Norbert Elias’ta Ölüm Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme

İçerisinde bulunduğumuz dönem ölümün sayılarla ifade edilir hale geldiği, tablodaki rakamların normalleştiği arkasındaki sosyal boyutun görünmez kılındığı bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Hastanede veya evde izole şekilde hastalıkla mücadele ederken belki de hiç olmadığı kadar Elias’ın medeni toplumlardaki ölümün yalnızlaşmasını ele alış biçimini tekrar değerlendirmekte fayda var. Hijyen alanlarına hapsedilip, yaşamın kıyısına itilen ölüm ve ölme hali aslında bizlere ne kadar da ötelesek yakınımızda olduğunu tekrar hatırlatırken ölüm kavramının sadece biyolojik değil aynı zamanda sosyolojik öğelerle de değerlendirmenin gerekliliği bu dönemde bir kez daha karşımıza çıkıyor. Bu nedenle bu makalenin amacı ölüm kavramının Elias tarafından nasıl analiz edildiğini açıklamaya çalışmak ve bunu yaparken çeşitli eserlerini bir arada değerlendirerek kavramın hem ilişkiselliğini hem de Elias’ın kendi yazıları içindeki bağlantıları ortaya koyabilmektir. Ölüm kavramının modernite ile olan ilişkisi, tarihsel süreç içerisinde nasıl değiştiği bu çerçevede değerlendirilerek ele alınacaktır. Böylelikle gündelik yaşamın kıyısına itilen bir olgu olan ölüm tekrar yaşamın bir parçası olarak analiz edilme imkânına sahip olacaktır. Orta Çağ’dan günümüze ölüm kavramının değişimini algılamak hem bugüne ışık tutarken hem de toplumsal yapının değişimiyle gündelik yaşamın en belirgin olgusunda nasıl bir değişiklik meydana geldiğini göstermesi açısından anlamlıdır. Ölümün bireysel, toplumsal, ulusal ve hatta bugünün koşullarında küresel bir mesele haline gelip gelmediğini tarihsel ve sosyolojik açıdan bakarak kavramak oldukça önemlidir. Anahtar Kelimeler: Siyaset sosyolojisi, Ölüm, Yalnızlık, Modernleşme

Anahtar Kelimeler:

Siyaset sosyolojisi, Ölüm, Yalnızlık, Modernleşme

An Assesment of The Concept of Death In Norbert Elias

The period we are in emerges in a way that death becomes expressed in numbers, the figures in the table are normalized and the social dimension behind it is rendered invisible. Perhaps more than ever, it is worth reconsidering Elias’ handling of the isolation of death in civilized societies while dealing with illness in isolation in the hospital or at home. While the state of death and dying, imprisoned in hygiene areas and pushed to the edge of life, is actually reminding us that no matter how far we move, the necessity of evaluating the concept of death not only with biological but also with sociological elements appears once again in this period. Therefore, the purpose of this article is to try to explain how the concept of death is analyzed by Elias and to reveal both the relationality of the concept and the connections within Elias’s own writings by evaluating his various works together. The relationship between the concept of death and modernity and how it has changed in the historical process will be evaluated within this framework. In this way, death, which is a phenomenon pushed to the edge of daily life, will have the opportunity to be analyzed again as a part of life. Perceiving the change of the concept of death from the Middle Ages to the present is meaningful both in terms of shedding light on today and showing how a change has occurred in the most significant phenomenon of daily life with the change of social structure. It is very important to grasp from a historical and sociological perspective whether death has become an individual, social, national and even today's conditions global issue

Keywords:

Political Sociology, Death, Loneliness, Modernization,

PDF

___

Connoly, J. ve Dolon, P. (2012). “Habitus, the Writings of Irish Hunger Strikers and Elias's "The Loneliness of the Dying”. Historical Social Research, 42(4), 155-168
Elias, N. (1956). “Problems of Involvement and Detachment”. The British Journal Of Sociology, 7(3), 226-252
Elias, N. (1978). “On Transformation Of Aggressiveness”. Theory and Society, 5(2),229-242
Elias, N. (2008). “Power and Civilisation”, Journal of Power, 1(2), 135-142
Elias, N. (2001). The Loneliness Of The Dying, The Continuum International Publishing: New York
Foucault, M. (2013). Güvenlik, Toprak, Nüfus, College de France Dersleri, (çev. F. Taylan), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları
Frank, A. W. (2010). “Book Review: The Loneliness of the Dying and Humana Conditio”. Canadian Journal of Sociology, 35(4), 633-635.
Freud, S. (2019). Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd. (Çev. A. Babaoğlu), İstanbul: Metis Yayınları
Goudsblom, J. (1987). “The Sociology of Norbert Elias: Its Resonance and Significance”. Theory, Culture and Society, 4(2-3),323-337
Gültekin, A. C. (2021). Freud ve Heidegger’de Kaynağa Dönüş Teması, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 561-576
Kilminster, R. (1993). “Norbert Elias and Karl Mannheim: Closeness and Distance”. Theory Culture Society, 10(3), 81-114
M.A, (1990). “Norbert Elias 1897-1990 A Memoir”. International Sociology, 5(4), 371-372
Özen, Y. (2016). “Sağlık ve Hastalığa Dair Meslek Dışı Yaklaşım”, Adak, N. (Eds.), Sağlık Sosyolojisinde Güncel Tartışmalar, Nobel Yayıncılık: Ankara, 137-173
Özmakas, U. (2012), “Foucault. İktidardan Biyoiktidara”, Cogito, 70, 53-82
Perakyla, A. (1986). “Book Review: The Loneliness of the Dying”.Acta Sociologica, 29(2), 193-94
Politzer, G. 1997. Felsefenin Başlangıç İlkeleri. (Çev: E. Aytekin), İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Quilley, S. ve Loyal, S. (2004). “Towards a ‘central theory’: the scope and relevance of the sociology of Norbert Elias”. Quilley, S. & Loyal, S (Eds.), The Sociology of Norbert Elias, Cambridge University Press: Cambridge, 1-22
Smith, D. (2005). “Norbert Elias and the Art of Dialogue”. Current Sociology, 53(5), 851-854
Teucher, Ulrich C. (2001). “Writing in the Face of Death: Norbert Elias and Autobiographies of Cancer”, Salumates,T. (Eds.), Norbert Elias and Human Interdependencies,, McGill-Queen's University Press, 159-174
Vincent, G. (2010). “Beden ve Cinsel Bilmece”, Prost, A & Vincent G. (Eds.), Özel Hayatın Tarihi V. (Çev. Aktaş, Ş.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 327-410