Greenspan Sosyal-Duygusal Gelişim Çizelgesi’nin (GSDGÇ) 24-30 Aylık Çocuklar için Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışma, GSEGC'nin (Greenspan Social Emotional Growth Chart- Greenspan Sosyal-Duygusal Gelişim Çizelgesi) 24-30 aylık bebekler için Türkçe uyarlamasını yapmayı ve geçerlilik-güvenirliğini değerlendirmeyi amaçlamıştır. GSEGC, Greenspan (2004) tarafından 0-42 aylık çocukların sosyal-duygusal işlevlerini incelemek amacıyla bir tarama aracı olarak geliştirilmiştir. Örneklemi Kayseri il merkezinde ikamet eden ve 24-30 aylık çocuğu olan 240 anne oluşturmuştur. Değerlendirme aracının geçerlilik çalışmaları ile ilgili olarak dil geçerliliği kontrol edilmiş, yedi uzmanın görüşüne sunularak içerik geçerliliği gerçekleştirilmiştir. Yapı geçerliliği kapsamında değerlendirme aracından alınan puanların ay aralıklarında farklılığını test etmek için bebekler; 24-25, 26-27, 28-30 ay gruplarına ayrılmıştır. Ölçüt geçerliliği için Ankara Gelişim Tarama Envanteri kullanılmıştır. Analiz, aylarda önemli bir fark ortaya koymuştur. Ölçme aracının zamana bağlı olarak tutarlı sonuçlar verip vermediğini değerlendirmek için çizelge 28 çocuğa 1.5-2 hafta arayla tekrar uygulanmış ve istatistiksel olarak anlamlı, pozitif korelasyon bulunmuştur. GSEGC'nin 24-30 aylık Türk bebeklerinin sosyal-duygusal gelişimini değerlendirmek için geçerli-güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Geçerlik-güvenirlik, Ölçek uyarlama, Sosyal-duygusal gelişim, Sosyal-duygusal gelişimin değerlendirilmesi.

VALIDITY AND RELIABILITY STUDY OF THE GREENSPAN SOCIAL EMOTIONAL GROWTH CHART (GSEGC) FOR INFANTS AGED 24-30 MONTHS

This study aimed to conduct the Turkish adaptation of the GSEGC (Greenspan Social Emotional Growth Chart) for 24-30 month-old infants and assess its’ validity-reliability. GSEGC was developed by Greenspan (2004) as a screening tool for 0-42 months aged children in order to inspect the social-emotional functions. The sample consisted of 240 mothers who were residing in city center of Kayseri and had 24–30 months old children. Regarding the validity studies of the assessment tool, the language validity was checked, content validity was carried out by submitting it to the opinion of seven experts. In order to test the difference between the scores obtained from the assessment tool in the month ranges within the scope of construct validity, the infants were divided into groups of; 24-25, 26-27, 28-30 months. Ankara Developmental Screening Inventory was used for criterion validity. The analysis revealed significant difference in months. In order to assess whether or not the assessment tool yielded consistent time-dependent results, the tool was administered to 28 children again with 1.5-2 weeks interval and statistically significant, positive correlation was found. It has been concluded that the GSEGC is a valid-reliable assessment tool for evaluating social-emotional growth of 24-30 months aged Turkish infants.

Keywords:

Evaluation of social-emotional growth, Scale adaptation, Validity-reliability., Sosyal-duygusal gelişimin değerlendirilmesi,

