BİR KİTLE İLETİŞİM ARACI OLARAK TELEVİZYONUN SİNEMADA TEMSİLİ

Sinemanın gerçekliği yeniden üretirken aynı zamanda ona biçim verdiği açıktır. Sinema bunu temsiller aracılıyla gerçekleştirir. Aynı zamanda böyle yaparak sinema, egemen kurumları ve geleneksel değerleri de meşrulaştırır. Bu yüzden sinema, ideolojileri aşılama ve yayma işlevine sahiptir. Bu tez çalışmasında filmlerde bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun nasıl temsil edildiği ve bu temsillerin amacının ne olduğu sorgulanmıştır. Bu konunun seçilmesinde bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun sinemadaki temsili üzerine literatürde yeterli sayıda çalışmanın bulunmaması etkili olmuştur. Bu çalışma için yirmi adet film seçilmiştir: Network/Şebeke (1976), The China Syndrome/Çin Sendromu/Dünyanın Kaderi (1979), Videodrome (1983), Broadcast News/Haberler (1987), The Running Man/Koşan Adam (1987), Natural Born Killers/Katil Doğanlar (1994), Quiz Show/Şike (1994), Mad City/Çılgın Şehir (1997), The Truman Show (1998), Edtv (1999), 15 Minutes (2001), Good Night, and Good Luck/İyi Geceler İyi Şanslar (2005), Man of the Year/Yılın Başkanı (2006), Live!/Yüzde Yüz Canlı (2007), Frost-Nixon (2008), Morning Glory/Sabah Neşesi (2010), God Bless America/Tanrı Amerika’yı Korusun (2011), Nightcrawler/Gece Vurgunu (2014), The Eichman Show (2015), Money Monster/Para Tuzağı (2016). Örnekleme alınan bu yirmi adet film, amaçsal örneklem tekniğiyle, popüler sinemanın örneklerinden seçilmiştir. Bu filmler söylem analizi yöntemi ile analiz edilmiş ve altı kategoride söylemler araştırılmıştır: 1) Reklam Bağlamında Televizyon, 2) Siyaset ve Diğer Kurumlarla İlişkisi Bağlamında Televizyon, 3) Profesyoneller ve Etik, İlke, Değer Bağlamında Televizyon, 4) Cinsiyet, Irk ve Sınıf Bağlamında Televizyon, 5) İzlenme Oranları Bağlamında Televizyon, 6) Yasa ve Mevzuat Bağlamında Televizyon. Bu kategoriler altında incelenen tüm filmlerde, bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun oldukça olumsuz bir biçimde temsil edildiği görülmüştür. Yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, popüler sinemanın televizyona ilişkin temsillerinin ideolojik bir işleve sahip olduğu ve temsiller aracılığı ile egemen ideolojiyi yeniden ürettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Temsil, Sinema, Televizyon, İdeoloji, Söylem

PDF

___

Althusser, Louis (2000). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Y. Alp ve M. Özışık (çev), İstanbul: İletişim Yayınları. Atabek, Ü., Atabek, G. ve Bilge, D. (2013). Televizyon Sağlık Programlarında İdeolojik Söylemler, Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 3, 11-30. Belsey, A. ve Chadwick, R. (2014). Medyada Kalitenin Bir Aracı Olarak Etik, Süleyman İrvan (der), Medya, Kültür, Siyaset, 3. Baskı, Ankara: Pharmakon, 305-318. Bourdieu, P. (1997). Televizyon Üzerine, Turhan Ilgaz (çev), İstanbul: YKY. Burton, G. (2008). Görünenden Fazlası Medya Analizlerine Giriş, N Dinç (çev), Alan Yayınları: İstanbul. Chomsky, N. (2012). Medya Gerçeği, A. Yılmaz ve O. Akınhay (çev), Everest: İstanbul. Comolli, J. L. ve Narboni, J. (2010). Sinema, İdeoloji, Eleştiri, M. Temiztaş (çev), S. Büker ve Y. G. Topçu (der), Sinema: Tarih-Kuram-Eleştiri, Kırmızıkedi: İstanbul, 97-108. Çelik, H. ve Ekşi, H. (2008). Söylem Analizi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27, 99-117. Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu ve Yorumlar, A. Ekmekçi ve O. Taştekin (çev), Ayrıntı: İstanbul. Giddens, A. (2012). Sosyoloji, C. Güzel (haz), Kırmızı: İstanbul. Hall, S. (1997). The Work Of Representation, S Hall (eds), Representation: Cultural Representations and Signifying Practices, Sage Publications: London, 13-74. Hall, S. (2014). İdeoloji ve İletişim Kuramı, A. Gürata (çev), S. İrvan (der), Medya, Kültür, Siyaset, Pharmakon: Ankara, 79-96. Kellner, D. (2011). Frankfurt Okulu’ndan Postmodernizme Televizyona Dair Eleştirel Perspektifler, S. F. Varol (çev), Erciyes İletişim Dergisi “Akademia”, 2 (1) 118-134. Kellner, D. (2013). Medya Gösterisi, Z. S. Doğruer (çev), Açılım: İstanbul. Laughey, D. (2010). Medya Çalışmaları Teoriler ve Yaklaşımlar, A. Toprak (çev), Kalkedon: İstanbul. Maigret, E. (2013). Medya ve İletişim Sosyolojisi, H. Yücel (çev), İletişim: İstanbul. Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, O. Akınhay ve D. Kömürcü (çev), Bilim ve Sanat Yayınları: Ankara. Ryan, M. ve Kellner, D. (2010). Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası, E. Özsayar (çev), Ayrıntı: İstanbul. Ryan, M. (2015). Sinema Politikaları: Söylem, Psikanaliz, İdeoloji, H. Erkılıç (çev), Sine-Cine, 6 (2), 77-90. Satıcı, M. (2016). Yargı ve Hukuk: Adalet, Yasallık ve Demokrasi Uğraklarında Yargı Meselesi, K. Gülenç ve Ö. Duva (haz.), Yargıya Felsefeyle Bakmak, YKY: İstanbul, 213-235. Smith, R. (2014). İmgeler ve Eşitlik: Kadınlar ve Ulusal Basın, F. Ş. Cantek (çev), S. İrvan (der), Medya Kültür Siyaset, Pharmakon: Ankara, 399-422. Stewart, C. ve Kowatzke, A. (2007). Media: New Ways and Meanings, John Wiley & Sons: Australia. Tanrıöver, T. H. (2000). Medya Sektöründe Kadın İşgücü, Toplum ve Bilim, 86, 171-193. Thompson, J. B. (2008). Medya ve Modernite, S. Öztürk (çev), Kırmızı: İstanbul. Van Dijk, T. (2015). Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım, N. Ateş (çev), B. Çoban (ed), Söylem ve İdeoloji, Su: İstanbul, 15-100.