Dâvûd-î Karsî'nin Şerhu Risâle fî Usûli'l-Hadîs İsimli Eserinde Yer Alan Rivayetler Üzerine Bir Değerlendirme

Karsî'nin hadis usulü konularında şerh yazacak kadar bilgiye sahip olduğu ve usul kaynaklarını titiz bir şekilde kullandığı görülmektedir. Ancak onun aynı hassasiyeti eserinde yer verdiği rivayetleri seçmede ve bunların Hz. Peygamber'e aidiyeti konusunda gösterdiğini söylemek o kadar kolay değildir. Aynı durum, hadis metinlerini anlamada da geçerli olup bir nevi geçmişin tetkik edilmeden nakli şeklinde tezahür etmiştir. Bu makale,Dâvûd-î Karsî'nin "Şerhu risâle fî usûli'l-hadîs" isimli eserinde yer verdiği rivayetlerin konularına göre tasnif edilerek, yeniden okunması, metin kritiği yapılması ve yorumlanması açısından önem arz etmektedir. Ayrıca bu değerlendirmede, usul konularında önemli bir bilgiye sahip olan müellifin rivayetlerin sıhhati ve kaynağı konusunda usulde olduğu gibi titiz davranmamasının sebepleri üzerinde de durulacaktır. Karsî'nin bu yönleriyle de gündeme gelmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir.

Evaluation of Narratıves ın Dâvûd-î Karsî's Work Named As Şerhu Risâle fî Usûli'l-Hadis

It appears that Karsî had enough knowledge to write an explanation on the methodology of hadith and that he used the procedural sources meticulously. However, to say that he shows the same sensitivity in choosing the narratives that he has included in his work and about their belonging to the prophet is not easy. The same situation also applies in the understanding of the hadith texts, and it has manifested itself in transit without examining a kind of past. This paper is important in terms of reread, text critique and interpretation according to the subjects of the narrations that Dâvûd-î Karsî has included in his work titled "Şerhu risâle fî usûl'l-hadîs". In this evaluation, will also focus on the reasons why the author, who has an important knowledge of procedural matters, does not act as rigorously as it is about the well-being and the source of the narrations. It is thought that it would be beneficial to come to the agenda with these aspects of Karsî.

PDF

___

Aclûnî, Keşfu'l-hafa ve muzîlu'l-ilbâs: Amma iştehera mine'l-ahâdîs alâ elsineti'nnâs, Halebi: (thk., Ahmed Kalaş), Mektebetu't-Turasi'l-İslamî, ty.

Ahmed b. Hanbel, el-Musned, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.

Ali b. Ca'd, Musnedu İbn Ca'd, Kuveyt: (thk.: Abdulmehdi b. Abdulkadir ibn Abdulhadi), Mektebetu'l-Felah, 1985.

Ali el-Kârî, Mirkâtu'l-mefâtîh şerhi mişkâtu'l-mesâbih, Beyrut: Dâru'l-Fikr, 1412/2002.

Ali el-Muttakî, Kenzu'l-ummâl, Beyrut: Muessesetu'r-Risâle, 1409/1989. Bağcı, H. Musa, Hadis Tarihi ve Metodolojisi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.

Beyhakî, el-Medhâl ile's-suneni'l-kubrâ, Kuveyt: (thk.: Muhammed Ziyaurrahman Â'zami), Kuveyt, Dâru'l- Hulefa li'l-Kitabi'l-İslamiyye, ty.

Beyhakî, Şuâbu'l-İmân, Beyrut: (thk.: Muhammed Zağlul), Dâru'l-Kutubi'l- İlmiyye, 1990.

Bilgen, Osman, "Dâvûd-i Karsî (1169/1756)'nin 'Şerh alâ usûli'l-hadîs' İsimli Eserinin Metodu ve Kaynakları Üzerine", Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/5 Winter 2016.

Buhârî, el-Câmıu's-sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.

Cihan, Sadık, "Osmanlı Devrinde Türk Hadisçileri Tarafından Yazılan Hadis Usulü Eserleri, Risaleleri ve Nuhbetu'l-Fiker Üzerine Yapılan Şerh ve Tercümeler", Ankara: AÜİİFD, sy. 1, 1975.

Cihan, Sadık, "Muhammed b. Pir Ali Birgivî ve 'Risâle fî UsuliI-Hadîs'in Tercümesi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 2, 1987.