PDF

___

Ainsworth, M. D. S. & Bowlby J. (1991). An ethologic approach to personality development. American Psychologist, 46, 333-341.
Alpan, Y. (2006). Ankara örnekleminde 12-36 aylık bebek ve çocuklar için sosyal ve duygusal değerlendirme aracının Türk çocuklarına uyarlanması. (Unpublished Master Thesis). Gazi University, Ankara.
Arı, M. & Yaban, E. H. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal davranışları: mizaç ve duygu düzenlemenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 125-141.
Atay, M. (2011). Erken çocukluk döneminde gelişim. Ankara: Kök Yayıncılık.
Atli, S. (2019). Ev merkezli bilişsel gelişim destek programının 12-24 aylık bebeklerin bilişsel gelişimlerine ve adaptif davranışlarına etkisinin incelenmesi. (Unpublished PhD Thesis). Ankara University, Ankara.
Atli, S. & Baran, G. (2019). Gelişimin Desteklenmesi. Köksal Akyol, A. (Ed.), In Erken çocukluk döneminde gelişim I (p.404-443). Ankara: Anı Yayıncılık.
Başal, H. A. (2004). Gelişim ve psikoloji: Nasıl mutlu bir çocuk yetiştirebilirim. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Başol, G. & Gencel İ. E. (2013). Yansıtıcı düşünme düzeyini belirleme ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 929-946.
Berk, L. E. (2005). Infants and children. Boston: Pearson Allyn -Bacon.
Buluş, M. & Samur, Ö. G. (2017). Beş-altı yaş çocuklarının sosyal duygusal uyumunu yordama da ebeveyn benlik saygısı, temel ihtiyaçları ve öz yeterliğin rolü.Pau Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 105-116.
Çam, O. M. & Baysan Arabacı, L. (2010). Tutum ölçeği hazırlamada nitel ve nicel adımlar. Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 2, 59-71.
Çimen, S. (2000). Ankara’da üniversite anaokullarına devam eden beş altı yaş çocuklarının psiko-sosyal gelişimlerinin incelenmesi. (Unpublished Master Thesis). Ankara University, Ankara.
Cohen, J. (1988). The analysis of variance. ın statistical power analysis for the behavioural sciences. New York: Lawrence Erlbaum Associates.
Dalkılıç, M. (2014). Okulöncesi eğitime devam eden çocukların kişiler arası problem çözme becerileri ile sosyal duygusal uyumlarının karşılaştırılması. (Unpublished Master Thesis). Gazi University, Ankara.
Demir, E. (2016). Oyun temelli baba-bebek etkileşim programının baba ve bebek davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Unpublished PhD Thesis). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Dışlıklı, S. (2007). 24-36 aylık otistik çocukların sosyal ve duygusal gelişim özelliklerinin incelenmesi. (Unpublished Master Thesis). Gazi University, Ankara.
Fleiss, J. L. (1971). Measuring nominal scale agreement among many raters. Psychological Bulletin, 76(5), 378-382.
Gizir, Z. (2002). Anaokuluna devam eden dört-beş yas çocuklarında sosyal davranışların gelişimi ile benlik saygısı arasında ilişkinin incelenmesi. (Unpublished Master Thesis). Ankara University, Ankara.
Greenspan, S. (2004). Greenspan social-emotional growth chart manual. USA: Pearson.
Gülay, H. & Akman, B. (2009). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Humphrey, N., Curran, A., Morris, E., Farrell, P. & Woods, K. (2007). Emotional ıntelligence and education: A critical review. Educational Psychology, 27, 235-254.
Humphrey, N., Kalambouka, A., Bolton, J., Lendrum, A., Wıgelsworth, M., Lennıe, C., …Farrell, P. (2008). Primary social and emotional aspects of earning: evaluation of small group work. Nottingham, England: Dcsf Publications.
Kandır, A. & Alpan, Y. (2008). Okulöncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Dergisi, 10(4), 33-38.
Karaoğlu, H. & Ünüvar, P. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özellikleri ve sosyal beceri düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 231-254.
Kaya, K. & Tuna, M. (2008). İlköğretim çağındaki çocukların sosyalleşmesinde televizyonun etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 159-182.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Ny: Routledge.
