Ozan EROY, Engin GÜRPINAR, Onur ZAHAL, Damla YILDIZ, Ahmet ADIGÜZEL

ÇOKSESLİ SOLFEJ EĞİTİMİNDE KULLANILAN SOLFEGE DES SOLFEGES KİTAPLARININ İÇERİK ANALİZİ

Türkiye’de, ağırlıklı olarak mesleki müzik eğitimi verilen kurumlarda, klasik batı müziğini temel alan müziksel işitme-okuma-yazma dersi önemli bir yer tutmaktadır. Bu dersin önemli bir boyutu olan solfej; porte üzerinde bulunan notaları; frekansı, süresi ve ritmik yapısına uyarak seslendirmektir. Türkiye’de müzik eğitimi verilen bu kurumlardaki solfej eğitiminde çoksesli solfej, klasik batı müziğinin en önemli unsuru olan çoksesliliği bünyesinde barındırıp öğrencilere çokseslilik kültürünü aşılaması bakımından önemlidir. Buradan hareketle, özellikle teksesli solfej eğitiminde yaygın bir biçimde kullanılan Albert Lavignac’ın Solfege Des Solfeges 1a, 2a, 1b, 2b, 2c ve 3a gibi kitaplarının yanı sıra aynı serinin çoksesli solfej eğitimi için yazılmış kitapları da mevcuttur. Bunlar; iki sesli, üç sesli ve dört sesli yapılarda oluşturulmuştur. Bu kitaplar; iki sesli solfejlerden oluşan 6a, 6b, 7a, 7b; üç sesli solfejlerden oluşan 8a, 8b ve dört sesli solfejlerden oluşan 9a, 9b olmak üzere bir seriyi teşkil etmektedir. Buradan hareketle araştırmanın temel problem durumu, Albert Lavignac tarafından hazırlanan 6a, 6b, 7a, 7b, 8a, 8b, 9a, 9b Solfege Des Solfeges kitaplarında yer alan iki sesli, üç sesli ve dört sesli solfej örneklerinin çeşitli parametrelere göre incelenmesidir. Araştırmanın temel problem durumundan yola çıkılarak, araştırmanın problem cümlesi; “Solfege Des Solfege serisinde yer alan çoksesli solfejlerin içerik durumları nasıldır?” biçiminde oluşturulmuştur. Buna göre, çoksesli solfejler; kitap adı, parti sayısı, majör-minör yapı, tonalite adı, anahtar kullanımı, ölçü birimi, hız terimi, ritmik kalıplar, ses sınırları ve ifade-nüans terimleri açısından analiz edilmiştir. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Her solfej, yukarıda belirtilen parametreler ölçüt alınarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgular, frekans (f) ve yüzde (%) değerleri verilerek ifade edilmiştir. Araştırma sonuçlarına ilişkin frekans ve yüzde değerleri, tablolar ve grafikler ile görselleştirilerek sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

solfej, içerik analizi

PDF

___

Aydoğan, S. (1998). “Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Müziksel İşitme Okuma Öğretimi”, Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bağcı, H. (2009). “Eşlik desteğinin armoni ve solfej eğitimindeki başarı düzeyine etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Baş, E. (2015). “Ezgi kalıpları kullanılarak başlangıç solfej ve dikte eğitimine yönelik bir model üzerine araştırma”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Çelebi, M. (2013). “Askeri bando okullarında Türk Halk müziği ezgilerinden oluşturulan solfej ve dikte uygulamalarının müziksel algılama ve işitmeye katkı durumu”, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
Dunbar, B. (2015). “Practical Music Theory: A Guide to Music as Art, Language, and Life: A Guide to Music as Art, Language, and Life”. Lulu. com.
Gazimihal, M. R. (1961). “Musiki Sözlüğü”, İstanbul: İstanbul Milli Eğitim Yayınevi.
Gürpınar, E. (2014). “İşbirlikli Öğrenme Yöntemine Dayalı Çoksesli Solfej Uygulamalarının Müziksel İşitme-Okuma-Yazma ve Koro Ders Başarılarına Etkisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Hasar, S. (2016), Müziksel işitme okuma ve yazma dersinde uygulanan Geleneksel Türk müziği solfej eğitiminin değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
İlkay, H. (2004). Türkiye'deki Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı Müzik Teorisi ve İşitme Eğitimi dersinde okutulan solfej kitaplarının müzik eğitimine uygunluğu açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kılıçarslan, A. (1995). “Geleneksel Türk Müziğinde Solfej Eğitimi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya. Mimaroğlu, İ. (1999). “Müzik Tarihi”. İstanbul: Varlık Yayınları
Özaltunoğlu, Ö. (2003). “Solfej öğretim yöntemleri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Özaltunoğlu, Ö. (2016). “Kanonlarla Solfej-1”, Gece Kitaplığı, Ankara.
Özçelik, S. (2010). “Müzikal dikte ve solfej”. Ankara: Başkent Matbaacılık ve Yayıncılık.
Özgür, Ü., & Aydoğan, S. (2004). “Müziksel işitme okuma eğitimi ve kuram”. Ankara: Gazi Kitabevi.
Sağer, T. Gürpınar, E. & Zahal, O. (2015). “The Effect of Applications to Polyphonic Solfege Terms Based on Cooperative Learning Method”. Hacettepe Education Journal, 30(1), 195-212.
Say, A. (2005). “Müzik Sözlüğü”, Ankara, Müzik Ansiklopedisi Yaynları.
Sevgi, A. (1982). “G.Ö. Y.Y Müzik Bölümü Müziksel İşitme-Okuma-Yazma Eğitimi I,II. Yarıyıllarında Kullanılan Yöntem, Kaynak, Araç-Gereçler Üzerine Bir Araştırma”, Asistanlık Tezi, Gazi Yüksek Öğretmen Okulu Müzik Bölümü. Ankara.
Sözer, V. (2012). “Müzik Terimleri Sözlüğü”. İSTANBUL: Remzi kitabevi.
Sun, M. (1985). “Solfej birinci kitap”. İstanbul: Adam yayınları.
Yazan, E.İ. (2007). “Konservatuvar şarkıcılık lisans programlarında solfej eğitiminde izlenen kaynak ve yöntemlerin analizi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yuvacı, G. (2012), ”Müzik bölümlerinde okutulan solfej kitaplarının motif özellikleri açısından analizi (Cumhuriyet Üniversitesi Örneği)” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.