Tarih ve Hafızanın Düğüm Noktası Tarihi Dönemselleştirme Sorunu ve Le Goff ’un Dönemselleştirme Görüşü
Tarihi dönemselleştirmek, zamanın belirli dilimlere ayrılmasından daha fazlasını ifade eder. Bu açıdan bakıldığında dönemselleştirme yalnızca tarih alanı içerisinde bir tartışma alanı olarak görülmemelidir. Bazı yönleri ile sosyalbilimlerin diğer alanları için de bir tartışma alanını ifade etmektedir. Sosyoloji açısından düşündüğümüzde bu unsurlardan en önemlisi, hafıza ve hafıza inşasıdır. Tarih ve hafızanın düğüm noktası olan dönemselleştirme, daha özelbir anlam ifade edip tarih alanı için bir zorunluluk taşırken, ideolojik bir formasyonla birleştiğinde hafıza inşa edicibir role bürünmektedir. Yani dönemselleştirme aynı zamanda bir hafıza inşasıdır. Bu çalışmanın konusunu, JacquesLe Goff’un tarih yaklaşımı ve özel olarak dönemselleştirme konusundaki fikirleri ekseninde dönemselleştirmeninhafıza ile ilişkisi oluşturmaktadır. Le Goff’un Modern Batı Tarihi dönemselleştirmesi sorunu etrafında yürüttüğütartışma ve bu tartışmanın içeriğine dair sorunsallaştırma, tarih ve hafıza arasında irtibat kurmaya ve dönemselleştirme ile ideoloji arasındaki ilişkiyi ifşa etmeye imkân tanımaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, dönemselleştirme sorununu Le Goff üzerinden okuyarak, dönemselleştirmenin, hafıza ve inşası arasındaki ilişkiye dair bir tartışmayürütmektir. Böyle bir tartışma ancak tarih-hafıza-sosyoloji ilişkisi gibi önemli güzergâhlar tartışmaya dâhil edilerekyürütülebilir. Bu bağlamda dönemselleştirmenin bir taraftan tarih alanı açısından zorunlu olduğu diğer taraftanhafıza inşa etme boyutuyla tahakküm mekanizması üretmek için zemin teşkil ettiği iddia edilecektir.
The Vital Point of History and Memory The Periodization Problem in History and Le Goff ’s Periodization Conception
The periodization of history means more than dividing time into specific segments. In this respect, periodization must not be considered as only a matter of discussion inside the field of history. The fact that periodization implies characteristic factors makes it a problematic for other social sciences. In the context of sociology, the most important among these factors are memory and memory construction. Vital point of history and memory, periodization implies a more special meaning and – whilst actually it is essential to history – has a role of memory construction when coupled with an ideological formation. In other words, periodization is a memory construction. This work covers Jacques Le Goff’s approach of history and the relation between periodization and memory in regard to his concept of periodization. Le Goff’s discussion around the periodization of the modern western history issue and problematizing relative to the content of periodization allows history and memory’s connection and reveals the relation between periodization and ideology. In this context, the objective of this work is to run a discussion about the relation between periodization and memory (and its construction) through Le Goff’s conception of the periodization issue. That discussion can only be run by including relation paths such as history-memory-sociology. In this sense, we will suggest that, on the one hand, periodization is essential to history and, on the other hand, it gives ground to the production of a mechanism of dominance through its aspect of memory construction. In addition to this, we will put forward certain suggestion in order to overcome that barrier.
___
- Alkan, N. (2009). Tarihin çağlara ayrılmasında “üç”lü sistem ve “Avrupa merkezci” tarih kurgusu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), ss. 23-42.
