2014

GAZETECİNİN BAŞKA İŞTE ÇALIŞMA SERBESTİSİ VE SINIRLARI:BASIN İŞ KANUNU'NUN 13. MADDESİ KAPSAMINDA BİR İNCELEME

Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun 1952 yılı nda yürürlüğe girmiştir. 5953 sayılı bu Kanun, kısaca Basın İş Kanunu olarak adlandırılır. Basın İş Kanunu, bu alanda özel bir kanun olarak gazetecilerin çalışma yaşamına ilişkin kuralları ve özellikle iş sözleşmesinden doğan hak ve borçları düzenlemiş ancak gazetecilerin çalış ma yaşamına ilişkin bir takım uygulama sorunlarını çözmekte de yetersiz kalmıştır. Bunun yanında çalışma hayatını düzenleyen bir çok kanun değiştirilmiş ancak Basın İş Kanunu günümüz çalışma ilişkilerindeki değişime ra ğmen yürürlükte kalmıştır. Gazeteci, basın iş sözleşmesiyle bir işverenin işyerinde çalışmaya başlamasından sonra sözleşmenin devamı süresince, taraflar arasında kurulan sözleşmenin doğurduğu güven ilişkisi gereğince işverene karşı sadakat borcu altındadır. Ancak anılan kanunun konuya ilişkin 13. maddesinde, gazetecinin başka bir işte çalışabileceği açıkça düzenlenmiştir. Bu çalış mada, özellikle 5953 sayılı Basın İş Kanunu'nun 13. maddesi ve konuyla ilgili diğer düzenlemeler üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede, konunun önemli noktaları açıklanmış, gazetecilerin çalışma hayatından kaynaklanan sorunları incelenmiş ve çeşitli eleştiriler yapılmış, çözüm önerileri sunulmuştur.

FREEDOM OF WORK FOR JOURNALIST IN OTHER JOBS AND ITS LIMITS: A STUDY IN THE SCOPE OF ARTICLE 13 OF THE PRESS LABOUR LAW

The Law About the Arrangement of Relations Among The Workers and Employers on the area of Press was enacted in 1952. The law no 5953 is called briefly Press Labour Law. The Press Labour Law regulates journalists working life as a private law in this area. However, this law has not responded to the needs of solving the problems of journalists. Also considering the new working relations, the law must be renewed. During the press employment agreement, journalist must act in loyalty to his or her employer because of the mutual trust between the parties. However, Article 13 of the law regulates the ability of the journalist to work in another job. In this study, specifically article 13 of the law no 5953 and the further related legislation are studied. In this frame, the most important points of this subject have been explained, the problems of the work life of journalists are analysed and some critiques and suggestions are presented.

