Genç Bir Osmanlı Aydını Abdülhak Hâmid Tarhan’ın Paris Tutulması: Belde yahut Divaneliklerim

Abdülhak Hâmid Tarhan, Tanzimat’ın ikinci kuşağı adlandırılan sanatçılar içerisinde biyografisi, eserleri, yaşantısı ve kendine has mizacıyla bu kuşaktaki en farklı sanatçıların başında gelmektedir. Şiir, tiyatro, manzum piyes, mektup gibi birçok türde eser vermiş olan Hâmid’in hayatı ile eserleri arasında sıkı bir bağ olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle şiirlerinde yaşadığı şehirleri, gördüğü manzaraları şiirleştirme çabasında olan Hâmid’in Belde yahut Divaneliklerim (1885) adlı şiir kitabı bunun en tipik örneklerindendir. Genç yaşlarda Paris’e gitme imkânı bulan bir Hariciye memurunun yaşadığı şaşkınlığı ve hayranlığı içeren manzumelerden oluşan bu eser, birçok yönüyle 19. Yüzyılın en önemli kültür merkezi olan Paris’in genç bir Osmanlı aydınında yarattığı tesiri göstermesi açısından önemlidir. Hâmid, Paris’in sadece mekânsal olarak etkisinde kalmamış, o şehri oluşturan bütün unsurları bir hayret ve şaşkınlıkla karşılamış, gördüğü birçok unsuru şiirleştirme çabası içerisine girişmiştir. Bu çalışma; Abdulhak Hâmid Tarhan’ın Belde ve Divaneliklerim adlı eserini merkeze alarak 19. yüzyılda Paris’e giden genç bir Osmanlı aydınının bu şehirde yaşadıklarının şiirlerindeki yansımalarını tespit etme çabasıdır.

A Young Ottoman Intellectual Abdulhak Hamid Tarhan's Admiration for Paris: Belde Yahut Divaneliklerim

With his works, his life style and his distinct temperament, Abdülhak Hamid Tarhan is one of the most peculiar ones among the artists called as the second generation of the Tanzimat. It may be said that there is a close link between his life and his works, which include various genres such as poetry, drama and letter. Belde Yahut Divaneliklerim (1885), a poetry book of Tarhan, who tried to poetize cities he visited and scenes he seen is one of the most typical examples of this. Consisting of poems depicting the amazement and admiration experienced by an foreign service officer who had the opportunity to visit Paris at his youth, this book is important in terms of showing the effect created by Paris, a major cultural hub in the 19th century, on a young Ottoman intellectual. Focusing on Belde Yahut Divaneliklerim, this study endeavors to ascertain the poetic reflections of the experiences of a young Ottoman intellectual visiting Paris in the 19th century.

___

  • Enginün, İ. (2007). Yeni Türk Edebiyatı (Tanzimat’tan Cumhuriyet’e), İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Kanter, B. (2014). “Abdülhak Hamid Tarhan’ın Şiirlerinde Duyusal Bir Mekân: Paris”. Türk Dili (Dil ve Edebiyat Dergisi), Cilt: CVI Sayı: 747 (Mart).
  • Kaplan, M. (2003). Şiir Tahlilleri-I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Kaplan, M. (2006). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Dergâh Yayınları
  • Kolcu, A. İ. (2008). Türkçe’de Batı Şiiri. Erzurum: Salkım Söğüt Yayınları.
  • Kolcu, A. İ. (2011). Tanzimat Edebiyatı-I (Şiir). Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
  • Tanpınar, A. H. (2007). 19. Asır Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tanpınar, A. H. (2007). Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tanyol, C. (1985). Türk Edebiyatında Yahya Kemal (İnceleme-Anılar), İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Tarcan, Ö. (2017). “Abdulhak Hâmit Tarhan (Ataları ve Sosyal Çevresi)”. http://www.ege-edebiyat.org/modules.php?name=News&file=article&sid=357. Erişim:28.07.2017 Tarhan, A. H. (1987). Bütün Şiirleri I (Sahra-Divaneliklerim-Bunlar O’dur). (Haz. İnci Enginün), İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tuncer, H. (2001). Tanzimat Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Ders Kitapları A.Ş.