KOLEKTİF ADALET KAVRAMI

İlgili yazında örgütsel adalet kavramını ele alan kuram ve modeller, konuya bireyci bir perspektifle yaklaşıp sadece bireyin kendisine dönük olan adalet uygulamalarını ele almaktadırlar. Oysa içerisinde bulunduğu grup ve örgütle ilişkili konumda olan birey, sadece kendisine karşı değil grubun diğer üyelerine karşı sergilenen tutum ve davranışlardan da etkilenme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada, bireylerin örgütsel adalet algıları oluşurken kendisi ile örgüt arasındaki bireysel mübadelenin yanında, kolektif olarak diğer örgüt üyelerine karşı yapılan adalet uygulamalarının; bireyin adalet algıları üzerinde belirleyici rolünün olup olmadığı sorgulanmakta ve örgütsel adalet kavramına “kolektif adalet” adıyla yeni bir boyut eklenerek kavramın bütünsel olarak açıklanması amaçlanmaktadır. Araştırmanın teorik bölümü mevcut yazındaki kuramlarla, saha araştırması ise kolektif ve grup çalışmalarının yoğunlukla yapıldığı sağlık sektöründe çalışan 307 kişi ile basit tesadüfi örneklem tekniğine göre yapılmıştır. Araştırma sonucunda örgütsel adalet algısının sadece bireye dönük uygulamaları referans alarak açıklanamayacağı; kolektif ve grup düzeyindeki algılarında bu modele dahil edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak mevcut adalet ölçeği ile birlikte kolektif adalet algısını içeren ifadelerin yer aldığı ölçek alan araştırması ile sınanmış ve üç boyutlu örgütsel adalet modeline göre, kolektif adalet boyutunun eklenmesi ile dört boyutlu modelin bilimsel olarak daha iyi uyum iyiliği değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kolektif adalet, Örgütsel adalet, Dağıtım Adaleti, Etkileşim Adaleti

COLLECTIVE JUSTICE CONCEPT

Theories and models discussing the organizational justice concept in the relevant literature approach to the issue from an individualistic perspective and deal only with justice applications directed to the individual. However, the individual who is related to her/his group and organization has a potential of being affected by attitudes and behaviors displayed against not only herself/himself, but also against other members of the group. This study questions whether the individual exchange between individuals and organization and the justice applications collectively performed against other organization members have a determinant role on individuals’ justice perception or not when their organizational justice perception is formed and aims to explain the organizational justice concept integrally by adding a new dimension to the concept with the name “collective justice”. The theoretical section of the study was conducted with theories in the present literature, while the field research was conducted with 307 individuals working in health sector where collective and group studies are performed intensely, via the simple random sampling technique. As a result of the study it was determined that the organizational justice perception may not be explained only by taking individual-related applications as a reference and collective and group-level perceptions also had to be included in this model. In addition the present justice scale and the scale containing statements concerning the collective justice perception were examined via the field research. According to the three-dimensional organizational justice model it was determined that when the collective justice dimension was added, the four-dimensional model had scientifically better goodness of fit indexes.

Keywords:

Collective Justice, Organizational Justice, Distribution Justice, Interaction Justice,

PDF

___

Adams, J. S. (1963). Towards an understanding of inequity. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 67(5), 422–436.
Bandura, A. (1986). Social foundations o thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, Nj: Prentice-Hall, Inc.Bandura, A.(1997). Self-efficacy: The exercise of contWorth Publishers,New York,USA.Bandura, A. (2000). Exercise of human agency through collective efficacy, American Pyschological Society, Volume 9, Number 3.
Beugre, C.D. (1998). Managing fairness in organizations. Greenwood Pub. Gr, Westport, CT, USA.
Browne, M. W., Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In: K. A. Bollen, & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Beverly Hills, CA: Sage.
Colquitt.A.J., Conlon,D.E., Wesson, M.J., Porter, O.L.H., Yee Ng,K.(2001). Justice at the millennium. Journal of Applied Psychology, 86:425-445.
Colquitt, J. A., (2001). On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure, Journal of Applied Psychology, 86 (3).
Cihangiroğlu, N , Yılmaz, A . (2010). Çalışanların örgütsel adalet algısının örgütler için önemi. Sosyal Ekonomi Araştırmalar Dergisi, 10 (19), 194-213. Folger,R.(1986). Relative deprivation and referent cognitions distributive and procedural justice effect. Journal of Experimental Social Psychology, 22. 531-546.141
Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management Review, 12, 9-22.
Hayashi, Y., Sekiguch,T. (2006). Collective justice perceptions in group-oriented cultures: proposal of a new construct, Japanese Journal of Administrative Science Volume,19, No.3, 207-219
Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: comparing values, behaviours, ınstitutions, and organizations across nations. London: Sage Publications.
Kernan, M.C.; Hanges, P.J. (2002). Survivor reactions to reorganization: antecedents and consequences of procedural, ınterpersonal and ınformational justice, Journal of Applied Psychlogy, 87(5), s.916-928.
Kılıç,T., Bostan,S., Grabowski, W. (2015). A new approach to the organizational justice concept: the collective level of justice perceptions. International Journal of Health Sciences March, Vol. 3, No. 1, pp. 157-175. Kline, P. (1994). An Easy Guide To Factor Analysis:. New York: Routledge
Latané, B. (1981). The psychology of social impact. American Psychologist, Vol 36(4), 343-356.
Leventhal, G.S. (1976). The distribution of rewards and resources in groups and organizations. In L. Berkowitz & E. Walster (Eds.). Advances in Experimental Soc. Psy, Vol 9 (pp. 91-131). New York: Academic Press
Lind, E.A., Tyler, T.R. (1988). The social psychology of procedural justice. New York: Plenum.
Lewin, K. (1948) Resolving social conflicts; selected papers on group dynamics. Gertrude W. Lewin (ed.). New York: Harper & Row, 1948.
Marcus, J., Kahraman, F., Su, S., & Fritzsche, B. A. , (2019). Individualism and Collectivism across 81 provinces in Turkey . 27. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Antalya, Turkey
Noer, D. (1993). Healing the wounds. San Francisco, California: Jossey-Bass Publishers.
Niehoff, Brian, P.I Moorman, Robert H. (1993). Justiee as a mediator of the relationship between methods of monitoring and org. al citizenship behavior, Acadey Of Manag. Journal, 36/3: 527-556.
Polat,S; Ceep,C.(2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algılar, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı 54, ss: 307-331
Rotter, J. R.(1954). Social learning and clinical psychology. New York: Prentice-Hall.
Ruder, Gary, J. (2003), The relationship among organizational justice, trust and role breadth self-efficacy, doctoral thesis, Virginia Polytechnic Institute and State University, Virgina.
Seymen. O. A. Kılıç, T. Saç, O. (2013). Örgütsel adalet algısının oluşmasında başkalarına dönük uygulamaların anlamlı etkisi var mıdır? 21. Yönetim Ve Organizasyon Kongresi, 30 Mayıs 01 Haziran 2013, Kütahya,526-531
Simmel,G.(1909). The problem of sociology American Journal of Sociology 15,p289-320.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23-74.
Stouffer, S.A. (1949). The american soldier: adjustment during army life, Oxford University Press.Volume-ii. https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.118733/page/n25
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesi Giriş, Temel İlkeler Ve Lısrel Uygulamaları, Ekinoks Yayınları
Tajfel, H.-Turner, J. C.: (1979). An ıntegrative theory of ıntergroup conflict.In W. G. Austin& S. Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi, Kaan Kitap Evi, Eskişehir, S. 523
Weick,K.E,Roberts,K (1993).Collective mind in org.: heedful interrelating on flight decks. Ad. Sci Q 38:357–381