Dârimî, es-Sunenu'd-Dârimî, Dımaşk: (thk.: Mustafa Dib el-Buga), Dâru'lMustafa, 1428/2007.

Dâvûd-î Karsî, Şerhu risâle fî usûli'l-hadis, İstanbul: Şifa Yayınevi, 2013. Dimyâtî, (Hâşiyetu) İânetu't-tâlibîn alâ halli elfâzi fethu'l-muîn bi şerhi "Kurretu'l-ayn bi muhimmâti'd-dîn", Hâşiyetü'ş-Şeyh el-Bekrî,: Dımaşk: Dâru'l-Feyha-Dâru'l-Menhel Nâşirûn, 1435/2014.

Ebû Talib el-Mekkî, Kûtu'l-kulûb fî muâmeleti'l-mahbûb ve vasfu tarîki'l-mürîd ilâ makâmi't-tevhîd, (thk.: Abdulmun'im el-Hıfni), Dâru'r-Reşâd, Kahire, 1416/1996.

Elbânî, Silsiletu'l-ehâdîsi'z-dâife ve'l-mevdûa, Beyrut: el-Mektebetu'l-İslâmî, 1977.

Erul, Bünyamin, Sahabenin Sünnet Anlayışı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1999.

Gazzâlî, İhyâu ulûmi'd-dîn, Beyrut: Dâru Kuteybe, 1412/1992.

Hatiboğlu, Mehmed Said, Ankara: Hilafetin Kureyşliliği, Kitâbiyât, 2005.

Heysemî, Mecmau'z-zevâid ve menbau'l-fevâid, Beyrut: Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, 1967.

Hoyladı, Adnan, İslam Hukukunda Hilafetin Kureyşliliği Tartışmaları ve Hindistan Örneği, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015.

İbn Abdilberr, Câmıu beyâni'l-ilm ve fadlıhı vema yenbagı fî rivayetihî ve hamlihî, Demmâm: (thk.: Ebu'l-Eşbal ez-Zuheyrî), Dâru İbni'l-Cevzî, 1994.

İbn Ebî Şeybe, el-Musannaf, Cidde: (thk.: Muhammed Avvâme), Dâru'lKıble, 1427/2006. İbn Mâce, es-Sunen, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.

İbn Receb, Câmıu'l-ulûm ve'l-hikem, Riyad: (thk.: Şuayb el-Arnavut, İbrahim Bacis), el-Emânetu'l-Âmme..., 1419/1999.

Juynboll, G. H. A, Hadis Tarihinin Yeniden İnşâsı, Ankara: (çev.: Salih Özer), Ankara Okulu Yayınları, 2002.

Köycü, Erdoğan, "Men Kezebe..." Hadisi Üzerine Araştırma, Ankara: Araştırma Yayınları, 2013.

Munâvî, Feyzu'l-kadîr, şerhi'l-câmıu's-Sağîr, Beyrut: Dâru'l-Ma'rife, 1938. Muslim, es-Sunen, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.

-Öztürk, Resul, "Dâvûd-i Karsî (1169/1756): Kelâmî Görüşleri ve Kaynakları", Erzurum: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 41, 2014.

Sefirî, el-mecâlisu'l-va'ziyye fî şerhi ehâdîsi hayri'l-beriyye min sahihi'l-imâm elBuhârî, Beyrut: (thk., ve tahrc: Ahmed Fethi Abdurrahman), Dâru'l-Kutubi'l- İlmiyye, 1425/2004.

Sehavî, el-Makâsıdu'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâdîsi'l-müştehire, Beyrut: (thk.: Muhammed Osman el-Huşt), Dâru'l-Kitabi'l-Arabî, 1985.

Şevkânî, el-Fevâıdu'l-mecmûa fi'l-ehâdîsi'l-mevzûa, Kahire: (thk.: Abdurrahman b. Yahya el-Yemanî), Mektebetu's-Sunneti'l-Muhammed, 1960.

Taberânî, el-Mu'cemu'l-evsat, Riyâd: (thk.: Mahmud b. Ahmed et-Tahhân), Mektebetu'l-Mearif, 1415/1995.

Taberânî, el-Mu'cemu's-sağîr li't-Taberânî, Beyrut: Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1983.

Tirmizî, es-Sunen, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.

Yıldırım, Arif, "Karslı Davud (Dâvûd-i Karsî) Efendinin İrade-i Cüz'iyye Anlayışı", Erzurum: A. Ü. Türkiyat Araştırmaları, Enstitüsü Dergisi, sayı: 15, 2000.