Kotil C. (2010). Okul öncesi eğitim kurumuna yeni başlayan 5 yaş çocukların sosyal duygusal uyum düzeylerine annenin ebeveyn öz yeterlik algısı ile okul beklentilerine uyum düzeyinin etkisi. (Unpublished PhD Thesis) Marmara University, İstanbul.
Küçükturan, G. & Keleş, S. (2019a). Sosyal duygusal gelişim. Köksal Akyol, A. (Ed.), In Erken çocukluk döneminde gelişim I (p.318-362). Ankara: Anı Yayıncılık.
Küçükturan, G. & Keleş, S. (2019b). Sosyal duygusal gelişim. Köksal Akyol, A. (Ed.), In Erken çocukluk döneminde gelişim II (p.198-241). Ankara: Anı Yayıncılık.
Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28, 563–575.
Mangelsdorf. S. C. & Wong, M. S. (2009). Independence/depence. in social and emotional development. J. B. Benson and Haith M. M. (Ed.), In Infancy and early childhood. (p. 208-218). USA: Academis Press.
Matson, J. L., Matson, M. L. & Rivet T. T. (2007). Social skills treatments with children with autism spectrum disorders. Behavior Modification, 31, 682-707.
Meggitt, C. (2012). Çocuk gelişimini anlamak. Kantemir, E. (Trans.), İstanbul: Optimist Yayıncılık.
Ömeroğlu, E., Büyüköztürk, Ş., Aydoğan, Y., Çakan, M., Kılıç Çakmak, E., Özyürek A., …Karayol, S. (2015). Okulöncesi sosyal beceri destek projesinde geliştirilen ölçme değerlendirme araç ve yöntemlerinin tanıtımı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 74-83.
Orçan, M. (2008). Sosyal gelişim. Deniz E. (Ed.), In Erken çocukluk döneminde gelişim (p.134-165). Ankara: Maya Akademi.
Saarni, C. (2001). Cognition, context and goals: Significant components in social-emotional effectiveness. Social Development, 10(1), 125- 127.
Şahin, S. (2012). 0-6 yaş arası çocukların temel gelişim özellikleri. Diken, İ. (Ed.), In Fiziksel ve sosyal-duygusal gelişim: erken çocukluk eğitimi (p. 170-206). Ankara: Pegem Akademi.
Saltalı, N. (2013). Okulöncesi dönemde duygusal becerilerin geliştirilmesi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 107-119.
Sanson, A., Hemphill, S. A. & Smart, D. (2004). Connetions between temperament and social development: A review. Social Development Journal, 13(1), 142-170.
Savaşır, İ., Sezgin, N. & Erol, N. (1995) Ankara Gelişim Tarama Envanteri el kitabı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3(2), 33-38.
Seçer, Ğ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şen, M. (2009). 3-6 yaş grubu çocukların sosyal davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Unpublished PhD Thesis). Hacettepe University, Ankara.
Şengül A. E. & Yükselen A. İ. (2015). Bebeklikte sosyal ve duygusal gelişim. Turan, F. and Yükselen, A. İ. (Ed.), Çocuk gelişimi bebeklik döneminde gelişim (p.177-195). Ankara: Hedef Cs Yayıncılık.
Şentürk, S. (2007). 5–6 yaş çocukların çalışan ve çalışmayan annelerinin çocuk yetiştirme tutumları ile bu çocukların sosyal-duygusal uyum düzeylerinin karşılaştırılması. (Unpublished Master Thesis). Marmara University, İstanbul.
Seven, S. (2008). Yedi-sekiz yaş çocuklarının sosyal becerilerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 151-174.
Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yurdugül, H. (2005, Eylül). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. Paper presented at the XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri (p.771-774). Denizli.
Yurdugül, H. & Bayrak, F. (2012). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerlik ölçüleri: Kapsam geçerlik indeksi ve kappa istatistiğinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 264-272.
Yurtsever Kılıçgül, M. (2015). Erken çocukluk döneminde gelişim (p.111-129). Arslan, E. (Ed.), Ankara: Eğiten Kitap.
Zeidner, M., Roberts, R. D. & Matthews, G. (2002). Can emotional ıntelligence be schooled? A critical review. Educational Psychologist, 37, 215-231.