PROSPER MÉRİMÉE’NİN KALEMİNDE MİTLEŞEN BİR KADIN KARAKTER: CARMEN

XIX. yüzyıl Fransız romantik yazarlarından Prosper Mérimée (1803-1870), arkeolog olduğu için çok seyahat eden bir yazardır ve bu nedenle de birçok ülkeyi görme fırsatı bulur. Bunlardan biri de İspanya’dır, o dönemde seyahat etmek pahalı olduğu için Fransız toplumunun yabancı ülkelere ve yabancıya olan ilgisi büyüktür. Bu çalışmamızda edebî bir modern mit olan Carmen’nin hangi Yunan ve Roma mitlerinin özelliklerini taşıdığı irdelenecektir. Carmen isimli çingenenin hikâyedeki karakteristik özelliklerine bakarak bu mitlerle ilişkisini bulmaya çalışacağız. Ayrıca devlet ideolojisine bağlı bir yazar olan Mérimée’nin o dönemdeki erkeklerin “femme fatale” korkusunun bu hikâyede nasıl ele alındığı işlenecektir. Carmen hikâyesinde öne çıkan bazı ana temaları da inceleyerek, köklere bağlılık ve köklerden kopuş gibi o dönemin yazarlarından olan Maurice Barrès gibi milliyetçi yazarların Mérimée’nin yazını üzerindeki etkilerini ve bu temaları Carmen’de inleyeceğiz. Dominique Maingueneau’nun Carmen: Les racines d’un mythe isimli kitabını göz önünde bulundurarak, Carmen mitinin opera ile nasıl mit hâline dönüştüğü incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

EDEBİ MİTLER, Fransız edebiyatı, ideoloji

PDF

___

Referans1 Amstrong, K. (2014). Mitlerin Kısa Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Referans2 Andrès, P. (2010). Le Mythe des Bohémiens dans la littérature et les arts en Europe. Studi Francesi.
Referans3 Angelone, C. (2019). Lafemme du Midi dans les nouvelles de Stendhal et Mérimée. Nature, caractère et passions. Paris, Paris, Fransa.
Referans4 Arpacı, M. (2019). Cinsiyet, Kötülük ve Beden: Femme Fatale İmgesinin Kültürel İnşası. Ankara Üniversitesi KASAUM Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi .
Referans5 Bayrakcı, K. (2007). Thèse de doctorat, Un mythe et ses trois versions: une étude comparée sur le mythe de Sodome et Gomorrhe chez Proust, Yakup Kadri et Giraudoux. Ankara: Université Hacettepe institut des Sciences Sociales, Département de Langue et LittératuresFrançaises.
Referans6 Brunel, P. (1988). Dictionnaire des Mythes littéraires. Lonrai: Editions du Rocher.
Referans7 Chevalier, J. , Cheerbrant, A.;. (1982). Dictionnaire des symboles. Paris: Robert affont/Jupiter.
Referans8 Czyba, L. (1985). Mysogynie et gynophobiedans la fille aux yeux d'or. books.Openedition.org: http://books.openedition.org/pul/414#text adresinden alındı
Referans9 Evariste, T. F. (1841). Types et caractères d'après des documents peints ou écrits. e-kitap: http://books.google.com.tr adresinden alındı
Referans10 Feenstra, P. (2011). New Mythological Figures in Spanish Cinema: Dissident Bodies Under Franco . Amsterdam: Amsterdam University Press: Amsterdam University Press.
Referans11 Filhol, E. (2003). La Bohémienne dans les dictionnaires français (XVIIIe-XIXe. siècle): discoura, histoire et pratiques socio-culturelles. terra : http://reseau-terra.eu.aticle1051.html- adresinden alındı
Referans12 Grossman, J. (2020). The femme fatale. New Brunswick: Rutgers University Press,. 2020.
Referans13 Hamon, P. (1977). Pour un statut sémiologique du personnage. K. B. Barthes içinde, Poétique du récit (s. 115-167). Paris: Ed. Seuil, "Point Sciences Humaines".
Referans14 Laisney, V. (2005). La Bohémienne, figure poétique de l'errance au XVIIIe siècle et XIXe siècles. Persee.fr: https://www.persee.fr/search?ta=article&q=la+boh%C3%A9mienne+et+laisney adresinden alındı
Referans15 Larousse, P. (1965-1890). Grand dictionnaire universel. Paris: Larousse.
Referans16 Maingueneau, D. (1984). Carmen, les racines d'un mythe. Paris: Editions du Sorbier.
Referans17 Masson, P. (1994). Stéréotypes et stratégie conservatrice. Colloque Cerisy- La Salle, Le stéréotype, Crise et transformation, Centre de Recherche sur la Modernité (s. 141-153). Caen: Presses Universitaires de Caen.
Referans18 Mérimée. (2014). Carmen. Ankara: İmge Kitabevi.
Referans19 Mérimée. (2014). Carmen . ankara : dost yayın evi .
Referans20 Mérimée. (2016). Carmen. tv5monde.com: http://bibliothequenumerique.tv5monde.com/livre/115/Carmen adresinden alındı
Referans21 Michelet, J. (1966). La Sorcière. Paris: Garnier-Flammarion. http://classiques.uqac.ca/classiques/michelet__jules/sorciere/michelet__sorciere.pdf adresinden alındı
Referans21 Nordmann, J.-T. (1978). Taine et le positivisme. Persee.fr: http://www.persee.fr/doc/roman adresinden alındı
Referans22 Özbay, E. (2013). Adem-Havva- Lilith figürleri izleğinde bir olanaksızlık miti: aşk. doi:10.7816/idil-02-10-04
Referans23 Rougemont, D. d. (1979). L'Amour et L'Occident. Paris: Plon.
Referans24 Stitou, E. (2011). Entre fascination et rejet, l'image de la Bohémienne dans quelques écrits du XIXè. siècle. doi:10.3917/tsig.047.0026
Referans25 Vaux de Foletier, F. (1976). Les Tsiganes et le romantisme français. Revue des Deux Mondes: http://www.revuedesdeuxmondes.fr/article-revue/les-tsiganes-et-le-romantisme-francais. adresinden alındı
Referans26 Vernant, J. (1980). "Hestia - Hermès" Mythe et pensée chez les Grecs. Paris: Maspero.
Referans27 Wajeman, G. (1976). Psyché de la femme: Note sur l'hystérique au XIXe siècle. Mythes et représentations de la femme (s. 57-65). içinde Paris: Edition Champion.