KLASİK SİYASİ DÜŞÜNCEYLE HESAPLAŞMA: MACHIAVELLI VE SPINOZA

Öz Klasik siyaset felsefesi standardı o kadar yüksek tutmuştu ki gerçekte hiç kimsenin görmediği ve görme imkânı da olmayan devletler tasarlamıştı. Onlar insana dair doğru bir analiz yapamadıklarından ve başarılı bir siyaset tam da bunu yapabilmeyi gerektirdiğinden ortaya koydukları düşünceler hayalî tasarılar olmaktan öteye geçememiştir. Bu duruma yönelik ciddi eleştirilerden ilki Machiavelli’den gelmiştir. O, antik Yunan’ın ahlak anlayışı doğrultusunda ortaya çıkan siyasi anlayışla Ortaçağ’ın kilise merkezli siyasi yapılanmasını eleştirmiştir. Machiavelli’nin bu görüşlerinin bir uzantısı 17. yüzyıl düşünürlerinden Spinoza’da da görülmektedir. Spinoza felsefesinde de birçok bakımdan Antikçağ ile Ortaçağ düşüncesinden kopuşun izlerine rastlanmaktadır. Öyle ki Teolojik-Politik İnceleme adlı eserinde çok yoğun bir şekilde Kutsal Kitap eleştirisinde bulunmaktadır. Mucizelerin imkânını reddederek her şeyi doğa olayları çerçevesinde açıklama çabasıyla Modern döneme özgü tutumun ayırt edici özelliklerinden birini kendi felsefinde ortaya koymuş olmaktadır. Bu çalışma kapsamında bahsi geçen iki düşünürün klasik gelenekle nasıl bir hesaplaşma içine girdikleri ve bu girişimin siyaset felsefesi açısından ne gibi sonuçları beraberinde getirdiği incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Klasik Siyaset Felsefesi, Modern Siyaset Felsefesi, Machiavelli, Spinoza.

PDF

___

Bumin, T. (2012). “Machiavelli Okumaları”. (C. B. Akal, Ed.), Machiavelli, Makyevelizm, Modernite. Ankara: Dost, s. 81-96.

Deleuze, G. (2006). Spinoza Üzerine On Bir Ders. (U. Baker, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınları.

Deleuze, G. (2011). Spinoza: Pratik Felsefe. (U. B.-A. Nahum, Çev.) İstanbul: Norgunk Yayıncılık.

Ebenstein, W. (2001). Siyaset Felsefesinin Büyük Düşünürleri. (İ. Özel, Çev.) İstanbul: Şule Yayınları.

Fransez, M. (2012). Spinoza'nın Taosu & Akıllı İnançtan İnançlı Akla. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.

Luc Ferry-Renault, A. (2015). Siyaset Felsefesi. (M. Ertuğrul Cenk Gürcan-Erşan, Çev.) İstanbul: Dergâh.

Luchasse, F. D. (2012). Machiavelli ve Spinoza'da Çatışma, Güç ve Çokluk. (O. Güler, Çev.) İstanbul: Otonom Felsefe.

Machiavelli, N. (2000). Seçme Yazılar. (H. Köse, Çev.) Ankara: Öteki Yayınları.

Machiavelli, N. (2002). Prens. (M. Satıcı, Çev.) İzmir: İlya Yayınevi.

Machiavelli, N. (2006). Prens. (H. Mutluay, Çev.) İstanbul: Bordo-Siyah.

Machiavelli, N. (2009). Titus Livius'un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler. (A. Tolga, Çev.) İstanbul: Say yayınları.

Mehmet Ali Ağaoğulları, L. K. (2013). Tanrı Devletinden Kral-Devlete. Ankara: İmge Kitabevi.

Scruton, R. (2002). Düşüncenin Ustaları "Spinoza". (C. Atilla, Çev.) İstanbul: Altın Kitaplar.

Smith, S. (2003). Spinoza's Book of Life: Freedom and Redemption inEthics. New Haven and London: Yale University Press.

Spinoza. (2004). Etika. (H. Z. Ülken, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.

Spinoza. (2008). Kötülük Mektupları. (A. Nahum, Çev.) İstanbul: Norgunk Yayıncılık.

Spinoza. (2014). Mektuplar. (E. Ayhan, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.

Spinoza, B. (2009). Politik İnceleme. (M. Erşen, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.

Spinoza, B. (2010). Teolojik-Politik İnceleme. (R. E. Cemal Bali Akal, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.

Strauss, L. (1958). Thoughts on Machiavelli . Ilinois: The Free Press.

Strauss, L. (1959). Spinoza: Seminar On The Theological-Political Treatise. Chicago: University of Chicago.

Zelyüt, S. (2012). “Makyavelyen Virtue”. (C. B. Akal Ed.), Machiavelli, Makyavelizm ve Moderite. Ankara: Dost, s. 51-63.