Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı Bağlamında Astroloji ve Medya İlişkisi: Instagram Kullanımı Üzerine Etnografik Bir Araştırma

Astroloji yüzyıllar öncesine tarihlenen ve gezegen hareketlerinin insan kaderi üzerindeki etkilerini inceleyen bir alan olarak önem kazanmıştır. Bu anlamda, yüzyıllar içerisinde gelişen astroloji alanı, özellikle, kitle iletişim teknolojilerinin artan etkisiyle birlikte geniş kitleler tarafından ilgi duyulan bir uğraş haline gelmiştir. Sosyal medya platformlarıyla beraber astroloji alanı da geniş kitleler tarafından takip edilen popüler ilgi alanlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, astroloji içeriklerine yer veren sosyal medya platformlarının izleyici kitlesi tarafından çokça ilgi gördüğü ve takip edildiği gözlemlenmektedir. Bu anlamda, izleyici ya da takipçilerin astroloji sayfalarını takip ederken, nasıl bir ihtiyaca cevap aradıkları ve ihtiyaçlarına ilişkin olarak ne ölçüde yeterli bilgiye ulaşabildikleri soruları öne çıkmaktadır. Bu nedenle, ileri sürülen soruların yanıtlanması temelinde, araştırmanın kuramsal çerçevesini, 1960’lı yıllarda önem kazanan medya yaklaşımlarından biri olan kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı oluşturmaktadır. Çalışmanın kuramsal çerçevesi temelinde, sosyal medya ortamlarından biri olan Instagram’da astroloji içerikli altı hesap belirlenmiş ve dijital etnografi yöntemiyle toplanan veriler, döküman analizi kullanılarak hesapların takipçilerine yönelik çözümlemeleri gerçekleştirilmiştir. Belirlenen hesapların takipçilerinin yoğun şekilde gerçeklerden kaçış ve kişisel bütünleşme motivasyonlarına göre hareket ettiği sonucuna ulaşılırken; astroloji konusunda bilgi açığını kapatmak ve sosyalleşmek amacıyla da ilgili hesapları takip ettiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Medya, Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı, Astroloji, Dijital Etnografi, Instagram

Relations Between Astrology and Social Media in Context Of Uses and Gratifications: An Ethnographic Research on Instagram Use

Astrology has gained importance as a field dating back centuries and examining the effects of planetary movements on human destiny. In this sense, the field of astrology, which has developed over the centuries, has become an interest of large masses, especially with the increasing effect of mass communication technologies. While the origin of astrology is based on the findings of the Babylonian and Egyptian civilizations, it has become an important field of study by developing different interpretations and progression over time. Although this field of study has become popular by interpretations of the twelve zodiac signs in today’s world, it focuses not only on the interpretation of daily life through the signs, but also on the effects of star and planetary movements on human life. In other words, astrology plays an important role as an interesting field in satifying human curiosity about life. Along with social media platforms, the field of astrology stands out as one of the popular interests followed by large masses. In this context, it is observed that social media platforms that include astrology content are highly interesting and followed by the audience. In this sense, while following the astrology pages, the questions come to the fore as to what kind of need the audience seeks and to what extent they can reach sufficient information about their needs. Therefore, based on answering the questions put forward, the theoretical framework of the research is the uses and gratifications approach, which is one of the media approaches that gained importance in the 1960s. Uses and gratifications studies are examined in two separate processes classical and modern periods. While the studies conducted in New York by the Bureau of Applied Social Research in the 1940s express the classical period, the results revealed in the 1960s point to the modern period studies. The uses and gratifications approach active media users, while attributing power to the buyer to define his or her behavior. The uses and gratifications approach basically aims to explain the media selection of the audience and the link to satisfying their needs as a result of these choices. In this sense, gratifications refer to media types and content types that are attractive to and connect with buyers. The approach, which argues that audiences try to satisfy their complex needs and aim to achieve satisfaction, is basically "What do people do with media?" seeks an answer to the question. The uses and gratifications approach, which assumes that the audience can be active, that the use of media is based on certain purposes, that media consumption can satisfy certain needs, that people have sufficient awareness of the use of media, that the origin of the gratifications is in the media content and the social context, the psychological and social environment of individuals, communication needs and motives, media system, attitudes and expectations towards the media, communication behavior and these behavioral outputs are formed around the basic components. On the other hand, this study considers astrology as a field of study, not a field of science. Therefore, it adopts the distant and controversial relationship of the field of astrology with science. Although the field of astrology is controversial as a scientific field of study, it reaches millions of viewers, especially through mass media, and attracts the great attention of the audience. Therefore, astrology studies, which are widely followed in both mainstream mass media and social media environments and are thought to affect the audience, are within the framework of the media. The research was limited to the use of Instagram, one of the social media tools. The first reason for choosing Instagram as a working area is that Instagram stands out as one of the most popular social media tools. The second is that it reflects private life more than Twitter, which is one of the other popular social media platforms, and has a younger and more active user base than Facebook. Examined instagram accounts; Merve Çubuktepe (mervecubuktepe), Zeynep Turan (twitburcc), Aygül Aydın (astromatic), Çağla Yüksel (astrologcaglaa), Erkan hero (erkankahraman) and Devrim Dayıoğlu (devrimdayioğlu). Data were analyzed in 24-hour cycles between July 1, 2022 and August 1, 2022. Based on the theoretical framework of the study, six accounts with astrology content were determined on Instagram, which is one of the social media environments, and an analysis was carried out for the followers of the accounts using the digital ethnography method. While it is concluded that the followers of the determined accounts act intensively according to the motivations of escaping from reality and personal integration; It was observed that he followed the relevant accounts in order to close the knowledge gap on astrology and to socialize.

Keywords:

Social Media, Uses and Gratifications Theory, Astrology, Digital Ethnography, Instagram,

PDF

___

Barton, T. (1994). Ancient Astrology. London: Routledge.
Campion, N. (2009). The medieval and modern worlds history of western astrology volume II. London: Continuum Books.
Campion, N. (2012a). Astrology and cosmology in the world’s religions. New York: New York University Press.
Campion, N. (2012b). Astrology and popular religion in the modern west prophecy, cosmology and the new age movement. New York: Ashgate Publishing.
Campion, N. (2015). Astrology as cultural astronomy. C. Ruggles içinde, Handbook of archaeoastronomy and ethnoastronomy (s. 103-116). New York: Springer.
Couldry, N. (2012). Media, society, world: Social theory and digital media practice . Cambridge: Polity Press.
Düztepe, T. (2005). Popüler kültür ürünü olarak gazetelerin astroloji köşelerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi .
Eginli, A. T., & Tas, N. O. (2018). Interpersonal communication in social networking sites: An investigation in the framework of uses and gratification theory. Online Journal of Communication and Media Technologies, 8 (2), 81-104.
Erdoğan, İ., & Alemdar, K. (2002). Öteki kuram: kitle iletişimine yaklaşımların tarihsel ve eleştirel bir değerlendirmesi. Ankara: Erk Yayınları.
Gül, H. (2021). Covid-19 pandemisi sürecinde sosyal medya üzerinden astrolojiye sosyolojik bir bakış. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Sanat Dergisi, 2 (2), 16-34.
Hine, C. (2015). Etnography for he Internet: Embedded, Embodied and Everyday. London: Bloomsbury Academic.
Katz, E., Blumler, J. G., & Gurevitch, M. (1973). Uses and gratifications research. The Public Opinion Quarterly, 37 (4), 509-523.
Katz, E., Haas, H., & Gurevitch, M. (1973). On the use of the mass media for important things. American Sociological Review, 38 (2), 164-181.
Kaye, B. K., & Johnson, T. J. (2002). Online and in the know: uses and gratifications of the web for political information. Journal of Broadcasting Electronic Media, 46 (1), 54-71.
Korhan, O., & Ersoy, M. (2015). Usability and functionality factors of the social network site application users from the perspective of uses and gratification theory. Qaulity&Quantity, 50 (4), 1-18.
McQuail, D., & Windahl, S. (2010). Kitle iletişim çalışmalarında iletişim modelleri. (Çev. K. Yumlu) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Orçin, G. (2021). Kitlesel sığınakta bir mutluluk vaadi: Günlük astroloji sayfaları üzerine bir analiz. Egemia Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya Ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, (9), 141-161.
Özarslan, H., & Nisan, F. (2011). Kullanımlar ve doyumlar perspektifinden televizyon izleme alışkanlıkları ve motivasyonları: Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (1), 23-43.
Özcan, A. (2017). Dijital medya okuryazarlığı: Sorunlar, uygulamalar ve beklentiler. Online Academic Journal of Information Technology, 8 (28), 55-66.
Özçetin, B. (2018). Kitle iletişim kuramları. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Özer, Ö. (2017). Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. öğrencilerinin Twitter kullanımı üzerine bir analiz. Intermedia International e-Journal, 4 (6), 40-58.
Papacharissi, Z., & Mendelson, A. (2011). Toward a new(er) sociability: uses, gratifications and social capital on Facebook. S. Papathanassopoulos içinde, Media perspectives for the 21st century (s. 212-230). London: Routledge&Francis Group.
Pınarbaşı, G. (2021a). Mass media and astrology as a reflection of the culture industry. Psychology Research on Education and Social Sciences, 2 (2), 83-93.
Pınarbaşı, G. (2021b). New age inanış ve uygulamalarından olan astrolojı̇nı̇n facebook sosyal ağındakı̇ dolayımlı anahtar kelı̇melerle içerı̇k analı̇zı̇ (2018-2019). İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2 (1), 67-89.
Pink, S., Horst, H., Postill, J., Hjorth, L., Lewis, T., & Tacchi, J. (2016). Digital Ethnography: Principles and Practice. Sage Publications. 
Quan-Haase, A., & Young, A. L. (2010). Uses and gratifications of social media: A comparison of facebook and instant messaging. Bulletin of Science, Technology & Society, 30 (5), 350-361.
Ruggles, C. (2005). Ancient astronomy: An encyclopedia of cosmologies and myth. Santa Barbara: ABC Clio.
Scaramuzzino, G. (2012). Etnography on the Internet – an overview. Katarina Jacobson. K. Sjöberg (Eds.), Pondering on methods. A variety of methodological concerns içinde (s. 41-54). Sage Publications.
Severin, W. J., & Tankard, J. W. (1994). İletişim kuramları: kökenleri, yöntemleri ve kitle iletişim araçlarında kullanımları. (Çev. A. A. Bir, & S. Seven) Eskişehir: Kibele Sanat Merkezi.
Şahoğlu, C. T. (2018). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde konum paylaşım motivasyonları: foursquare ve swarm üzerine nitel bir araştırma. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi , 257-278.
Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga. İstanbul: Koridor Yayıncılık.
Tokgöz, O. (2015). İletişim kuramlarına anlam vermek. Başlangıcından günümüze Anglo-Amerikan iletişim kuramları. Ankara: İmge Kitabevi.
Uyar, T. (2015). Astrolojinin Bilimle İmtihanı. Yıldızlar size ne söylemiyor? İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about Qualitative Document Analysis. IDS Practice Paper in Brief, 1-10.
Whiting, A., & Williams, D. (2013). Why people use social media: a uses and gratifications approach. Qualitative Market Research, 16 (4), 362-369.
Williamson, M. (2017). The little book astrology. West Sussex: Summersdale Publishers Ltd.
Yaylagül, L. (2010). Kitle iletişim kuramları. Egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.