Psikolojik İyi Oluşun İş Becerikliliği Üzerine Etkisi

Günümüzde, bireylerin çevresiyle iyi ilişkiler kurabilmesi, kişiliğine olan olumlu tutumu, geçmişiyle barışık olması, hayatında belli bir amacının ve hedefinin bulunması ve tek başına kararlar alabilmesi gibi etkenler kişinin psikolojik iyi oluş seviyesini belirleyen bazı unsurlardır. Psikolojik iyi oluş seviyesi yüksek olan çalışanlar görevlerini yerine getirirken ufak değişiklikler yaparak işlerini daha kolay ve eğlenceli hale getirmekte ve bu durum iş becerikliliğiyle bağdaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı psikolojik iyi oluşun iş becerikliliği üzerine etkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, bankacılık sektöründe görev yapan 235 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırmada; Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve İş Becerikliliği Ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmada değişkenler arasındaki bağlantıları ölçmek için korelasyon analizi, nedenselliği ölçmek için regresyon analizi ve ölçeklerin uygunluğunu ölçmek için faktör analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre psikolojik iyi oluşla iş becerikliliği arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Ayrıca, psikolojik iyi oluşun iş becerikliliğinin alt boyutu olan “görev becerikliliği”, “bilişsel beceriklilik” ve “ilişkisel beceriklilik” ile pozitif ve anlamlı bir ilişkisi olduğu görülmektedir. Bu kapsamda psikolojik iyi oluş düzeyi yüksek olan çalışanların hem görev düzeyinde hem bilişsel düzeyde hem de ilişkisel düzeyde iş beceriklilikleri de yüksek olmaktadır. Yazın taraması sonucunda psikolojik iyi oluşun iş becerikliliği üzerine etkisini araştıran bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu yönüyle yazına katkı sağlaması ve bulguları itibariyle tüm araştırmacılara destek olması hedeflenmektedir. Çalışanların işlerini yaparken amacını ve kapsamını değiştirmemesi koşuluyla ufak değişiklikler yapılmasına üstler ve yöneticiler tarafından izin verilebilir. Bu durum çalışanların işlerinden daha keyif almasına katkı sağlayacağı gibi işe olan bağlılıklarını ve psikolojik iyi oluş düzeylerine de katkı sağlayacaktır. Çalışanların psikolojik iyi oluş düzeylerini destekleyici etkinlikler düzenlenebilir. Üstler tarafından çalışanların farkındalık düzeylerini artırmak için sorumluluklar verilebilir. Bu şekilde çalışanın güçlü yönlerini tanıması, bağımsız kararlar verebilmesi ve sınırlılıklarının farkında olması sağlanır.

Anahtar Kelimeler:

İyi Oluş, Psikolojik İyi Oluş, İş Becerikliliği, Görev Becerikliliği, Bilişsel Beceriklilik, İlişkisel Beceriklilik

Effect of Psychological Well-Being on Job Crafting

Today, factors such as the ability of people to establish good relations with their environment, to be at peace with themselves, to have life goals, and to make their own decisions affect the psychological well-being of a person. People with a high level of psychological well-being make small changes in their work and make their work easier and more enjoyable. This situation is closely related to job crafting. This study aims to examine the effect of psychological well-being on job crafting. The sample of the study consists of 235 bank employees. The data of the research was collected using the survey method. In the research, the psychological well-being scale and the job crafting scale were used. Correlation analysis was used in the study to measure the relationship between variables. Regression analysis was used to measure the causality dimension. According to the findings of the study, there is a positive and significant relationship between psychological well-being and job crafting. In addition, “task crafting”, “cognitive crafting” and “relational crafting”, which are subdimensions of job crafting, have a positive and significant relationship with psychological well-being. In this context, employees with high psychological well-being levels have high job crafting at the task level, cognitive level, and relational level. As a result of the literature review, there is no study investigating the effect of psychological well-being on job crafting. With this aspect, it is aimed to contribute to the literature and support all researchers with their findings. Minor changes can be permitted by superiors and managers, provided that the employees do not change their purpose and scope while performing their work. This will not only contribute to the employees' enjoyment of their jobs but also their work commitment and psychological well-being. Activities that support the psychological well-being of the employees can be organized. Responsibilities can be given by the superiors to increase the awareness levels of the employees. In this way, it is ensured that the employee recognizes his / her strengths, makes independent decisions, and is aware of their limitations.