- Assmann, J. (2001). Kültürel bellek: Eski yüksek kültürlerde yazı, hatırlama ve politik kimlik (Çev. A. Tekin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Boreau, A. (2016). Jacques Le Goff. Tarihçiler (Ed. V. Sales; Çev. E. Bildirici) içinde (ss. 333-355). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Burke, P. ( 2005). Tarih ve toplumsal kuram (Çev. M. Tuncay). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Burke, P. (2002). Fransız tarih devrimi: Annales okulu (Çev. M. Küçük). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Crouzet, D. (2016). Lucien Febvre. Tarihçiler (Ed. V. Sales; Çev. E. Bildirici) içinde (ss. 75-111). İstanbul: İletişim Yayınları
- Derrida, J. (2012). Platon’un eczanesi (Çev. Z. Direk). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Durgun, F. (2013). Rönesans’tan 19. yüzyıla Avrupa tarih yazımında ilerleme fikri, dönemselleştirme ve Orta Çağ Avrupa tarihi algısı. İnsan ve Toplum, 3(6), ss. 283-304.
- Elias, N. (2004). Uygarlık süreci (Çev. E. Özbek). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Giddens, A. (2010). Modernliğin sonuçları (Çev. E. Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Goody, J. (2017). Tarih hırsızlığı (Çev. G. Çağalı-Güven). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Halbwachs, M. (1992). On collective memory. Chicago: The University Press.
- Iggers, G. G. (2016). Bilimsel nesnellikten postmodernizme yirminci yüzyılda tarih yazımı (Çev. G. Çağalı-Güven). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Karaarslan, F. (2014). Modern dünyada toplumsal hafıza ve dönüşümü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
- Karaarslan, F. (2017). Hafızanın sosyo-psikolojik bağlamı. Sosyoloji Divanı Dergisi, 10, ss. 25-36.
- Kayalı, K. (2002). Annales hareketinin Türkiye serüveni o kadar açıklayıcı ki. Fransız tarih devrimi: Annales okulu (çev. M. Küçük) içinde (ss. 7-21). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Le Goff, J. (1986). The birth of Purgatory (Çev. A. Goldhammet). Chicago: Chicago University Press.
- Le Goff, J. (1992). The Medival imagination (Çev. A. Goldhammer). Chicago: Chicago University Press.
- Le Goff, J. (2018). Orta Çağ tüccarları ve bankerleri (Çev. O. Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Le Goff, J. (1996) History and memory (Çev. S. Rendall ve E. Claman). New York: Clumbia University Press.
- Le Goff, J. (2015). Orta Çağ Batı uygarlığı (Çev. H. Güven ve U. Güven). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Le Goff, J. (2016). Tarihi dönemlere ayırmak şart mı? (Çev. A. Berktay). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Le Goff, J. (2017). Orta Çağ’da entelektüeller (Çev. M. A. Kılıçbay). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Le Roux, P. (2016). Paul Veyne. Tarihçiler (Ed. V. Sales; Çev. E. Bildirici) içinde (ss. 401-423). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Nora, P. (1989). Between memory and history: Les liew de memorie. Representaion: Memory and Counter Memory, 26, ss. 7-24.
- Olick, J. K. (2014). Kollektif bellek: İki farklı kültür (Çev. M. Güneşdoğmuş). Moment, Hacettepe Üniversitesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2, ss. 175-211.
- Özvar, E. (1999). Osmanlı tarihini dönemlendirme meselesi ve Osmanlı nasihat literatürü. Divan, 2, ss. 135-151.
- Ricoeur, P. (2012). Tarih, hafıza, unutuş (Çev. M. E. Özcan). İstanbul: Metis Yayınları.
- Sarlo, B. (2012). Geçmiş zaman (Çev. P. B. Charum). İstanbul: Metis Yayınları.
- Uslu, A. (2016). Hafıza ve geçmişin talebi olarak tarih arasındaki ayrım. ViraVerita, 3, ss. 42-65.
- Zürcher, J. E. (2005). Türkiye Cumhuriyetinin Osmanlı mirası: Yeni bir dönemselleştirme denemesi. Savaş, devrim ve uluslaşma (Çev. E. Aydinoğlu) içinde (ss. 45-62). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Zürcher, J. E. (2015). Modernleşen Türkiye’nin tarihi (Çev. Y. Saner). İstanbul: İletişim Yayınları.
- ISSN: 2146-7099
- Yayın Aralığı: 4
- Yayıncı: İlmi Etüdler Derneği