GÜNCEL İÇTİHATLAR IŞIĞINDA ULUSLARARASI TAHKİM KARARLARININ DEVLET BANKALARI ALEYHİNE CEBRİ İCRASINDA BAĞIŞIKLIK SAVUNMASI

Kamu kurum ve kuruluşların uluslararası ticaret ve yatırım sözleşmelerine taraf olmasının bir sonucu olarak, bu hukuki ilişkilerden doğan bazı ihtilaflarda tahkim yolu karşımıza çıkmaktadır. Devletler, tahkim yargılamasına karşı ve tahkim yargılama sonucu verilen kararların tanınması ve tenfizi aşamasında yargı bağışıklığı savunması ileri sürebilmektedir. Ayrıca devletler, tahkim yargılaması neticesi verilen kararların cebri icrası aşamasında icra bağışıklığını iddia edebilmektedir. Tahkim kararın yabancı bir devlet aleyhine tenfiz ve icra başvurusunda, ev sahibi devletin yabancı devlet egemenliğine doğrudan ve geniş müdahalesi eleştirilebilir. Alacaklının alacağına kavuşması amacıyla dengeli bir yaklaşım ihtiyacı doğmaktadır. Makalede özellikle, tahkim anlaşmasının yargı ve icra bağışıklığı üzerine etkisi değerlendirilmekte, devlet bağışıklığına ilişkin uluslararası uyum çalışmaları, uluslararası anlaşmalar ve farklı ülke içtihatlarında konunun yorumu incelenmektedir. Çalışmada ayrıca, tahkim kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin New York ve ICSID Sözleşmelerinin konuya etkileri, devletlerin yargı ve icra bağışıklıklarından feragati, feragatin usulü ve kapsamı, özel koruma altında bulunan devlet malları, yabancı devletlerin banka hesapları, konsolosluk hesapları ve merkez bankası hesaplarının cebri icrası yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Tahkim Kararı, Tanıma ve Tenfiz, Yargı Bağışıklığı, İcra Bağışıklığı, Bağışıklıktan Feragat, Merkez Bankası Hesapları, Konsolosluk Banka Hesaplarının Haczi

EXECUTION OF INTERNATIONAL ARBITRATION AWARDS AGAINST STATE BANK ACCOUNTS AND STATE IMMUNITY DEFENSE IN THE LIGHT OF RECENT CASE LAW

As the state and state entities increasingly deal with commercial and investment relationships, it is not uncommon to refer the dispute arising out of these relationships to arbitration. State may present the defense of immunity from jurisdiction during the arbitration proceeding, and recognition and enforcement stage of the arbitration award. In addition, immunity from execution might be raised as an objection at execution stage of international awards. Enforcement measures are criticized to intervene in a direct and broad way of sovereignty of a state. On the other hand, there should be a balance for access to justice for the creditor. The paper mainly discusses the impact of arbitration agreement on waiver of juridical and execution immunity of state. The article highlights the harmonization attempts on state immunity, related international treaties and interpretation of the issue by case law in different jurisdictions. The article also reviews the provisions of international instruments namely New York and ICSID Conventions, the general approach of common and civil law countries, waiver from state immunity and its procedure, state assets under special protection and the potential target of foreign state bank accounts, particularly consular and central bank accounts.

Keywords:

Arbitration Awards, Recognition and Enforcement, State Immunity from Jurisdiction, State Immunity from Execution, State’s Waiver from Immunity, Central Bank Accounts, Attachment of Consular Bank Accounts,