Keywords:

Well-being, Psychological Well-being, Job Crafting, Task Crafting, Cognitive Crafting, Relational Crafting,

PDF

___

Acaray, A. (2018). Psikolojik İyi Oluşun İş Performansı Üzerindeki Etkisinde Örgüt Temelli Özsaygı e Çalışmaya Tutkunluğun Aracılık Rolü. ICOAEF’18 IV. International Conference on Applied Economics and Finance, November 28-29-30, Kuşadası – Turkey.
Akçakanat, T., Uzunbacak, H. H., & Acar, O. K. (2019). İnsan Kaynakları Yöneticilerinin İş Becerikliliklerinin. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 395-419.
Akkermans, J., & Tims, M. (2017). Crafting Your Career: How Career Competencies Relate to Career Success Via Job Crafting. Applied Psychology, 66(1), 168-195.
Aksoy, Y. (2019). Kolektif Empati, Duygusal Bulaşıcılık ve İş Becerikliliği Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Uygulama. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 511-534.
Aslan, Ş., & Güzel, Ş. (2020). İş Becerikliliği, Çalışmaya Tutkunluk, Örgütsel Erdemlik, Duygusal Öz Yeterlilik ve Duygusal Zeka Değişkenlerinin Sosyo-Demografik Açıdan Farklılıkları. Ekev Akademi Dergisi, 24(82), 435-462.
Atan, A. (2020). 5-6 Yaş Çocuklarda Psikolojik İyi Oluş: Bİr Model Önerisi ve Ebeveynler İle Öğretmenlerin Kişilik Tipleri, Ego Durumları ve Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Yordayıcı Rolü. (Yayınlanmış Doktora Tezi) Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Anabilimdalı, Denizli.
Berg, J. M., Wrzesniewski, A., & Dutton, J. E. (2010). Perceiving and Responding to Challenges in Job Crafting at Different Ranks: When Proactivity Requires Adaptivity. Journal of Organizational Behavior, 31(2), 158-186.
Brenninkmeijer, V., & Hekkert-Koning, M. (2015). To Craft or Not to Craft: The Relationships between Regulatory Focus, Job Crafting and Work Outcomes. The Career Development International, 20(2), 147-162.
Buluç, B., & Kart, M. E. (2020). Araştırma Görevlilerinde İş Becerikliliği ve İşle Bütünleşme Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 591-620.
Can, O. Y. (2017). Psikolojik İyi Oluş ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi) Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Cripps, K., & Zyromski, B. (2009). Adolescents’ Psychological Well-Being and Perceived Parental Involvement: Implications for Parental Involvement in Middle Schools. Research in Middle Level Education Online, 33(4), 1-13.
Çankaya, M. (2020). Sağlık Çalışanlarında Algılanan Örgütsel Destek ve Psikolojik İyi Oluşun İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(8), 79-98.
Çankır, B. & Çelik, D. S. (2018). Çalışan Performansı ve Mali Performans: Pozitif Ses Çıkarma, Psikolojik İyioluş ve Çalışmaya Tutkunluk İle İlişkileri ve Otel İşletmeleri Örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 54-67.
Çelik, M., & Sağlam, F. D. (2019). Hemşirelerin İş Becerikliliği Düzeylerinin Tükenmişlik Seviyeleri Üzetine Etkisi. 7. Örgütsel Davranış Kongresi, Burdur: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Bucak İşletme Fakültesi.
Davis, D & Cosenza, R. M. (1998). Business research for decision making. Boston: Pws- Kent Puslishing Company.
Deniz, M. E., Erus, S. M., & Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli Farkındalık ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekanın Aracılık Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(47), 17-31.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Self-Determination Theory: A Macro Theory of Human Motivation, Development, and Health. Canadian psychology, 49(3), 182.
Diener, E., Scollon, C. N., & Lucas, R. E. (2009). The evolving concept of subjective well-being: The multifaceted nature of happiness. Social Indicators Research Series, 39, 67-100.
Huppert, F. A. (2009). Psychologicalwell-being: Evidence regarding its causes and consequences. Applied Psychology: Health and Well-Being, 1(2), 137-164.
İkiz, F. E., Asıcı, E., Kaya, Z., & Balkan, K. (2018). Yaşam Amaçları ve Psikolojik İyi Oluşun Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumu Yordayıcı Rolü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 7-26.
Kahveci, A. (2019). Örgütsel Erdemliğin Etik İklim ve Psikolojik İyi Oluşa Etkisi. (Yayınlanmış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Konya.
Karatepe, O. M., & Eslamlou, A. (2017). Outcomes of Job Crafting among Flight Attendants. Journal of Air Transport Management, 62, 34-43.
Keleş, H. N. (2017). Anlamlı İş ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisi. The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1), 154-167.
Kermen, U., İlçin Tosun, N., & Doğan, U. (2016). Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcısı Olarak Sosyal Kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(2), 20-29.
Kerse, G. (2017). İş Becerikliliği (Job Crafting) Ölçeğini Türkçe’ye Uyarlama ve Duygusal Tükenme İle İlişkisini Belirleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 283-304.
Kerse, G. (2019). İş Becerikliliği ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: “İşe İlişkin Değişiklikler, Memnuniyeti Artırabilir mi?”. İnsan ve İnsan Dergisi, 6(20), 205-218.
Kerse, G., & Babadağ, M. (2019). Dönüştürücü Liderliğin İş Becerikliliği Üzerindeki Etkisi: Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama. İş ve İnsan Dergisi, 6(2), 133-143.
