İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİNDE E-ÖĞRENMENİN ETKİNLİĞİ

İnternet teknolojisindeki gelişmeler, birçok noktada olduğu gibi eğitim süreç ve ortamında da farklı ve yeni yaklaşımların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Dünya çapında, e-öğrenme pazarı hızla büyümekteyken e-öğrenme sürecinde yaşanan bazı problemler, kullanıcıların süreçten memnun olmamasına neden olmaktadır. Bununla birlikte çalışma yaşamında, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) farkındalığının artması, iş sağlığı kültürünün içselleştirilmesi ihtiyacı ve ilgili mevzuatın baskısıyla bu alanda eğitim ihtiyacı ortaya çıkmıştır. E-öğrenme ortamının kullanıldığı İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimleri geliştirilirken etkinliği belirleyen bazı faktörler ortaya çıkmaktadır. Farklı e-öğrenme ortamlarında yapılan önceki araştırmalar, e-öğrenme ve kullanıcı memnuniyetini etkileyen çeşitli faktörler önermiştir. Bu çalışmada öğrenci, eğitmen, ders, teknoloji, tasarım ve çevresel boyutlar olmak üzere altı boyutta bütünleşik bir model geliştirilmiştir. İş Sağlığı ve Güvenliği eğitiminde e-öğrenme sürecinin etkinliğini belirleyen faktörlerle ilgili olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Uzaktan Öğretim önlisans programı mezunlarıyla anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, öğrencinin bilgisayar kullanım kaygısı, eğitmenin e-öğrenmeye karşı tutumu, ders kalitesi, algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı ve değerlendirmede çeşitliliği faktörlerinin algılanan öğrenci memnuniyetini etkileyen kritik faktörler olduğu ortaya çıkmıştır.

Keywords:

: İş sağlığı ve güvenliği eğitimi, e-öğrenme,

PDF

___

Achim, N. ve Kassim, A. Al. (2015). Computer usage: the impact of computer anxiety and computer self efficacy. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 172, 701–708.
Amoroso, D. L. ve Cheney, P. H. (1991). Testing a causal model of end-user application effectiveness. Journal of Management Information Systems, 8(1), 63–89.
Arbaugh, J. B. (2002). Managing the on-line classroom A study of technological and behavioral characteristics of web-based MBA courses. 13, 203–223.
Arbaugh, J. B. ve Duray, R. (2002). Technological and Structural Characteristics, Student Learning and Satisfaction with Web-Based Courses: An Exploratory Study of Two On-Line MBA Programs. Management Learning, 33(3), 331–347. https://doi.org/10.1177/1350507602333003
Barbeite, F. G. ve Weiss, E. M. (2004). Computer self-efficacy and anxiety scales for an Internet sample: testing measurement equivalence of existing measures and development of new scales. Computers in Human Behavior, 20, 1–15.
Benigno, V. ve Trentin, G. (2000). The evaluation of online courses. Journal of Computer Assisted Learning, 16(3), 259–270.
Benson Soong, M., Chan, H. C., Boon, C. C. ve Loh, K. F. (2001). Critical success factors for on-line course resources. Computers ve Education, 36(2), 101–120. https://doi.org/10.1016/S0360-1315(00)00044-0
Bhuasiri, W., Xaymoungkhoun, O., Zo, H., Jeung, J. ve Ciganek, A. P. (2012). Critical success factors for e-learning in developing countries : A comparative analysis between ICT experts and faculty. Computers ve Education, 58(2), 843–855. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.10.010
Çakır, H. S. (2012). E-Öğrenmede İçerik Tasarımı İle Etkileşimin Artırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi SBE.
Caralli, R. A. (2004). The Critical Success Factor Method: Establishing a Foundation for Enterprise Security Management, Technical Report.
Çelik, S. ve Karay, A. (2011). E-Öğrenme Ortamlarında Kullanılabilecek Değerlendirme Yazılımlarına Dönük Bir İnceleme. 5th International Computer ve Instructional Technologies Symposium. Elazığ: Fırat University.
Ceylan, H. (2012). Türkiye’ deki iş sağlığı ve güvenliği eğitimi sorunlar ve çözüm önerileri. Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2), 94–104.
Cheawjindakarn, B., Suwannatthachote, P. ve Theeraroungchaisri, A. (2012). Critical Success Factors for Online Distance Learning in Higher Education : A Review of the Literature. Creative Education, 3(December), 61–66. https://doi.org/10.4236/ce.2012.38b014
Clarke, A., Lewis, D., Cole, I. ve Ringrose, L. (2005). A strategic approach to developing e-learning capability for healthcare. Health Information and Libraries Journal, 22(2), 33–41.
Delone, W. H. ve Mclean, E. R. (2003). The DeLone and McLean Model of information systems success: A ten-year update. Journal of Management Information Systems, 19(4), 9–30.
Driscoll, M. ve Carliner, S. (2005). Advanced Web-Based Training Strategies: Unlocking Instructionally Sound Online Learning. San Francisco: John WileyveSons,Inc., (1. Baskı; R. Taff, Ed.). San Francisco: Pfeiffer.
Eren, A. ve Kaya, M. D. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim Sistemine Bakış Açılarının Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35).
Erol, S. (2015). İş sağlığı ve güvenliği konusunda işveren, çalışan ve devletin rolü. ASSAM, 2(4), 86–103.
Fayyoumi, A. (2009). The effectiveness of e-learning : Academic and business comparison. Turkish Online Journal of Distance Education, 10(1), 130–140.
Fresen, J. W. (2007). A Taxonomy of Factors to Promote Quality Web-Supported Learning. International Journal on E-Learning, 6(3), 351–362.
Fulk, J., Schmitz, J. ve Steinfield, C. W. (1990). A social influence model of technology use. In J. Fulk ve C. Steinfield (Eds.), Organizations and communication technology (pp. 117–141). CA: Sage Publishing.
Gattiker, U. E. ve Hlavka, A. (1992). Computer attitudes and learning performance: Issues for management education and training. Journal of Organizational Behavior, 13(1), 89–101.
Govindasamy, T. (2001). Successful implementation of e-Learning Pedagogical Considerations. The Internet and Higher Education, 4(3–4), 287 – 299.
Gülbahar, Y. (2009). e-öğrenme (1. Baskı). Ankara: PEGEM Akademi.
Güney, Z. (2010). Öğrenme ve etkileşimli Ortam Tasarımı. In G. T. Yamamoto, U. Demiray ve M. Kesim (Eds.), Türkiye’ de E-öğrenme: Gelişmeler ve Uygulamalar (2. Basım, pp. 51–82). Ankara: Efil Yayınevi.
Hassanzadeh, A., Kanaani, F. ve Elahi, S. (2012). Expert Systems with Applications A model for measuring e-learning systems success in universities. Expert Systems With Applications, 39(12), 10959–10966. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.03.028
Hiltz, S. ve Johnson, K. (1990). User satisfaction with Computer-mediated communication systems. Management Science, 36(6), 739–765.
Holsapple, C. W. ve Post, A. L. (2006). Defining , Assessing , and Promoting E-Learning Success : An Information Systems Perspective. (December 2016). https://doi.org/10.1111/j.1540-4609.2006.00102.x
İş Sağlığı ve Güveliği Ulusal Yeterlilliği (2012, 30 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 29125). Erişim Adresi: https://portal.myk.gov.tr/index.php?dl=Yeterlilik%2F1276%2FSON_TASLAK_PDF_20180925_142949.pdf&fileName=12UY0052-4+Rev+00+%C4%B0%C5%9F+Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1+ve+G%C3%BCvenli%C4%9Fi+Eleman%C4%B1+%28%C4%B0n%C5%9Faat%29&option=com_yeterlilik
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (2012, 30 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 28339). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm
İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Elamanı, Meslek Standardı (2009, 11 Aralık). Resmi Gazete (Sayı: 27429).Erişim adresi: https://portal.myk.gov.tr/index.php?option=com_meslek_std_taslak&view=taslak_revizyon&task=indir&id=4&standart_id=32
Joo, Y. J., Bong, M. ve Choi, H. J. (2000). Self-efficacy for self-regulated learning, academic self-efficacy, and Internet self-efficacy in web- based instruction. Educational Technology Research and Development, 48(2), 5–17.
Khan, B. H. (2006). Flexible Learning in an Information Society. London: IGI Global.
Marks, R. B., Sibley, S. D. ve Arbaugh, J. B. (2005). A structural equation model of predictors for effective online learning. Journal of Management Education, 29(4), 531–563. https://doi.org/10.1177/1052562904271199
Martínez-Caro, E. (2011). Factors affecting effectiveness in e-learning: An analysis in production management courses. Computer Applications in Engineering Education, 19(3), 572–581. https://doi.org/10.1002/cae.20337
McPherson, M. ve Nunes, M. B. (2006). Organizational issues for e‐learning: Critical success factors as identified by HE practitioners. International Journal of Educational Management, 20(7), 542–558. https://doi.org/10.1108/09513540610704645
Mungania, P. (2004). Employees’ perceptions of barriers in e-Learning : the relationship among barriers, demographics, and e-Learning self-efficacy (University of Louisville). Retrieved from https://ir.library.louisville.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=vehttpsredir=1vearticle=2026vecontext=etd
Olafsen, R. N. ve Çetindamar, D. (2005). E-learning in a competitive firm setting. Innovations in Education and Teaching International, 42(4), 325–335.
Osika, E. R. ve Camin, D. (2005). Concentric Model for Evaluating Internet-Based Distance Learning Programs. 18th Annual Conference on Distance Teaching and Learning, 281–286. Madison, Wisconsin.
Özbek, E. A. (2017). Açık ve Uzaktan Öğrenmede Beklenti ve Hedefler. In V. Yüzer (Ed.), Açık ve Uzaktan Öğrenmede Bireysel Farklılıklar (Anadolu Ün, pp. 107–134). Eskişehir.
Özdamar, K. (2016). Ölçek ve test geliştirme, yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
Papp, R. (2000). Critical Success Factors for Distance Learning. Americas Conference on Information Systems, 1858–1861. AMCIS 2000 Proceedings.
Piccoli, G., Ahmad, R. ve Ives, B. (2001). Web-Based virtual learning and a research framework environments : A preliminary assessment of effectiveness in basic it skills training. MIS Quarterly, 25(4), 401–426.
Puri, G. (2012). Critical success factors in e-learning – an empirical study. International Journal of Multidisciplinary Research 2(1), 149-161
Reynolds, K. T. (2012). Critical Success Elements for the Design and Implementation of Organisational E-learning. Queensland University of Technology.
Rodriguez, B. C. P. ve Armellini, A. (2013). Interaction and effectiveness of corporate e-learning programmes. Human Resource Development International, 16(4), 480–489. https://doi.org/10.1080/13678868.2013.803753
Şahan, H. H. (2010). İnternet Tabanlı Öğrenme. In Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler (4. Baskı, pp. 233–244). Ankara: PEGEM Akademi.
Saraç, M. ve Çiftçioğlu, B. A. (2010). Örgütlerde E-Öğrenme Açılımı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 29–52.
Selim, H. M. (2007). Critical success factors for e-learning acceptance: Confirmatory factor models. Computers ve Education, 49(2), 396–413. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2005.09.004
Semerci, A. (2008). E-Öğrenme Yöntemi İle Düzenlenen Yöneticilik Eğitimlerinin Kursiyer Algılarına Dayalı Olarak Değerlendirilmesi: Bir Durum Çalışması. Ankara Üniversitesi.
Semerci, A. ve Keser, H. (2013). E-Öğrenme Bariyerleri. In V. Yüzer, G. T. Yamamoto ve U. Demiray (Eds.), Türkiye’de E-Öğrenme: Gelişmeler ve Uygulamalar IV (pp. 97–134). Eskişehir.
Sridharan, B. (2011). Evaluating the Critical Success Factors for Sustainable E-learning Ecosystems in Tertiary Education. (September).
Sun, P.-C., Tsai, R. J., Finger, G., Chen, Y.-Y. ve Yeh, D. (2008). What drives a successful e-Learning? An empirical investigation of the critical factors influencing learner satisfaction. Computers ve Education, 50(4), 1183–1202. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2006.11.007
Thurmond, V. A., Wambach, K. ve Connors, H. R. (2002). Evaluation of student satisfaction: Determining the impact of a web-based environment by controlling for student characteristics. The American Journal of Distance Education, 16(3), 169–189.
Usta, E. (2015). Öğretmen Adaylarının Öğretim Materyalleri Geliştirme Süreçlerinin Görsel ve Mesaj Tasarımı İlkeleri açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1–14.
Volery, T. ve Lord, F. D. (2000). Critical success factors in online education. The International Journal of Educational Management, 14(5), 216–223.
Webster, J. ve Hackley, P. (1997). Teaching effectiveness in technology-mediated distance learning. Academy of Management Journal, 40(6), 1282–1309.
Yağcı, E., Kaptı, S. B. ve Beyaztaş, D. İ. (2012). İşbirliğine Dayalı Öğrenme Tekniklerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Uygulanmasına İlişkin Bir Çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 59–77.
Yazıcı, S. (2004). E-öğrenme: İnsan kaynakları eğitiminde stratejik dönüşüm (1. Basım). İstanbul: Alfa Yayınları.YÖK. (2018). Yükseköğretim Program Atlası. Retrieved July 6, 2018, from Yükseköğretim Kurumu website: https://yokatlas.yok.gov.tr/onlisans-program.php?b=30008