111/j.1745-4514.1997.tb00209.x
An, H., Seymour, T., Wu, J., Morrissey, T., 1994. Assay systems and characterization of pacific whiting (Merluccius productus) protease, Journal of Food Science, 59:277-281. doi:10.1111/j.1365-2621.1994.tb06947.x
Bilgüven, M., 2002. Yemler bilgisi yem teknolojisi ve balık besleme. Akademisyen Yayınevi Yayın No:1. Mersin.
Chiu, S.T., Pan, B.S., 2002. Digestive protease activities of juvenile and adult eel (Anguilla japonica) fed with floating feed. Aquaculture, 205:141-156.
Clark, J., Macdonald, N.L., Stark, J.R., 1985. Metabolism in marine flatfish III. Measurement of elastase activity in the digestive tract of dover sole (Solea solea L.). Comparative Biochemistry and Physiology, 81B:695-700. doi:10.1016/0305-0491(85) 90389-x
Çelikkale, M.S., 2003. Balık biyolojisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No:101. Fakülte Yayın No:1. Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası, Trabzon.
Çetinkaya, O., 1995. Balık besleme. Yüzüncüyıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 9, Van.
Demir, N., 2006. İhtiyoloji. Nobel Yayın No: 924. Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 31, Ankara.
Demirsoy, A., 1998. Yaşamın temel kuralları (Omurgalılar/Anamniyota). Cilt III/Kısım-I, Meteksan Yayınları A.Ş. Yayın No:93-06-Y-0057-05, Ankara.
De-Vecchi, S. D., Coppes, Z., 1996. Marine fish digestive proteases-relevance to food industry and south-west Atlantic region-a review. Journal of Food Biochemistry, 20:193-214. doi:10.1111/j.1745-4514.1996.tb00551.x
Gildberg, A., Raa, J., 1983. Purification and characterization of pepsins from the arctic fish capelin (Mallotus villosus). Comparative Biochemistry and Physiology, 75A:337-342. doi:10.1016/0300-9629(83)90090-7
Gioda, C.R., Pretto, A., Freitas, C.S., Leitemperger, J., Loro, V.L., Lazzari, R., Lissner, L.A., Baldisserotto, B., Salbego, J., 2017. Different feeding habits influence the activity of digestive enzymes in freshwater fish. Ciencia Rural, 47 On-line version ISSN1678-4596, http://dx.doi.org/10.1590/0103-8478cr20160113
Gjellesvik, D.R., Lombardo, D., Walther B.T., 1992. Pancreatic bile salt dependent lipase from cod (Gadus morhua) purification and properties. Biochemica Biophysica Acta, 1124:123-134. doi:10.1016/0005-2760(92)90088-D
Gjellesvik, D.R., Lorens, J.B., Male, R., 1994. Pancreatic carboxylester lipase from Atlantic salmon (Salmo salar) cDNA sequence and computer-assisted modeling of tertiary structure. European Journal of Biochemistry, 226:603-612. doi:10.1111/j.1432-1033.1994.tb20086.x
Gözükara, E.M., 2011. Biyokimya. Nobel Tıp Kitapevleri, Nobel Matbaacılık, 5. Baskı, Hadımköy/İstanbul.
Hoşsu, B., Korkut, A.Y., Fırat, A., 2001. Balık Besleme ve yem teknolojisi I (Balık besleme fizyolojisi ve biyokimyası). Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayın No:50. Ders Kitabı Dizini No:19. Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova, İzmir.
Jensen, R.G., 1983. Detection and determiantion of lipase (acylglycerol hydrolase) activity from various sources. Lipids, 18:650-657. doi:10.1007/BF02534677
Kawai, S.I., Ikeda, S., 1971. Studies on digestive enzymes of fishes-1:Carbohydrates in digestive organs of several fishes. Bulletin of the Japanese Society of Scientific Fisheries, 37(4):333-337.
Keha, E., Küfrevioğlu, Ö.İ., 2007. Biyokimya. Aktif Yayınevi. Sirkeci/İstanbul.
Köprücü, K., 2008. Balık besleme. Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Notları. Elazığ.
Murakami, K., Noda, M., 1981. Studies on proteinases from the digestive organs of sardine. I. Purification and characterization of three alkaline proteinases from the pyloric caeca. Biochemica et Biophysica Acta (BBA)-Enzymology, 658(1):17-26. https://doi.org/10.1016/0005-2744(81)90245-X
Nayak, J., Vishwanathan, P.G.N., Ammu, K., Susheela, M., 2003. Lipase activity in different tissues of four species of fish: Rohu (Labeo rohita Hamilton, 1822), oil sardine (Sardinella longiceps Valenciennes, 1847), mullet (Liza subviridis Valenciennes, 1836) and Indian mackerel (Rastrelliger kanagurta Cuvier, 1816). Journal of the Science of Food and Agriculture, 83:1139-1142. doi:10.1002/jsfa.1515
Noyan, A., 2003. Yaşamda ve hekimlikte fizyoloji. Meteksan A.Ş. Ankara.
Pujante, I.M., Lopez, M.D., Mancera, J.M., Moyano, F.J., 2017. Characterization of digestive enzymes protease and alpha-amylase activities in the thick-lipped grey mullet (Chelon labrosus, Risso 1827). Aquaculture Research, 48:367-376. doi: 10.1111/are.13038
Smith, R.R., 1989. Nutritional energetics in fish nutrition. Ed. By. J. Halver. s. 1-30. Academic Press. New York. A Method for Measuring Digestibility and Metabolizable Energy of Fish Feeds. Progressive Fish Culturist 33:132-134.
Sözbilir, N., Bayşu, N., 2008. Biyokimya. Güneş Tıp Kitabevleri. İskitler/Ankara.
Süzer, C., 2003. Mercan (Pagellus erythrinus, L. 1758) balıklarında larval dönem boyunca tespit edilen sindirim enzimleri aktivitesindeki değişimler. Doktora Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
Süzer, C., Çoban, D., Kamacı, H.O., Aytepe, B., Saka, Ş., Fırat, K., 2007. Çipura (Sparus aurata L., 1758) larvalarında mikropartikül yeme geçiş döneminde sindirim enzimlerindeki değişimler. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24(3-4): 253-259. Süzer, C., Kamacı, H.O., Çoban, D., Saka, Ş., Fırat, K. Karacaoğlan, A., 2011. Levrek (D. labrax, L.) larvalarında erken dönem mikropartikül yem girişi: Larval gelişim ve sindirim enzimleri aktivitesine olan etkisi. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 11:491-497.
Süzer, C., Çoban, D., Yıldırım, Ş., Hekimoğlu, M., Kamacı, H.O., Fırat, K., Saka, Ş., 2014. Kültürü yapılan sinarit (Dentex dentex) larvalarında sindirim enzimlerinin dönemsel gelişimi. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 14:759-768.
Timur, M., 2006. Balık fizyolojisi. Nobel Yayın No: 957. Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 34. Ankara, 192s.
Yanar, Y., 2015. Su ürünleri enzimleri ve enzimlerin işleme endüstrisinde kullanım olanakları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 32(2):105-113. doi: 10.12714/egejfas.2015.32.2.07