Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının Medyada Görünürlüğü

Bu çalışmada, Türkiye'deki sivil toplum kuruluşlarının medyada ne kadar görünür olduğu ve hangi medya kuruluşlarında ne kadar haber yapıldığı incelenmiştir. Araştırmada 1 Aralık 2016-1 Haziran 2017 tarihleri arasındaki ulusal gazeteler, çevrimiçi medya kuruluşları ve yabancı medyanın Türkçe yayınları olmak üzere toplam 19 medya kuruluşunun haber portallarından çevirimiçi veri toplanarak dernek/vakıf haberleri taranmış ve bulgular derlem dilbilimi yöntemleri ile analiz edilmiştir. Bu dönemde 410.937 haberden sadece 4.895'i belli bir dernek/vakıf ile ilgilidir. En çok dernek/vakıf haberi yapan ilk üç medya kuruluşu sırasıyla Milli Gazete, Birgün ve Yeni Şafak'tır. Bu haber portallarında toplam 1.221 farklı dernek/vakıfla ilgili en az 1 adet haber yapılmıştır. Toplam dernek/vakıf sayısının ancak %1'i hakkında haber bulunduğu için Türkiye'de vakıf/derneklerin medyadaki görünürlüğü düşüktür. Yüksek tirajlı Hürriyet, Sabah ve Habertürk gibi gazetelerin de tüm haberleri içinde vakıf/dernek haberlerinin oranı düşüktür. En çok haber yapılan 10 dernek/vakıf sırasıyla İHH, FETÖ/KHK ile kapatılan dernekler, Anadolu Gençlik Derneği, Ensar Vakfı, Türkiye Maarif Vakfı, Aladağ Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği, Türkiye Diyanet Vakfı, İnsan Hakları Derneği, TÜGVA ve Furkan Vakfı'dır. Bir gazetenin ideolojik duruşunun bu vakıf/derneklerin hangisi ile ilgili haber yaptığı üstünde bir etkisi olduğu bulunmuştur

Media Publicity of Civil Society Organizations in Turkey

This research explores media publicity of civil society organizations focusing on news published by the Turkish media. The data were obtained from 19 news portals, including dailies and Turkish news released by international media outlets between December 1, 2016 and June 1, 2017. News about associations/foundations was selected and analyzed by corpus linguistic methods. There were 4,883 news about associations/foundations out of 410,937 news. The news portals which published most of this news were Milli Gazete, Birgün, and Yeni Şafak. There was at least one news for a total of 1,221 associations/foundations; therefore, only 1% was represented in the newspapers, indicating limited media publicity. Another finding was the low proportion of these in newspapers with high circulation, such as Hürriyet, Sabah, and Habertürk. The top 10 were the IHH Humanitarian Relief Foundation, associations/foundations closed after the coup attempt on July 15, 2016, the Anadolu Youth Association, the Ensar Foundation, the Turkish Maarif Foundation, the Aladağ Student Support Association, the Turkiye Diyanet Foundation, the Human Rights Association, the Turkish Youth Foundation, and the Furkan Foundation. Therefore, the media’s political stance affects which associations/foundations are visible in the news

