MÜZİK VE RESİM İLİŞKİSİ: RESİM SANATINDA MÜZİĞİN YENİDENÜRETİMİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER

1960lı yıllarda disiplinlerin karşılıklı verilerini tüketmeleriyle birlikte yapıtlar metinlerarası bir bakış ile incelenmeye başlanmış ve böylece metinlerarasılık yapıtların temel bir özelliği durumuna gelmiştir (Aktulum, 2008:28-36). Bu bakış açısıyla birlikte oluşan “çokseslilik” özelliği ile farklı disiplinlerin verileri tek bir yapıtta toplanarak geçmiş ile günümüz arasında bir köprü kurulmuş; farklı amaç ve işlevler doğrultusunda yeni yapıtlar üretilmeye başlanmıştır. Farklı disiplinler arasındaki metinlerarası yöntemler ise göstergelerarasılık kapsamında incelenmektedir. Bu doğrultuda göstergelerarasılık kavramı; bir sanat yapıtının başka bir sanat yapıtındaki somut varlığı olarak algılanmaktadır. Bu bakış açısıyla oluşan çokkatmanlı ya da çoksesli bir özelliğe bürünen yapıtlar postmodern sanat yapıtı biçeminin de içeriğini oluşturmaktadır. Çalışmada XX. yüzyıl sanatına zemin hazırlayan, resim sanatında müziksel verilerin kullanımına ilişkin tarihsel süreçten örnekler verilerek; XX. yüzyıl müzik ve resim sanatı arasındaki göstergelerarası işlemi müziksel verilerin resim sanatında yenidenüretimi olarak incelenmektedir. Bu konuda J.Whistler (1834-1903), Van Gogh (1853-1890), Wassily Kandinsky (1866-1944), Matisse (1869-1954), F. Kupka (1871-1957), A. Macke (1887-1914) ve Hülya Düzenli (1957- ) gibi ressamların yapıtlarındaki müziksel verilerin resimsel simgelere dönüşümü örneklerle verilmektedir.

___

  • Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık//Göstergelerarasılık, Kanguru Yayınları, 1.Baskı, Ankara.
  • Ashton, A. (2004). Armonograf Müzikteki Matematiğin Görsel bir Rehberi,Dharma Yayınları, İstanbul.
  • Aydoğan, B. (2006). 1950 Sonrası Görsel Sanatlar ve Müzik Arasındaki Etkileşim, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi, SBE.
  • Cage, J. (1994). Colour and Culture Practice and Meaning from Antiquity to Abstraction, Thames and Hudson, 36,1-1994, 243-244.
  • İpşiroğlu, N. (2006). Resimde Müziğin Etkisi, Remzi Kitapevi, İstanbul.
  • İpşiroğlu, N. (1998). Sanattan Güncel Yaşama, Pan Yayıncılık, İstanbul.
  • Jewanskı, J. (2012), Colour and music, Grove Music, 1-11, http://www.musictheory21.com/jae-sung/syllabus/graduate/rameau-studies/2002 1/documents/color-and-music.pdf, (11.10.2012).
  • Kandinsky, W. (2001). Sanatta Ruhsallık Üzerine, (çev.), Gülin Ekinci, Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul.
  • Klıne, K. (t.y.). Rhythm and Color in Art as Influenced by Jazz, file:///C:/Users/user/Downloads/Truman_Kline.pdf, (11.10.2012).
  • Millei, S. (2002). Visible Deeds of Music, Yale University Press, İstanbul.
  • Önal, M.A. (2016). Paul Klee’ nin Resimlerinde J.S. Bach Füg Formunun Yenidenüretimi, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
  • Zılczer, J. (2012). Color Music: Synaesthesia and Nineteenth-Century Sources for Abstract Art, Artibus et Historiae, 8, 16-1987, 101-126.