MARTHA C. NUSSBAUM’UN DUYGU TEORİSİNDEN HAREKETLE YARGILAMADA EMPATİ VE SEMPATİ KAVRAMLARININ ROLÜ

Duygular uzun bir süre boyunca yargılamada kullanılmasına karşı çıkılan araçlar olarak görülmüş, hâkimin tarafsızlığına zarar vereceği düşüncesiyle reddedilmişlerdir. Yasa yapma süreçlerini dahi etkileyen duyguların, hâkimin yargılamasında da kendilerine yer bulacağı açıktır. Bu nedenle yargılamada duyguları reddeden bir anlayışın yerine yargılamada duygulardan nasıl yararlanılabileceği üzerine düşünülmesi gerekir. Çünkü duygular, yargılamada ve hatta sosyal hayatta adaletsizliklerin sebebi olabilir. Martha C. Nussbaum, kendi duygu teorisini geliştirerek duyguların adaletsizliklere nasıl sebep olduklarını göstermiş, geliştirmiş olduğu hümanizm yaklaşımıyla adaletsizliklerin engellenmesi için çalışmıştır. Bu makalede Martha C. Nussbaum’un duygu teorisinden hareket edilerek mahkemede duyguların öneminden bahsedilecek, ardından empati ve sempati kavramları üzerinde durularak yargılamada bu kavramların edinebileceği rol üzerine tartışılacaktır. Temel iddiamız, empati ve sempatinin hâkimin kendisinin ve yargılamanın taraflarının duygularını anlamada önemli bir araç olacağıdır. Üstelik düşünülenin aksine bu kavramlar, hâkimin tarafsızlığına da gölge düşürmeyecek; tarafsızlığı sağlamada hâkimin elini kuvvetlendirecektir. Empati ve sempati kavramlarının yardımıyla hâkim, yargılamada duyguları alet çantasındaki bir aleti kullanan bir usta gibi kullanacak, duygularının etkisinde değil, duygularının yardımıyla adaleti sağlayacak kararı verecektir.

Anahtar Kelimeler:

Martha C. Nussbaum, Empati, Sempati, Yargılama, Duygu Teorisi

THE ROLE OF EMPATHY AND SYMPATHY IN JUDGMENT WITH REFERENCE TO MARTHA C. NUSSBAUM’S THEORY OF EMOTION

For a long time, emotions were considered as things that were opposed to being used in the judgment and were rejected with the thought that it would harm the judicial impartiality. It is clear that emotions that affect even law-making processes. And it will find their way into the judgment of the judge. For this reason, instead of an understanding that rejects feelings in judgment, it is necessary to consider how emotions can be used in judgment. Because emotions can be the cause of injustice in judgment and even in social life. Martha C. Nussbaum has shown how emotions cause injustice by developing her theory of emotion and worked to prevent injustices with the ‘‘Politics of Humanity’’ that she developed. In this article, the importance of emotions in court will be reviewed, based on Martha C. Nussbaum's theory of emotion. Then empathy and sympathy concepts will be explained and the role these concepts can have in judgment will be discussed. Our main claim is that empathy and sympathy will be an important tool in understanding the feelings of the judge himself/herself and the parties to the judgment. Moreover, contrary to the opposite view, these concepts will not overshadow judicial impartiality. It will strengthen the hand of the judge in ensuring impartiality. With the help of the concepts of empathy and sympathy, the judge will use emotions in the judgment like a craftsman using a tool in a toolbox. And with the help of his/her emotions, the judge can make a fair decision.

Keywords:

