Utrecht’ten Tilsit’e İngiltere’nin Akdeniz Politikası

Bu çalışmanın amacı, 18. ve 19. yüzyıllarda İngiltere’nin Akdeniz politikasını araştırmaktır. Çalışma, bu amaç doğrultusunda Akdeniz dünyasında meydana gelen önemli gelişmelerden hareketle hazırlanmıştır. Bu kapsamda çalışmanın sınırları 1713 Utrecht Antlaşması ile başlamış ve 1807 Tilsit Antlaşması ile sona ermiştir. Çalışmada, İngiltere’nin 1700-1815 tarihleri arasında Fransa ile, sonrasında ise Rusya ile Akdeniz’de bir güç mücadelesine girdiği vurgulanmıştır. Hindistan’ın İngiliz egemenliğine girmesiyle Akdeniz dünyasının İngiltere açısından daha da kıymetlendiği tezinden hareket eden çalışma, İngiltere’nin bu süreçte Akdeniz’de statükoyu koruma yönünde bir siyaset takip ettiğini iddia etmiştir. Minorka, Malta ve Mısır’ın bu iddia kapsamında işgal edildiği düşüncesi çalışmanın ana fikrini oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Akdeniz; İngiltere; Mısır; Cebelitarık; Hindistan; Tilsit; Utrecth

From Utrecht to Tilsit: Mediterranean Policy of the Great Britain

The aim of this study is to investigate the Great Britain Policy towards Mediterranean during 18th and at the beginning of 19th century. The study is prepared from the important developments that have occurred in the Mediterranean world. In this context, the limits of the study starts with the Treaty of Utrecht in 1713 and ends with the Treaty of Tilsit in 1807. This study emphasizes Great Britain’s power struggles with France in the Mediterranean among this period. Starting from the hypothesis of the Mediterranean became even more valuable for Great Britain after the British rule began in India, the study claims that Great Britain followed a foreign policy to maintain the status quo.

Keywords:

Mediterranean, Great Britain, Egypt, India, Gibraltar, Tilsit Utrecht,

PDF

___

Aksan, Virginia A., Kuşatılmış Bir İmparatorluk Osmanlı Harpleri, 1700-1870, çev. Gül Çağalı Güven, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2011.
Anderson, Matthew Smith, Doğu Sorunu, 1774-1923 Uluslararası İlişkiler Üzerine Bir İnceleme, çev. İdil Eser, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2010.
Bradford, Ernle, Akdeniz Bir Denizin Portresi, (çev. Ahmet Fethi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2004.
Cleary, Mark, Chuan, Goh Kim, Environment and Development in the Straits of Malacca, London and New York: Routledge, 2005.
Cunningham, Allan, “The Oczakov Debate”, Middle Eastern Studies 1/3, (1965),: 209-237.
Driault, Edouard, Napoleon’un Şark Siyaseti, çev. Köprülüzade M. Fuad, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2013.
Federzoni, Luigi, “Hegemony in the Mediterranean”, Foreign Affairs 14/3, (1936) : 387-397.
Ferguson, Niall, İmparatorluk Britanya'nın Modern Dünyayı Biçimlendirişi, çev. Nurettin Elhüseyni, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2015.
Gregory, Desmond, Malta, Britain, and the European Powers, 1793-1815, London: Associated Univesity Press, 1996.
Hattendorf, John B. Naval Policy and Strategy in the Mediterranean: Past, Present, and Future, London: Frank Cass, 2000.
Huberman, Leo, Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla, çev. Murat Belge, 12. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2012.
Kennedy, Paul, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, çev. Birtane Karanakçı, 12. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2010.
Kissinger, Henry, Diplomasi, çev. İbrahim H. Kurt, 10. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2011.
Kodaman, Timuçin, Akçay, Ekrem Yaşar, “Kuruluştan Yıkılışa Kadar Osmanlı Diplomasi Tarihi ve Türkiye’ye Bıraktığı Miras”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 22, (2010): 75-92.
Kurat, Akdes Nimet, Rusya Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1999.
Laidlaw, Christine, Levant’taki İngilizler, çev. Hakan Abacı, İstanbul: Alfa Kitabevi, 2014.
Mckay, Derek, Scott, H.M., Büyük Güçlerin Yükselişi 1648-1815, çev. Eşref Bengi Özbilen, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2011.
Mun, Thomas, England’s Treasure by Forraign Trade 1664, New York, 1895.
Palmer, Alan, Osmanlı İmparatorluğu Son Üçyüz Yıl Bir Çöküşün Yeni Tarihi, çev. Belkıs Çorakçı Dişbudak, Yeni Yüzyıl Tarih Dizisi, İstanbul: Sabah Kitapları, 1995.
Parker, David (ed.), Batı’da Devrimler ve Devrimci Gelenek 1560-1991, çev. Kemal İnal, Ankara: Dost Kitabevi, 2003.
Ragsdale, Hugh, “Evaluating the Traditions of Russian Aggression: Catherine II and the Greek Project”, The Slavonic and East European Review 66/1, (1988): 91-117.
Richmond, Herbert, “The Strategy of the Mediterranean”, Foreign Affairs 14/2, (1936): 274-282.
Shaw, Stanford J. Eski ve Yeni Arasında Sultan III. Selim, çev. Hür Güldü, İstanbul: Kapı Yayınları, 2008.
Skousen, Mark, İktisadi Düşünce Tarihi, Modern İktisadın İnşası, çev. M. Acar, E. Erdem ve M. Toprak, 6. Baskı, Ankara: Adres Yayınları, 2014.
The Parliamentary Debates From the Year 1803 to the Present Time, Hansard, Vol. XXXII, 1816.
The Parliamentary History of England From the Earliest Period to the year 1803, Hansard’s Parliamentary Debates, Vol. XXXVI, 1820.
Tozer, H. J., British India and Its Trade, London and New York: Harper&Brothers, 1902.
Turan, Namık Sinan, İmparatorluk ve Diplomasi Osmanlı Diplomasisinin İzinde, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2014.
Vernadsky, George, Rusya Tarihi, çev. D. Mızrak, E. Ç. Mızrak, İstanbul: Selenge Yayınları, 2011.
Wallerstein, Immanuel, Modern Dünya Sistemi III, çev. Latif Boyacı, İstanbul: Yarın Yayınları, 2011.
Wiesner-Hanks, Merry E., Erken Modern Dönemde Avrupa 1450-1789, çev. Hamit Çalışkan, 2. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları 2012.
Wood, Alfred C., Levant Kumpanyası Tarihi, çev. Çiğdem Erkal İpek, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2013.
Yalçınkaya, Mehmet Alaaddin, “Bir Avrupa Diplomasi Merkezi Olarak İstanbul 1792-1798 Dönemi İngiliz Kaynaklarına Göre”, Osmanlı I, Yeni Türkiye Yayınları, (1999): 660-675.