SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALANINDAKİ LİSANSÜSTÜ TEZLERE YÖNELİK BİR İÇERİK ANALİZİ

Bu çalışmanın amacı Türkiye`de 2008-2012 yılları arasında sınıf öğretmenliği alanında yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenerek lisansüstündeki araştırma eğilimlerinin belirlenmesidir. Bu temel amaç doğrultusunda, tezler yayınlandığı yıl, yöntemi, veri toplama araçları, örneklem özellikleri, veri analiz teknikleri ve konu alanları açısından değerlendirilmiştir. Tezler betimsel yaklaşım çerçevesinde doküman incelemesi yapılarak incelenmiş ve her bir tez “Tez Sınıflama Formu” kullanılarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmada YÖK Ulusal Tez Veri Tabanında yer alan ve tam metin olarak ulaşılabilen sınıf öğretmenliği bilim ya da ana bilim dalındaki tezler çalışma kapsamına alınmış olup, çalışma 2008-2012 yılları ile sınırlandırılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre tezlerin çoğunluğunun nicel çalışmalar olduğu, betimsel tarama türünde olduğu, tezlerde çoğunlukla anket ya da likert tipi ölçeklerin kullanıldığı, öğretmenler ve ilköğretim 1-5 öğrencileriyle çalışıldığı ve t-testi ve varyans analizi istatistiklerinin kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca incelenen tezlerin sırasıyla en çok eğitim programları ve öğretim, Türkçe eğitimi ve hayat bilgisi ve sosyal bilgiler eğitimi alanlarında yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sınıf öğretmenliği, araştırma eğilimleri, lisansüstü tezler, içerik analizi.

A CONTENT ANALYSIS ABOUT MASTER THESES AND DISSERTATIONS IN CLASSROOM TEACHER EDUCATION

The purpose of this study is to find out research trends in the field of “Classroom Teacher Education”(CTE) in Turkey by exploring the master theses and dissertations that were published between 2008 and 2012. For the purpose, articles were evaluated in terms of their publishing dates, methods, data collection procedures, sample characteristics, data analysis techniques and subject areas. The articles were explored by investigating the documents within the framework of descriptive approach and research trends in the field of CTE were attempted to be described. In the study, 31 universities that are published in the field of CTE, which are all included in the YOK National Theses Database, were covered in the study. According to results it was determined that the majority of the theses and dissertations used quantitative research method, descriptive studies, used questionnaires and likert type scale, studied with primary school students and used t-test and variance analysis.

Keywords:

Classroom teacher education, research trends, master theses and dissertations, content analysis,

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2002). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
Alper, A., & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124-135.
Altın, N. (2004). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin analizi (Ankara, Gazi ve Hacettepe Üniversitesi). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altınkurt, L. (2007). Sanat eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 105-113.
Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 87-115.
Aydın, A., Erdağ, C., & Sarıer, Y. (2010). Eğitim yönetimi alanında yayınlanan makalelerin konu, yöntem ve sonuçlar açısından karşılaştırılması. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 37–58.
Aydın, A., & Uysal, Ş. (2011). Türkiye’de ve yurt dışında eğitim yönetimi alanında yapılan doktora tezlerinin konu, yöntem ve sonuçlar açısından değerlendirilmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 42, 1
Aypay, A., Çoruk, A., Yazgan, A. D., Kartal, O. Y., Tunçer, B., Attila, S. M. vd. (2010). Eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Eğitim yönetimi dergilerinin analizi, 1999–2007. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 59–77.
Baba, M., Öksüz, Y., Çevik, C., & Güven, E. (2011, Mayıs). 2005-2010 yılları arasında sınıf öğretmenliği alanında hazırlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Sivas.
Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S., & Karamustafaoğlu, O. (2011). E-dergilerde yayınlanan fen eğitimi makaleleri: Yöntem analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 119-132.
Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y., & Çakıroğlu, Ü. (2011). Trends in Turkish mathematics education research: From 1998 to 2007. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 57-68.
Balcı, A., & Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 59(15), 325–343.
Bıkmaz, F., Aksoy, E., Tatar, Ö., & Atak-Altınyüzük, C. (2010, Mayıs). Türkiye’de program geliştirme alanında yapılan doktora tezlerinin çeşitli değişkenler açısından analizi. 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Balıkesir Üniversitesi, Ayvalık.
Bozkaya, M., Erdem-Aydın, İ., & Genç-Kumtepe, E. (2012). Research trends and issues in educational technology: A content analysis of TOJET (2008-2011). Turkish Online Journal of Educational Technology, 11(2), 264-277.
Can-Yaşar, M., & Aral, N. (2011). Türkiye'de okul öncesinde drama alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 70-90.
Chang, Y. H., Chang, C. Y., & Tseng, Y. H. (2010). Trends of science education research: An automatic content analysis. Journal of Science Education and Technology, 19(4), 315–331.
Chen, W., & Hirschheim, R. (2004). A paradigmatic and methodological examination of information systems research from 1991 to 2001. Information System Journal, 14, 197-235.
Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B., & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, [Special edition], 23-45.
Çiltaş, A., Güler, G., & Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
Elbir, B., & Bağcı, C. (2013). Birinci ve ikinci kademe okuma eğitimi üzerine yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 229-247.
Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
Erdogan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of K-8 environmental education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research, 15(5), 525-548. Erdoğmuş, F. U., & Çağıltay, K. (2009, Şubat). Türkiye’de eğitim teknolojileri alanında yapılan master ve doktora tezlerinde genel eğilimler. Akademik Bilişim Konferansı, Şanlıurfa.
Falkingham, L. T., & Reeves, R. (1998). Context analysis- a tech-nique for analysing research in a field, applied to literature on the management of R and D at the section level. Scientometrics, 42(2), 97-120.
Farhoomand, A. F., & Drury, D. H. (1999). A historiographical examination of information systems. Communications of the Association for Information Systems, 1, 1–27.
Fazlıoğulları, O., & Kurul, N. (2012). Türkiyedeki eğitim bilimleri doktora tezlerinin özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 43-75.
Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. vd. (2012a). Türkiye'deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 443-460.
Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. vd. (2012b). Türkiye'de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199.
Guo Z., & Sheffield J. (2008). A paradigmatic and methodological examination of knowledge management research: 2000 to 2004. Decision Support Systems, 44, 673-688.
Gülbahar, Y., & Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar konusunda bir içerik analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93-111.
Hranstinski, S., & Keller, C. (2007). An examination of research approaches that underlie research on educational technology: A review from 2000 to 2004. Journal of Educational Computing Research, 36(2), 175-190.
Hsu, T. (2005). Research methods and data analysis procedures used by educational researchers. International Journal of Research & Method in Education, 28(2), 109-133.
İncekara, S. (2009). Uluslararası alanda coğrafya eğitimi araştırmaları ve Türkiye’den örnekler: Mevcut durum ve gelecek yönler. Doğu Coğrafya Dergisi, 21, 123-136.
İnceoğlu, G. (2009). Matematik eğitimi ve matematik öğretimi alanında yapılan tezlerin bir değerlendirilmesi. eJournal of New World Sciences Academy, 4(3), 1046-1052.
Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
Karadağ, E. (2009, Mayıs). Sınıf öğretmenliği alanında yapılmış lisansüstü tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Eskişehir.
Karakütük, K. (2002). Öğretim üyesi ve bilim insanı yetiştirme-lisansüstü öğretimin planlanması. Ankara: Anı Yayıncılık.
Keselman, H. J., Huberty, C. J., Lix, L. M., Olejnik, S., Cribbie, L. A., Donauhe, B. vd. (1998). Statistical practices of educational researchers: An analyses of their ANOVA, MANOVA, and ANCOVA analyses. Review of Educational Research, 68(3), 350-386.
Küçükoğlu, A., Taşgın, A., Ozan, C., & Kaya, H. İ. (2011, Mayıs). Sınıf öğretmenliği lisansüstü eğitim uygulamalarına ilişkin bir araştırma. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Sivas.
Lee, M. H., Wu, Y. T., & Tsai, C. C. (2009). Research trends in science education from 2003 to 2007: A content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 31(15), 199920
Orlikowski, W., & Baroudi, J. J. (1991). Studying information technology in organizations: Research approaches andassumptions. Information Systems Research, 2, 1–28.
Oruç, Ş., & Ulusoy, K. (2008). Sosyal bilgiler öğretimi alanında yapılan tez çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121-132.
Saracaloğlu, A. S., & Dursun, F. (2010, Mayıs). Türkiye’de eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerinin incelenmesi. 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Balıkesir Üniversitesi, Ayvalık. Seçer, İ., Ay, İ., Ozan, C., & Yılmaz, B. Y. (2012, Eylül). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. 21. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, İstanbul.
Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, Uşak.
Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education [Special issue], 1-22.
Şimşek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kiliçer, K., Akbulut, Y., & Yıldırım, Y. (2008). Türkiye'deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 439-458.
Tarman, B., Güven, C., & Aktaşlı, İ. (2011). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi alanında yapılan doktora tezlerinin değerlendirilmesi ve alana katkıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 391-4
Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Çıtak, G. G., Kezer, F., Yıldırım, Ö. Y., Bilican, S. vd. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000–2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu. acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/6199/Binder1.pdf. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
Tavşancıl, E., Gözen-Çıtak, G., & Kezer, F. (2011). The investigation of the abstracts of theses and dissertations in the domain of measurement and evaluation. The International Journal of Educational Researchers 3(1), 17-32.
Topsakal, U. U., Çalık, M., & Çavuş, R. (2012). What trends do Turkish biology education studies indicate? International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 639-649.
Tuzcu, G. (2003). Lisansüstü öğretim için yurtdışına öğrenci göndermenin planlanması. Milli Eğitim Dergisi, 160, 155-1
Ulutaş, F., & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
Uzunboylu, H., & Özçınar, Z. (2009). Research and trends in computer-assisted language learning during 19902008: Results of a citation analysis. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 133-150.
Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2012). An examination of articles published on preschool education in Turkey. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4 özel), 3227-3241.
Yücedağ, T., & Erdoğan, A. (2011). 2000-2009 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye'de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 825-8
Ek Tezlerin Yapıldığı Üniversiteler ve İncelenen Tez Sayıları Üniversiteler Yüksek Lisans Tez Sayısı Doktora Tez Sayısı Toplam Tez Sayısı Abant İzzet Baysal Üniversitesi 18 18 Adnan Menderes Üniversitesi 12 12 Afyon Kocatepe Üniversitesi 28 28 Ahi Evran Üniversitesi 6 6 Anadolu Üniversitesi 10 12 22 Atatürk Üniversitesi 16 16 Bülent Ecevit Üniversitesi (Eski Adı: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi) 1 1 Celal Bayar Üniversitesi 14 14 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 23 23 Çukurova Üniversitesi 23 23 Dokuz Eylül Üniversitesi 23 8 31 Ege Üniversitesi 12 12 Erzincan Üniversitesi 2 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 20 20 Fırat Üniversitesi 7 7 Gazi Üniversitesi 31 19 50 Hacettepe Üniversitesi 6 1 7 İstanbul Üniversitesi 7 7 Karadeniz Teknik Üniversitesi 2 2 Marmara Üniversitesi 25 14 39 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi 7 7 Mustafa Kemal Üniversitesi 5 5 Necmettin Erbakan Üniversitesi 41 41 (Eski Adı: Selçuk Üniversitesi) Niğde Üniversitesi 2 2 Ondokuz Mayıs Üniversitesi 10 10 Pamukkale Üniversitesi 14 14 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi 6 6 Sakarya Üniversitesi 6 6 Uludağ Üniversitesi 11 1 12 Uşak Üniversitesi 14 14 Trakya Üniversitesi 6 6 TOPLAM 408 55 463 Ek Tez Sınıflama Formu A. TEZİN KÜNYESİ Tezin Adı: Yazarı: Yapıldığı Üniversite B. TEZİN KONU ALANI: C. ARAŞTIRMA DESENİ / YÖNTEMİ 1. NİCEL 2. NİTEL 3. KARMA Deneysel Deneysel Olmayan Etkileşimli Etkileşimli Olmayan Karma ( ) Gerçek Deneysel ( ) Yarı Deneysel ( ) Zayıf Deneysel (Kavram haritası, Portfolyo vb.) ( ) Diğer ………………………………… ( ) Diğer F. VERİ ANALİZ YÖNTEMLERİ NİCEL VERİ ANALİZİ NİTEL VERİ ANALİZİ Betimsel (Descriptive) ( ) Frekans/Yüzde ( ) Ortalama-Standart Sapma ( ) Grafikle gösterim