Martha C. Nussbaum, Empathy, Sympathy, Judgment, Theory of Emotion,

PDF

___

BENSON, Michael L.: ‘‘Emotions and Adjudication: Status Degradation Among White-Collar Criminals’’, Justice Quarterly, 7(3), 1990, https://www.researchgate.net/publication/248966576_Emotions_and_Adjudication_Status_Degradation_Among_White-Collar_Criminals (Erişim Tarihi: 23.10.2020).
BLIX, Stina Bergman/WETTERGREN, Asa: ‘‘A Sociological Perspective on Emotions in the Judiciary’’; Emotion Review, 8(1), 2016, https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1754073915601226 (Erişim Tarihi: 23.10.2020).
ÇELİK, Elif: ‘‘İnsan Hakları Kavramını Nussbaum’un Yapabilirlikler Yaklaşımı İle Düşünmek’’, Arkhe-Logos Dergisi, (4), 2017.
ERKIZAN, H. Nur Beyaz: ‘‘Küresel Politik Liberalizmde (Global Political Liberalism) İnsan ve Eğitim’’, Aristoteles’ten Nussbaum’a İnsan içinde, Sentez Yayıncılık, İstanbul 2012.
FLOWER, Lisa: ‘‘Doing Loyalty: Defense Lawyers’ Subtle Dramas in Courtroom’’, Journal of Contemporary Ethnography, https://lup.lub.lu.se/search/ws/files/13744216/Doing_loyalty_final_draft.pdf (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
FLOWER, Lisa: ‘‘The (Un)emotional Law Student’’, Int. J. Work Organisation and Emotion, 6(3), https://www.soclaw.lu.se/sites/soclaw.lu.se/files/the-unemotional-law-student_0.pdf (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
GARFINKEL, Harold: ‘‘Conditions of Succesful Degradation Ceremonies’’, American Journal of Sociology, 61(5), 1950, https://www.jstor.org/stable/pdf/2773484.pdf?refreqid=excelsior%3Ac88eb6df127cee598355488bd40b824a (Erişim Tarihi 23.10.2020).
GÜVEN, Ebru: ‘‘Martha C. Nussbaum’un İnsani Gelişme Olanaklar Yaklaşımı’’, Arkhe-Logos Felsefe Dergisi, (4), 2017.
HART, H. L. A.: Hukuk, Özgürlük ve Ahlak, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara 2014.
HENDERSON, Lynne H.: ‘‘Legality and Empathy’’; Scholarly Works, Paper 870. http://scholars.law.unlv.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1893&context=facpub (Erişim Tarihi: 24.10.2020).
JOHNSON, Gregory: Theories of Emotion, https://www.iep.utm.edu/emotion/ (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
KOHUT, Heinz: ‘‘Introspection, Empathy and Mental Health’’, The International Journal of Psycho-Analysis içinde, https://manhattanpsychoanalysis.com/wp-content/uploads/Kohut-Introspection-Empathy-and-the-Semi-Circle-of-Mental-Health.pdf (Erişim Tarihi: 23.10.2020).
KUÇURADİ, İoanna: Ahlâk, Etik ve Etikler, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2019.
KUÇURADİ, İoanna: Etik, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2018.
KUÇURADİ, İoanna: İnsan ve Değerleri, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2013.
LEE, Harper: Bülbülü Öldürmek, çev. Özay Süsoy, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul 2013.
LITTLE, Laura: ‘‘Adjudication and Emotion’’, Florida Coustal Law Journal, 3, https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/fclj3&id=211&collection=journals&index= (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
MILL, John Stuart: Özgürlük Üstüne ve Seçme Yazılar, Belge Yayınları, İstanbul 2016.
MORAWETZ, Thomas: ‘‘Empathy and Judgment’’, Yale Journal of Law & the Humanities, 8(2), Art.8 içinde, http://digitalcommons.law.yale.edu/yjlh/vol8/iss2/8 (Erişim Tarihi: 24.10.2020).
MUTLU, Barış: Martha Nussbaum’da İyi Yaşam ve Duyguların Yeri, Current Debates in Philosophy & Psychology, V.11, Editör: Bora Erdağı, https://books.google.com.tr/books?id=vNJFDwAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=tr#v=onepage&q&f=false (Erişim Tarihi: 21.10.2020)
NUSSBAUM, Martha C.: From Disgust To Humanity, Oxford University Press, 2010.
NUSSBAUM, Martha C.: ‘‘İnsanlığın Hukuk Eğitiminde Geliştirilmesi’’, (Çev. Aysima Çalışan - Eray Yağanak) Arkhe-Logos Felsefe Dergisi, (4), 2017.
NUSSBAUM, Martha C.: Poetic Justice, Beacon Press, 1995.
NUSSBAUM, Martha C.: Political Emotions: Why Love Matters for Justice, The Belknap Press of Harvard University Press, England 2013.
NUSSBAUM, Martha C.: Upheavals of Thought: The Intelligence of Emotions, Cambridge University Press, 2001.
PILLSBURY, Samuel H.: ‘‘Emotional Justice: Moralizing the Passions of Criminal Punishment’’, Cornell Law Review, 74, 1989, https://pdfs.semanticscholar.org/433b/de6775a3bfe7a9dd3e7e1005f9b3421c2623.pdf (Erişim Tarihi: 21.10.2020)
PULCINI, Elena: ‘‘What Emotions Motivate Care?’’, Emotion Review, 9(1), January 2017, https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1754073915615429 (Erişim Tarihi: 23.10.2020).
UYGUR, Gülriz: Hukukta Adaletsizliği Görmek, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2013.