PDF

___

AKSAR, Yusuf: Uluslararası Hukuk, Temel Metinler ve Davalarla, 2. Bası, Seçkin, Ankara, 2021.
ASAR, Bilge Erson: Uluslararası Hukukta Devlet Görevlilerinin Yargı Bağışıklığı, Onikilevha, İstanbul, 2016.
AYBAY, Rona: “Yargıtay İçtı̇hatlarına Göre Yabancı Devletı̇n Yargı Bağışıklığı”, TBB Dergisi, 72, 2007.
BERNINI, Giorgio/VAN DEN BERG Albert Jan: “The Enforcement of Arbitral Awards against States: The Problem of Immunity from Execution”, in LEW, D. M. Julian (ed.), Contemporary Problems in International Arbitration, Martinus Nijhoff, Lancaster, 1987.
BISHOP, Doak R./REISMAN, W. Michael/CRAWFORD, James R.: Foreign Investment Disputes: Cases, Materials and Commentary, Kluwer Law International, The Hague, 2005.
BLAIR, William: “The Legal Status of Central Bank Investments under English Law”, The Cambridge Law Journal, 57(2), 1998.
BLESSING, Marc: “State Arbitrations: Predictably Unpredictable Solutions?”, Journal of International Arbitration, 22(6), 2005.
BOUCHEZ, Leo J.: “The Nature and Scope of State Immunity from Jurisdiction and Execution”, Netherlands Yearbook of International Law, 10, 1979.
BÖCKSTIEGEL Karl-Heinz: Arbitration and State Enterprises, Kluwer, the Netherlands, 1989.
CARRIER, Renaud: “France: Shrinking of Immunity from Execution and Discovery of Diplomatic Immunity from Execution”, Mealey’s International Arbitration Report, 18(1), 2003.
ÇELIKEL, Aysel/ERDEM, Bahadır: Milletlerarası Özel Hukuk, 17. Bası, Beta, İstanbul, 2021.
DE GRAMONT, Alexandre/OSEI, David K.: “United States: execution of a judgment against the property of a foreign sovereign under the U.S. Foreign Sovereign Immunities Act”, International Arbitration Law Review, 2007.
DELAUME, Georges R.: “Sovereign Immunity and Transnational Arbitration”, Arbitration International, 3(1), 1987.
FOX, Hazel: The Law of State Immunity, The Oxford International Law Library, Oxford, 2002.
KAHRAMAN, Firdevs Şeyda Türkay: Devletin Askeri Faaliyetlerinde Yargı Bağışıklığı, Onikilevha, İstanbul, 2013.
KILINÇ, Ümit: Uluslararası Hukukta Yargı Bağışıklığı ve AİHM, Onikilevha, İstanbul, 2019.
KRAUSKOPF, Bernd/STEVEN Christine: “Immunity of foreign central banks under German law”, Journal of International Financial Markets, 2, 2000.
LEW, Julian D.M/MISTELIS, Loukas A./KRÖLL, Stefan Michael: Comparative International Commercial Arbitration, Kluwer Law International, Hollanda, 2003
NOMER, Ergin: Devletler Hususi Hukuku, 23. Bası, Beta, İstanbul, 2021.
ORTA D M, Hussain A. K.: “The Crossroads Between Enforcement and Execution of Arbitration Awards and Sovereign Immunity- A Primer For In-House Counsel”, Arnold & Porter LLP www.arnoldandporter.com.
PAZARCI, Hüseyin: Uluslararası Hukuk, Turhan, 20. Bası, Ankara, 2021.
PELLEW, Dominic: “Enforcement of the Noga arbitral awards in France” International Arbitration Law Review, 1, 2005.
REINISCH, August: “European court practice concerning state immunity from enforcement measures”, European Journal of International Law, 17(4), 2006.
ROBIN, Guy: “Enforcement Immunities in the Domain of International Commercial Transactions”, International Business Law Journal, 1, 2002.
RYNGAERT, Cedric: “Embassy Bank Accounts and State Immunity from Execution: Doing Justice to the Financial Interests of Creditors”, Leiden Journal of International Law, 26(1), 2013.
SAK, Yıldıray: Devletin Yargı Bağışıklığı ve Temel Hakların Korunması, Seçkin, İstanbul, 2015.
SCHREUER, Christoph H: State Immunity: Some Recent Developments, Grotius Publications, Cambridge, 1988.
SHAW, Malcolm: International Law, 6. Bası, Cambridge UP, Cambridge, 2008.
STEWART, David P: ‘The UN Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Property”, The American Journal of International Law, 99(1), 2005.
STOCKFORD Claire, WELLS Ben: “YUKOS – the First Instalments in the Post-Award Story” International Energy Law Review, 3, 2016.
SUR, Melda: Uluslararası Hukukun Esasları, 15. Bası, Beta, İstanbul, 2021.
SÜRAL, Ceyda: Yabancı Devletlerin Sınırlı Yargı ve İcra Muafiyeti, Adalet, İstanbul, 2015
ŞANLI, Cemal/ESEN, Emre/ATAMAN-FİGANMEŞE, İnci: Milletlerarası Özel Hukuk, 9. Bası, Beta, İstanbul, 2021
TUYGUN, Salih: ICSID Tahkime İlişkin Hakem Karalarının İcra Edilmesi, Güncel, İzmir, 2007.
VAN BLANKENSTEIN, Allaart: “Enforcement of an Arbitral Award Against a State: With Whom are you Dealing”, Leiden Journal of International Law, 6(2), 1993.
YU, Hong-Lin/OLMOS, Giupponi M.B: “Road to Nowhere? – A Comparative Legal Analysis on the Enforcement of Yukos Awards”, International Arbitration Law Review, 18(4), 2015.
Yargı Kararları
A Co. Ltd v Republic of X, QBD, 21.12.1989, [1990] 2 Lloyds Rep 520
Af-Cap Inc v Republic of Congo, (2004) 383 F.3d 361 (5th Cir.)
AIG Capital Partners Inc. and another v Republic of Kazakhstan and others, [2006] 1 All ER 284
Alcom Ltd v Republic of Colombia [1984] 2 All ER 6
Almanya D/9 Entscheidungen des bundesverfassungsgerichts Vol 46 p 342, 65 ILR 146
Ambassade de la Fédération de Russie en France v Société NOGA, Paris Cour d'Appel, 1. Daire, Bölüm A, [2001] 128 JDI 116
Banca Carige SpA Cassa di Risparmio Geneva e Imperia v. Banco Nacional de Cuba and another, Ch.D (Şirketler Mahkemesi), 11.04.2001 [2001] 3 All ER 923
Cabolent v NIOC, Lahey Temyiz Mahkemesi, 28.11.1968, 1 NYIL (1970) 225