Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Öğretmenlik Mesleği Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin olan algılarının belirlenmesidir. Çalışma Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği programı 1.sınıfta öğrenim gören 169 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Öğretmen adaylarının belirlenen kavramlarla ilgili algılarının ortaya koyulması amacıyla ölçme aracı olarak, 2 adet açık uçlu sorudan oluşan anket formu kullanılmıştır. Ankette yer alan “Öğretmen …… gibidir, çünkü……” ve “Öğretmenlik mesleği …… gibidir, çünkü ……” ifadelerinin katılımcılar tarafından tamamlanması istenmiştir. Anket sorularında yer alan veriler içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Analiz sonucunda öğretmen adaylarının öğretmen kavramıyla ilgili olarak 53, öğretmenlik mesleği ile ilgili olarak ise 62 geçerli metafor ürettikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının olumlu olduğu ancak öğretmenlik mesleğine ilişkin birtakım olumsuz metaforlar ürettikleri ortaya koyulmuştur. Söz konusu olumsuz metaforların öğretmenlik mesleğinin katılımcılar tarafından zorlu, belirsizlikleri olan ve kurallı bir meslek olarak görüldüğü için ifade edildiği belirlenmiştir.

The Metaphorical Perceptions of Classroom Teacher Candidates Regarding Teacher and Teaching Profession Concepts

The purpose of this study was to determine the metaphorical perceptions of classroom teacher candidates regarding teacher and teaching profession concepts. Study was conducted with 169 teacher candidates at Kastamonu University, Faculty of Education. A survey form, consisted of 2 open-ended questions, was used as data collection tool to set the teacher candidates’ perceptions, The participants were asked to fulfil the “Teacher is like …… because …..” and “Teaching profession is like…… because…..” expressions featured in the survey form. Gathered data was analyzed according to the content analysis technique. To modify  the integrity of the metaphors and the categories of them, the lists were shared with 3 field specialist academics. According to the contentions of the specialists, non-meshing metaphors were deliberated and the metaphors and categories used in the study were finalized. Accordingly it was found out that teacher candidates created 53 metaphors about teacher and 62 metaphors about teaching profession. As a result, it was stated that teacher candidates had positive perceptions regarding teacher concept on the other hand they created some negative metaphors about teaching profession. The reason for this was the thought that the teacher candidates perceived teaching as a hard, inappreciable and rigid profession.

___

  • Aydın,İ,S. ve Pehlivan,A. 2010. Türkçe öğretmen adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar, Turkish Studies, 5(3), 812-842.
  • Cerit,Y. (2008) Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
  • Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 269-283
  • Ekiz, D. ve KOÇYİĞİT, Z. Sınıf öğretmenlerinin öğretmen kavramına ilişkin metaforlarının belirlenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 2013.
  • Gür, H. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği ile ilgili metaforları: Kosova örneği, e-Journal of New World Sciences Academy (NWSA), 7(3), 885-897.
  • Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. (Çev: G. Bulut). İstanbul: MESS Yayınları.
  • Oğuzkan, F. (1998). Öğretmenliğin üç yönü, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
  • Ocak, Gürbüz ve Gündüz, M.(2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,8(2), 293-311.
  • Saban, A, Koçkeber,B.N ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2),461-522
  • Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
  • Saban,A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 55, 459-496.
  • Sticht, T. G. (1993). Educational uses of metaphor, in A. Ortony (Ed.), Metaphor and Thought, (pp. 621-632), Cambridge: Cambridge University Press.
  • Spafford, C.S.ve digerleri.(1998). The Cyclopedic Education Dictionary. London:Delmar Publishers.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yalçın, M.O. ve Eren, A. (2011). Lise öğrencilerinin matematik dersine ilişkin metaforları, tutumları ve başarıları: ilişkisel bir analiz, 2. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi