MALATYA YÖRESİNDE BİR SANAT PRATİĞİ OLARAK MOZAİK KALINTILARI

Uygulama tekniği olarak antik çağlara kadar uzanan mozaik sanatı taş, seramik, cam ahşap gibi çeşitli malzemelerin kesilerek belirlenen biçime göre bir yüzeye uygulanmasıyla oluşturulan dekorasyon olarak tanımlanabilir. Çoğunlukla mimariye bağlı olarak taban veya duvar uygulaması olarak karşılaştığımız mozaik sanatının malzemeye bağlı olarak farklı tekniklerde uygulandığını görmekteyiz. Bu çalışmada Malatya yöresinde bulunan mozaikler araştırılmış olup uygulama teknikleri ve yüzeylerinde kullanılan desen çeşitliliği incelenmiştir. Yöredeki buluntu mozaiklerin roma dönemi ve Selçuklu dönemine ait olduğu görülmekte olup bu mozaiklerin taş mozaik ve seramik mozaik tekniğinde işlenmiş, motif olarak ağırlıklı olarak geometrik ve figüratif biçimler kullanılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Sanat, Mozaik, Çini mozaik, Malatya

MOSAIC REMAINS AS AN ART PRACTICE IN MALATYA REGION

Mosaic art, which dates back to ancient times as an application technique, can be defined as a decoration created by applying various materials such as stone, ceramic, glass and wood to a surface according to the determined shape. We see that mosaic art, which we encounter mostly as a floor or wall application depending on the architecture, is applied in different techniques depending on the material. In this study, the mosaics found in the Malatya region were investigated and the application techniques and the variety of patterns used on their surfaces were examined. It is seen that the mosaics found in the region belong to the Roman period and the Seljuk period, and these mosaics were processed in stone mosaic and ceramic mosaic techniques, and mainly geometric and figurative forms were used as motifs.

Keywords:

Art, Mosaic, Tile Mosaic, Malatya,

PDF

___

Arık,R. Arık,O.(2007). Anadolu Toprağının Hazinesi Çini Selçuklu Ve Beylikler Çağı Çinileri, Kale Grubu Kültür Yayınlan, İstanbul2007, s.14-16
Aslanapa, O.(1991). Anadolu'da hk Türk Mimmisi Başlangıcı Ve Gelişmesi, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu AKM Yayını-Sayı 43, Ankara, s.40
Aydustu,N.(2013). Bir Selçuklu çini tekniği: Sır Kazıma. Güzel Sanatlar Enstitüsü dergisi, Sayı:30,Erzurum.13.
Curaolta, G.(2010).Türkiye Selçuklulardan Osmanlılara Sanat, Çeviren Kemal Atakay, YKY, İstanbul 2010, s.90
Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi 1997). 2. cilt, İstanbul: Yem.
Ekincioğlu, G. – Başıbüyük, Z. - Gölbaş, A. – Akbudak, İ. K. (2018). Geçmişten günümüze doğaltaş mozaik tekniği ve geleceğe aktarılması. International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 3 (4), 81-91.
Genç, A.(1994). Bizans ve Romadaki Mozaik Sanatı, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Magazin, VIII-IX. 87-93
Gür, S. (2007). Anadolu uygarlıkları ve antik şehirler. İstanbul: Alfa.
Hakan, E. (2003). Tarih öncesinden günümüze geleneksel ve çağdaş seramik mozaikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Kaplan, M. A. (2019). Kahramanmaraş Germenicia mozaiklerinin konu ve uygulama teknikleri bakımından değerlendirilmesi. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, S. 22, 141-150
Kaplan, Z. İpekoğlu, B. ve Böke, H. (2017) Roma Dönemi Döşeme Mozaiklerinin Yapım Tekniği ve Malzeme Özellikleri 6. Uluslararası tarihi Yapıların Güçlendirilmesi Sem pozyumu, , Trabzon. 237-245.
Karasu,Y.E. (2015). Osmanlı Dönemi Çini Sanatında Çini Mozaik Tekniği. Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Ok, M. (2020). Bir Esin Kaynağı Olarak Giyim Modasında Mozaik Tekniği, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, C: 13, S: 32, 1509-1525.
Özdemir, M. (2017). Neolitik dönem Anadolu mimarisinden bir kesit: Çayönü. Journal of History and Future, 3 (3), 248-265.
Sönmez,S.(2013). Anadolu Selçuklu Mimarisinde Tuğla, Tuğla-Çini Birlikteliği ve Geometri, Türk- İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı:15,S:219-237)
Uğur,T. (2011). Perge antik kentine ait mozaik harçlarının karakterizasyonu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Üstüner, A. C. (2002). Mozaik tekniği. İstanbul: Engin.
Yetkin,Ş.(1972). Anadolu Türk Çini Sanatının Gelişimi. Eskişehir, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınlarından No: 1631,S:12-13-48
Yıldırım, Ö. (2015). Seramik sanatında mozaik tekniğinin uygulanması ve Eskişehir Çağdaş Seramik Açık Hava Müzesi örneği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez