Farabi’nin Siyasal Felsefesinde Mutluluk ve “İlk Başkanlık” Arasındaki Zorunlu İlişki

Siyasetin amacının mutluluk ve iyi yaşam olduğunu savunan Farabi, insanın, mutluluğa tek başına ulaşamayacağını ve mutluluğa ulaşmak için başkalarının yardımına gereksinim duyduğunu savunmaktadır. Mutluluğa ulaşmak için başkalarının yardımını gereksinim duyma ve mutluluk için yardımlaşma yetkin toplumsallaşmanın esas nedenidir. Yetkin toplumsallaşmanın şehirden daha küçük bir birimde gerçekleşmesi mümkün değildir. İnsanların birbiriyle mutluluğa ulaşmak için yardımlaştıkları politik organizasyon erdemlidir. Erdemli politik organizasyon ise kozmolojik ilkeler uyarınca oluşmaktadır. Bu bakımdan erdemli politik organizasyon, diğer insanların mutluluk amacına ulaşmasını sağlayacak, evrendeki İlk Neden gibi bir ilk başkana gereksinim duymaktadır. Bu çalışma Farabi’nin siyasal felsefesinde erdemli politik organizasyonun amacı olan mutluluk ile insanların mutluluğa ulaşması için gerekli olan ilk başkan arasındaki zorunlu ilişkiyi incelemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Mutluluk, İlk Başkan, Erdemli Şehir, Kozmoloji, Filozof

The Necessary Relations Between Happiness and "the First Rulership" in Al-Farabi's Political Philosophy

Al-Farabi asserts that the aim of politics is happiness and good life. According to him, an individual who is unable to attain happiness alone needs the help of others in this regard. The need for people’s help for the attainment of happiness, and the cooperation on that matter form the main source of competent socialization. It is not possible for a competent socialization to occur in a smaller unit than a city. The city where people help each other to attain happiness is virtuous. As to the city’s virtuous political organization, it is constituted based on cosmological principles. From this point of view, the virtuous political organization needs the first ruler who corresponds to 'the First Cause' in the universe and enables people to attain happiness. The present study examines the necessary relations between happiness, which is the aim of the virtuous political organization in al-Farabi's political philosophy, and the first ruler whom people need for the attainment of happiness.

Keywords:

Happiness The First Ruler, Virtuous City, Cosmology, Philosopher, Prophet,

PDF

___

Kaynakça Aristoteles (2004). Politika, Çev. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi. Aristoteles (2017). Nikomakhos’a Etik, Çev. Saffet Babür, Ankara: Bilgesu Yayınları. Aydın, M. (1976). Farabi’nin Siyasal Düşüncesinde Sa’âdet Kavramı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21(308), 302-315. Aydınlı, Y. (2000). Farabi’de Tanrı-İnsan İlişkisi, İstanbul: İz Yayıncılık. Bayrakdar, M. (1997). İslam Felsefesine Giriş, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Bayraklı, B. (2000). Farabi’de Devlet Felsefesi, İstanbul: Şehir Yayınları. Corbin, H. (2013). İslam Felsefesi Tarihi Başlangıçtan İbni Rüşd’ün Ölümüne, Çev. Hüseyin Hatemi, İstanbul: İletişim Yayınları. Çubukçu, İ. A. (1985). Türk Filozofu Farabi ve Düşüncesi, Belleten, 49(194), 273-286. Farabi (1980). Es-Siyâset ul –Medenniyye veya Mebâdi’ul –Mevcûdât, Çev. Mehmet Aydın vd., İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları. Farabi (1987). Fusûlü’l-Medeni (Siyaset Felsefesine Dair Görüşler), Çev. Hanifi Özcan, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları. Farabi (2002). “Kitâbü’l-Mille (Din Kitabı)”, çev. Fatih Toktaş, Divan İlmi Araştırmalar Dergisi, (12), 258-273. Farabi (2003). Mutluluğu Kazanma, Çev. Hüseyin Atay, Farabi’nin Üç Eseri, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 21-70. Farabi (2014). Mutluluk Yoluna Yöneltme, Çev. Hanifi Özcan, Farabi’nin İki Eseri, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 129-170. Farabi, (2016). İlimlerin Sayımı, Çev. Cevher Caduk, İstanbul: Kurtuba Kitap. Farabi (2017). İdeal Devlet, Çev. Ahmet Arslan, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Galston, M. (1999). Farabi’nin Önerisi Varoluşun Siyaseti: Gaye ve İnsan, çev. Selahattin Ayaz, İslam Felsefesinde Siyasi Düşüncenin Gelişimi, ed. Charles E. Butterworth, İstanbul: Pınar Yayınları, 83-131. Haklı, Ş. (2005). Farabi’de Din Felsefe İlişkisi Bağlamında Din Dilinin Yapısı, Uluslararası Farabi Sempozyumu Bildirileri Kitabı, ed., Fahrettin Terkan-Şenol Korkut, Ankara: Elis Yayınları, 303-315. Hammond, R. (2001). Farabi Felsefesi ve Ortaçağ Düşüncesine Etkisi, Çev. Gülnihal Küken-Uluğ Nutku, Bursa: Alfa Yayınları. Korkut, Ş. (2015). Farabi’nin Siyaset Felsefesi, Ankara: Atlas Kitap. Kurtoğlu, Z. (1999). İslam Düşüncesinin Siyasal Ufku, İstanbul: İletişim Yayınları. Nejjar, F. (1972). Farabi’nin Siyasal Düşüncesi ve Şiilik, Çev. Mehmet Dağ, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(1), 293-306. Mücahid H. T. (2012). Farabi’den Abduh’a Siyasi Düşünce, Çev. Vecdi Akyüz, İstanbul: İz Yayıncılık. Platon (1975). Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz, İstanbul: Remzi Kitabevi. Platon (1998). Yasalar, C:2, Çev. Candan Şentuna-Saffet Babür, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Rosenthal, E., I. J. (1996). Ortaçağ’da İslam Siyasal Düşüncesi, Çev. Ali Çaksu, İstanbul: İz Yayıncılık. Sayılı, A. (1951). Farabi ve Tefekkür Tarihindeki Yeri, Belleten, 15(57), 1-64. Strauss, L. (2000). Politika Felsefesi Nedir?, Çev. Solmaz Zelyüt Hünler, İstanbul: Paradigma Yayınları. Walzer, R. (1962). Greek into Arabic, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.