___

  • Andrews, K.T., & Caren, N. (2010). Making the news: Movement organizations, media attention, and the public agenda. American Sociological Review, 75(6), 841-866.
  • Arvas, İ.S. (2011). Basında sosyal sorumluluk anlayışı bağlamında günümüz Türkiye’sindeki özdenetim uygulamaları. Erciyes İletişim Dergisi, 2(2), 82-92.
  • Anheier, H. K. (2004). Civil society: Measurement, evaluation, policy. London: Earthscan.
  • Bayramoğlu, A. (2001). 28 Şubat / Bir müdahalenin güncesi. İstanbul: Birey Yayınları.
  • Bikmen, F. (2006). The landscape of philanthropy and civil society in Turkey: Key findings, reflections, and recommendations. Istanbul: TUSEV Publications.
  • Coronel, S. (2001). The role of media in deepening democracy.
  • http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan010194.pdf adresinden 15 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Cottle, S., & Nolan, D. (2007). Global humanitarianism and the changing aid-media field: Everyone was dying for footage. Journalism Studies, 8(6), 862–878.
  • Çaha, Ö. (2000). Civil society in western Europe and Ottoman Empire: A comparative perspective.
  • http//www.liberaldt.org.tr/modules/printer.php?art=250 adresinden edinilmiştir.
  • Çakmaklı, D. (2015). Active citizenship in Turkey: Learning citizenship in civil society organizations. Citizenship Studies, 19, 421-435.
  • Çarkoğlu, A., & Aytaç, E. (2016). Türkiye’de bireysel bağışçılık ve hayırseverlik. İstanbul: TÜSEV Yayınları.
  • Depeli, G. (2014). Anayasa yazım sürecine LGBT müdahilliğinin merkez medyadaki görünümü. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 18, 37-60.
  • Deren Van Het Hof, S. (2014). The Media Publicity of NGOs In Turkey. European Journal of Research on Social Studies, 1(1), 108-114.
  • Derneklerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı. (tarihsiz). Dernekler Dairesi Başkanlığı, https://www.dernekler.gov.tr/ tr/AnasayfaLinkler/derneklerin-faaliyet-alanina-gore.aspx adresinden 1 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Diamond, L. (1994). Rethinking civil society: Toward democratic consolidation. Journal of Democracy, 5, 4-17.
  • Dondurucu, Z.B. (2014). Sivil toplum kuruluşlarının sosyal medya üzerinden halkla ilişkiler çalışmaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
  • Goodhart, M. (2005). Civil society and the problem of global democracy. Democratization, 12(1), 1-21.
  • Göle, N. (1994). Toward an autonomization of politics and civil society in Turkey. M. Heper ve A. Evin (Der.), Politics in the Third Turkish Republic içinde (ss. 213-222). Boulder, CO: Westview Press.
  • Gole. N. (1996). Authoritarian secularism and Islamist politics: The case of Turkey. A. R. Norton (Der.), Civil society in the Middle East içinde (ss. 17-44). Leiden: E.J. Brill.
  • Graber, D. (2003). The media and democracy: Beyond myths and stereotypes. Annual Review of Political Science, 6, 139-160.
  • Greenberg, J., & Walters, D. (2004). Promoting philanthropy? News publicity and voluntary organizations in Canada. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 15(4), 383-404.
  • Güran Yiğitbaşı, K. (2016). Medya ve mültecileri sivil toplum üzerinden okumak: Mülteci-Der örneği. Marmara İletişim Dergisi, 25, 53-76.
  • Helmig, B., Spraul, K. & Tremp, K. (2012). Replication studies in nonprofit research: A generalization and extension of findings regarding the media publicity of nonprofit organizations. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 41(3), 360–385.
  • Heper, M. (1994). Transition to democracy in Turkey: Toward a new pattern. M. Heper ve A. Evin (Der.), Politics in the Third Turkish Republic içinde (ss. 13-20). Boulder, CO: Westview Press.
  • Jacobs, R. N., & Glass, D. J. (2002). Media publicity and the voluntary sector: The case of nonprofit organizations in New York City. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 13(3), 235–252.
  • Kadıoğlu, A. (2005). Civil society, Islam and democracy in Turkey: A study of three Islamic non-governmental organizations. The Muslim World, 95, 23-41.
  • Karaoğlu, Y. (2016). Sivil Toplum Kuruluşlarının sosyal medya kullanımı üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Keane, J. (1998). Civil society: Old images, new visions. Stanford: Stanford University Press.