PDF

___

BAŞTERZİ, Süleyman : "İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi", Yargıtay'ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2009 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, Kamu İş, Ankara, 2011, (s. 3-131).
BITTNER, Andreas K. : Managing Change: Innovation and Trade Unionism in the News Industry, European Federation of Journalists, Brussels, 2011.
BOHÉRE, G. : Gazetecilik Mesleği, Çev. Nurhan Süral, ILO, 1986.
BRÉDART, Hélène / HOLDERNESS, Mike : Rights and Jobs in Journalism: Building Stronger Unions in Europe, European Federation of Journalists, Brussels, 2016.
ÇELİK, Nuri / CANİKLİOĞLU, Nurşen / CANBOLAT, Talat : İş Hukuku Dersleri, 31. bs. Beta, İstanbul, 2018.
ÇİL, Şahin : "Gazetecinin İş Güvencesi Uygulaması", Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Toplantısı, Basın İş Hukuku Genel Esasları ve Uygulama Sorunları, İstanbul, 2006, (s.154-188).
GÖKÇE, Sibel : Basın İş Sözleşmesine Göre Gazetecinin Hakları ve Mesleki Sorunları, Adalet, Ankara, 2010.
GÖKÇEK KARACA, Nuray : Gazetecinin Basın İş Kanunundan Doğan Hakları ve Sorumlulukları, Legal, İstanbul, 2010.
GÖKTAŞ, Seracettin / ÇİL, Şahin: Açıklamalı İçtihatlı Basın İş Kanunu, Turhan, Ankara, 2003.
ILO: International Standard Classification of Occupations, ISCO-88, V.1, Geneva, 2012.
İLKİZ, Fikret : "Basın İş Yasası Tarihi Gelişim ve Başlıca Uygulama Sorunları", Legal İş Hukuku Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S.1, 2004, (s.57-80).
MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi / ASTARLI, Muhittin / BAYSAL, Ulaş : İş Hukuku Ders Kitabı, C.1, 2. bs., Lykeion Yayınları, Ankara, 2018.
OĞUZMAN, Kemal : "Gazetecilerin Mesleki ve Sosyal Hakları", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası., C.32, S.2-4, 1967, (s.858-883).
ÖZEK, Çetin : Basın Hukukumuza Göre Fikir İşçileri ile İşverenler Arasındaki Hukuki Münasebet, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.28, S.1, 1962, (s.60-99).
ÖZEKES, Muhammet : "Basın İş Kanunu'ndan Doğan Uyuşmazlıklarda İspat Sorunları", Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Toplantısı, Basın İş Hukuku Genel Esasları ve Uygulama Sorunları, İstanbul, 2006, (s.189-207).
PEDERSINI, Roberto / NIES, Gerd: Freelance Journalists in the European Media Industry Report, European Federation of Journalists, Brussels, 2003.
SOYER, Polat : "Basın İş Kanununun Kapsamı ve Yargıtay Uygulaması", Legal İş Hukuku Sosyal Güvenlik Hukuku
Dergisi, S.50, 2016, (s.609-629).
SÜMER, Haluk Hadi : "Basın İş Kanunu Elektronik Ortamda Gazetecilik Yapan Kişiler Hakkında Uygulanabilir mi?", Legal Yargıtay Karaları İnceleme Dergisi, S.6, 2007 (s.385-399).
SÜMER, Haluk Hadi : Bireysel Basın İş Hukuku (Basın İş Hukuku), 2.bs. Ankara, Seçkin, 2016.
SÜZEK, Sarper : İş Hukuku, 16. bs., Beta, İstanbul, 2018.
ŞAHİN, Muzaffer / AVŞAR, Zakir : “Basın İş Kanunu, Sorunlar ve Güncelleme Tartışmaları”, Sosyal Güvenlik Dergisi, S.2, 2016, (s.113-138).
ŞAKAR, Müjdat : Basın İş Hukuku, Beta, İstanbul, 2002.
ŞUĞLE, Mehmet Ali : "Basın İş Kanunu'na Göre Gazetecinin Başka İşte Çalışması" (Başka İşte Çalışma), Prof. Dr. Sarper Süzek'e Armağan, C.1, Beta, İstanbul, 2011, (s.187-202).
ŞUĞLE, Mehmet Ali : "Basın İş Kanununun Kişi Bakımından Kapsamı, Gazeteci Kavramı ve İş Sözleşmesinin Kurulması" (Kişi Bakımından), Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Toplantısı, Basın İş Hukuku Genel Esasları ve Uygulama Sorunları, İstanbul, 2006, (s.20-37).
ŞUĞLE, Mehmet Ali :İş Hukuku Açısından Gazeteci, Çağdaş Gazeteciler Derneği Yayınları, Ankara, 2001.
TUNCAY, A. Can : Hukuki Yönden Basında İşçi İşveren İlişkileri, Evrim, İstanbul, 1989.
UÇUM, Mehmet / KARATAŞ, Hüseyin : "Başlıca Esasları Yönünden İş Kanunu-Basın İş Kanunu Karşılaştırması" Legal İş Hukuku Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S.14, 2007, (s.575-604.).
ULUCAN, Devrim : "Basın İş Kanunu'nda Ücret ve Hükümleri", Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Toplantısı, Basın İş Hukuku Genel Esasları ve Uygulama Sorunları, İstanbul, 2006, (s.37-53).