Bağdatlı Abdülaziz Âsım'ın Türkçe Divan'ının Sonunda Bulunan Mesnevî'nin On Sekiz Beyit Şerhi

Mevlânâ'nın Mesnevî-yi Manevî adlı eseri, Türk edebiyatında derin izler bırakmış ve eserdeki derin anlamları muhataba anlatmak düşüncesiyle birçok şerh kaleme alınan edebiyatımızın değerli eserlerinden biridir. Altı ciltlik Mesnevî'nin tamamını bugüne kadar altı şarih Türkçe olarak şerh etmiştir. Bunun yanı sıra Mesnevî'den çeşitli miktarlarda yapılan seçmelerin Türkçe şerh edildiği eser sayısı ellinin üzerindedir. Mesnevî'den yapılan seçmelerin bir kısmı Mesnevî'nin özü olarak kabul edilen ilk on sekiz beyit üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bağdatlı Âsım Mesnevî'nin ilk on sekiz beytini müstakil bir eser olarak kabul etmiş ve Türkçe Divan'ının sonunda söz konusu on sekiz beytin şerhini yapmıştır. Mesnevî şerhlerinin bir kısmı akademik çalışmalar vasıtasıyla ilim âleminin istifadesine sunulmuştur. Fakat kütüphane raflarında araştırmacısını bekleyen şerhlerin bulunduğunu da burada ifade etmek gereklidir. Bağdatlı Âsım'ın Türkçe Divan'ının sonunda bulunan on sekiz beyit şerhi, bugüne kadar üzerinde herhangi bir akademik çalışma yapılmayan eserlerdendir. Dolayısıyla biz de bu yazımızda Bağdatlı Abdülaziz Âsım Efendi'nin On Sekiz Beyit Şerhi adlı çalışmasını tenkitli metin olarak hazırlayıp ilim âleminin istifadesine sunmaya gayret edeceğiz.

The Commentary on the Eighteen Couplets of Mesnevi Given in the End of The Turkish Divan of Bağdatli Abdulaziz Asim

The work of Mevlana Rumi, with the name Mesnevi-i Manevi is one of the invaluable works in our literature written to tell the deep meanings in the work to the reader, and has left deep traces in Turkish Literature. Six commentators paraphrased on the whole of Mesnevi, which consists of six volumes. In addition to this, the number of the works in which some parts of Mesnevi were paraphrased in Turkish is over fifty. Some of the selections from Mesnevi focus on the first eighteen couplets of it, which are considered as the core of Mesnevi. Bağdatlı Asım considered the first eighteen couplets of Mesnevi as a separate work and paraphrased on these eighteen couples in his Divan in Turkish. Some of the commentaries of Mesnevi have been presented for the benefit of scientists with academic works. However, we must state that there are several other commentaries that await researchers in the selves of libraries. The commentary of the eighteen couplets of Bağdatlı Asım in his Divan written in Turkish is one of the works on which no academic studies have been conducted so far. For this reason, we will try to prepare the work of Bağdatlı Abdul-Aziz Asım Efendi named On Sekiz Beyit Şerhi in the style of reviewed text and present it to the benefit of scholars.

___

  • Beydavy (2011).Envaru't-Tenzil veEsraru't-Teÿvil,(Çev.: Abdülvehhab Öztürk),C. 1-5, İstanbul: Kahraman Yayınları.
  • İbn Farız (1951). Divan-ı İbn Farız, https://archive.org/details/diwanibnalfarid00ibnauoft, (Erişim Tarihi: 07.10.2016).
  • İmam Nevevy (2008). Riyâzü's-Salihîn, C. 1-2, İstanbul: Erkam Yayınları.
  • Mehmet Nail Tuman (2001). Tuhfe-i Nâilî, C. 2, Ankara: Bizim Büro Yayınları.
  • Özbeyli, Atakan (2014). Divan-ı Abdülaziz Âsım Efendi (İnceleme-Metin), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özdemir, Mehmet (2016). "Mesnevî'nin Türkçe Şerhleri", Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/20 Fall, s. 461-502.
  • Tanyıldız, Ahmet (2010). İsmâîl Rusûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû'atu'lLetâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif) (1. Cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. "Âsım, Bağdatlı", (Madde Yazarı: Mustafa Arslan, 12.06.2014),
  • http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=3089 (Erişim Tarihi: 29.10.2016).