Keyes, C. L., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.
Kındıroğlu, Z., & Ekici, F. Y. (2019). Ebeveynlerin Psikolojik İyi Oluş ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Çocukların Sosyal Yetkinlik ve Davranışları Arasındaki İlişki. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 9(1), 138-157.
Kuyumcu, B. (2012). Türk ve İngiliz Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş Duygusal Farkındalık ve Duygularını İfade Etmelerinin Ülke ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-24.
Nielsen, K., & Abildgaard, J. S. (2012). The Development and Validation of A Job Crafting Measure for Use with Blue-Collar Workers. Work and Stress, 26(4), 365-384.
Özçetin, Ü. S. Y., Sarıoğlu, G., & Dursun, İ. S. (2019). Onkoloji Hemşirelerinin Psikolojik Sağlamlık, Tükenmişlik ve Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(1), 147-164.
Petrou, P., Demerouti, E., & Xanthopoulou, D. (2016). Regular Versus Cutback-Related Change: The Role of Employee Job Crafting in Organizational Change Contexts of Different Nature. International Journal of Stress Management, 24(1), 62-85.
Ryff, C. D., & Keyes, C. M. (1995). The Structure of Well-Being Revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Ryff, C. D., & Singer, B. (2008). Know Thyself and Become What You Are: A Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39.
Seçkin, Ş. N. (2019). İç Denetim Odağı, İş Becerikliliği ve İşin Anlamlılığı İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), 889-903.
Slemp, G. R., & Vella-Brodrick, D. A. (2013). The Job Crafting Questionnaire: A new scale to measure the extent to which employees engage in job crafting. International Journal of Wellbeing, 3(2), 126-146.
Sobacı, F. (2017). İş Becerikliliği (Job Crafting). S. Polatcı, & K. Özyer içinde, 21. Yüzyılda Örgütsel Davranış (s. 153-178). Tokat: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Sözber, H. S. (2019). Algılanan Dışsal Prestijin, İş Becerikliliğinin ve Algılanan Kişi Örgüt Uyumunun İş-Aile Çatışması Üzerindeki Etkisi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı. Ankara.
Sözber, S., & Ergeneli, A. (2019). Dışsal Prestijin, İş Becerikliliğinin ve Kişi-Örgüt Uyumunun İş-Aile Çatışması İle İlişkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3404-3420.
Springer, K. W., & Hauser, R. M. (2006). An Assessment of The Construct Validity of Ryff’s Scales of Psychological Well-Being: Method, Mode, and Measurement Effects. Social Science Research, 35(4), 1080-1120.
Springer, K. W., Pudrovska, T., & Hauser, R. M. (2011). Does Psychological Well-Being Change with Age? Longitudinal Tests of Age Variations and Further Exploration of The Multidimensionality of Ryff’s Model of Psychological Well-Being. Social Science Research, 40(1), 392-398.
Tangör, B. B., & Curun, F. (2016). Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Bireysel Farklılıklar: Özgünlük, Benlik Saygısı ve Sürekli Kaygı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-13.
Taş, Y., Akbolat, M., Amarat, M., & Yıldırım, Y. (2019). Psikolojik İyi Olmanın İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde İş Stresinin Aracı Rolü. 3. Uluslararası 13. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi (pp.960-969). Sakarya.
Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
Telef, B. B., Uzman, E., & Ergün, E. (2013). Öğretmen Adaylarında Psikolojik İyi Oluş ve Değerler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 1297-1307.
Van Hooff, M., & Van Hooft, E. (2014). Boredom at Work: Proximal and Distal Consequences of Affective Work-Related Boredom. Journal of Occupational Health Psychology, 19(3), 348-359.
Van Wingerden, J., Daantje , D., & Bakker, A. B. (2015). The Impact of Personal Resources and Job Crafting Interventions on Work Engagement and Performance. Human Resource Management, 56(1), 51-67.
Wang, H., Wang, X., & Li, J. (2018). Is New Generation Employees’ Job Crafting Beneficial or Detrimental to Organizations in China? Participative Decision-Making as a Moderator. Asia Pacific Business Review, 24(4), 543-560.
Wright, T. A., & Cropanzano, R. (2000). Psychological Well-Being and Job Satisfaction as Predictorsof Job Performance. Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 84-96.
Wrzesniewski, A., & Dutton, J. E. (2001). Crafting a Job: Revisioning Employees as Active Crafters of Their Work. The Academy of Management Review, 26(2), 179-201.
Yavuz, M. (2018). İş Zanaatkârlığı İle Bireysel Performans Çıktıları Arasındaki İlişkide Çalışanların Dışsal Prestij ve Kurum Destek Algılarının Rolü. (Yayınlanmış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı. İstanbul.
Yamane, T. (2001). Temel Örneklem Yöntemleri. (A. Esin , M. A. Bakır, C.Aydın, & E. Gürbüzsel , Çev.) İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Yeşiltepe, S. S., & Çelik, M. (2014). Öğretmenlerin Evlilik Uyumlarının Psikolojik İyi Olma ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elementary Education Online, 13(3), 992-1013.
Zacher, H., Hacker, W., & Frese, M. (2016). Action Regulation Across the Adult Lifespan (ARAL): A Metatheory of Work and Aging. Work Aging and Retirement, 2(3), 286-306.