  • Keyman, F. (2004). Sivil toplum ve demokrasi konferansı yazıları No 3: Türkiye’de ve Avrupa’da sivil toplum. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Kılıç, D. (2005). Haber yapma sürecinin belirleyici unsurları ve basın ahlakı. Selçuk İletişim, 3(4), 130-141.
  • Mardin, Ş. (1969). Power, civil society and culture in the Ottoman Empire. Comparative Studies in Society and History 11(3): 258-281.
  • Mardin, Ş. (2002). Türk toplumunu inceleme aracı olarak “sivil toplum”. M. Türköne ve T. Önder (Der.), Türkiye’de Toplum ve Siyaset içinde (ss. 21-34). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Nah, S. (2009). Media publicity and civil society: Nonprofit organizations, local newspapers and the internet in a Midwestern community. Mass Communication and Society, 13, 3-29.
  • Onat, F. (2010). Bir halkla ilişkiler uygulama alanı olarak sosyal medya kullanımı: Sivil toplum örgütleri üzerine bir inceleme. İletişim: Kuram ve Araştırma Dergisi, 31, 103-121.
  • Orza, A. (2012). Media representation of non-governmental organizations. Onur derecesi mezuniyeti tezi. Bulgaristan: American University of Bulgaria.
  • Perez-Diaz, V. (1998). The public sphere and a European civil society. J. C. Alexander (Der.), Real civil societies: Dilemmas of institutionalization içinde (ss. 211- 238). London: Sage Publications.
  • Plattner, M.C. (2012). Media and democracy: The long view. Journal of Democracy, 23(4), 62-73.
  • Putnam, R. (1995). Bowling alone: America’s declining social capital. Journal of Democracy, 6, 65-78.
  • Putnam, R. (2000). Bowling Alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.
  • Roniger, L. (1998). Civil society, patronage, and democracy. J. C. Alexander (Der.), Real civil societies: Dilemmas of institutionalization içinde (ss. 66- 83). London: Sage Publications.
  • Saatçioğlu, E. (2017). Sivil toplum örgütlerinin sosyal medya kullanımları: Greenpeace Türkiye Facebook sayfası örneği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 10(1), 158-187.
  • Sztompka, P. (1998). Mistrusting civility: Predicament of a post-communist society. J. C. Alexander (Der.), Real civil societies: Dilemmas of institutionalization içinde (ss. 191-210). London: Sage Publications.
  • Technical Assistance for Civil Society Organizations in Turkey (TACSO). (2011). Türkiye İhtiyaç Analizi Raporu. İstanbul: TACSO.
  • Tamir, Y. (1998). Revisiting the civic sphere. A. Gutmann (Der.), Freedom of Association içinde (ss. 214-238). New Jersey: Princeton University Press.
  • Tılıç, D. (1998). Utanıyorum Ama Gazeteciyim: Türkiye ve Yunanistan’da Gazetecilik. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Tılıç, D. (2001). 2000’ler Türkiye’sinde Gazetecilik ve Medyayı Anlamak. İstanbul: Su Yayınları.
  • Tocqueville, A. (1988). Democracy in America. New York: Harper and Row.
  • Toprak, B. (1996). Civil society in Turkey. A. R. Norton (Der.), Civil society in the Middle East içinde (ss. 87-118). Leiden: E.J. Brill.
  • Tosun, G. (2001). Demokratikleşme perspektifinden devlet-sivil toplum ilişkisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Tunç, A. (2005). Sivil toplum endeksi yan raporları: Sivil toplumun Türk medyasındaki yansıması. İstanbul: TÜSEV Yayınları.
  • Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV). (2013). Civil society monitoring report 2012: New constitution, public-CSO relations, volunteerism, freedom of association, Van Earthquake. İstanbul: TÜSEV Yayınları.
  • Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV). (2015). Sivil toplum izleme raporu 2013-2014. İstanbul: TÜSEV Yayınları.
  • Vakıfların Faaliyet Alanına Göre Dağılımı. (tarihsiz). Vakıflar Genel Müdürlüğü, http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/ webicerik199.pdf adresinden 1 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Yeni Vakıf Sayıları. (2017, 28 Temmuz). Vakıflar Genel Müdürlüğü, http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik194.pdf adresinden 1 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Yıllara Göre Dernek Sayıları. (tarihsiz). Dernekler Dairesi Başkanlığı, https://www.dernekler.gov.tr/tr/AnasayfaLinkler/yillara-gore-faal-dernek.aspx adresinden 1 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Zurcher, E. J. (2004). Institution building in the Kemalist republic: The role of the People’s Party. T. Atabaki ve E. J. Zurcher (Der.), Men of order: Authoritarian modernization under Ataturk and Reza Shah içinde (ss. 98-112). London: I. B.Tauris.