İlkokullarda okul müdürlerinin mali kaynak gerektiren ihtiyaçları karşılama yolları

Araştırmanın amacı, ilkokullarda görev yapan okul müdürlerinin görüşlerinden yararlanarak ilkokulların mali kaynak gerektiren ihtiyaçlarını belirlemek, bu ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan finans kaynaklarını nasıl elde ettiklerini tespit etmek ve okulların finans ihtiyaçları doğrultusunda okul müdürlerinin çözüm önerilerini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu dokuz ilkokul müdürü oluşturmaktadır. Araştırma nitel yöntemle yapılmıştır; veri toplamada görüşme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada ilkokullarda mali kaynak gerektiren ihtiyaçlar beş başlık altında toplanmıştır. Bunlar kırtasiye ihtiyaçları, temizlik ihtiyaçları, fiziksel ihtiyaçlar, bilişim ve donanım ihtiyaçları ve yardımcı personel ihtiyaçlarıdır. Ayrıca okul müdürleri bu ihtiyaçlarını, gönüllü veli bağışları, kantin gelirleri, Okul Aile Birliği faaliyetleri, İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri’nin kantin gelirleri, hayırsever vatandaşlardan alınan bağışlar, çeşitli sivil toplum kurumlarından alınan yardımlar, yerel yönetimlerden alınan yardımlar, kermesler, okul içinde yapılan sosyal faaliyetler, okul bahçesinde bulunan para çekme makinesi, okula gelir sağlamak için yapılan pilav günleri, yapılan deneme sınavlarından alınan paylar, öğrencilerin aldığı kaynak kitaplardan alınan paylar, okula alınan fotokopi kağıtlarından alınan paylar, mahalle muhtarları aracılığı ile elde edilen gelirler olmak üzere15 farklı gelir çeşidi ile karşılamaya çalışmaktadırlar. Okul müdürleri, okullarının finansal sorunlarının çözümü için velilerin algılarının değiştirilmesi, çevre ve çevre işyerleri ile iyi ilişkiler kurulması, Okul Aile Birliği aracılığı ile yapılacak çalışmalar, kermes düzenlemek, kardeş okul bulmak, sponsor firma bulmak, belediyelerden yardım almak, muhtarlar aracılığı ile maddi kaynak bulmak ve liderlik özellikleri göstermek gibi öneriler sunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler:

İlkokul, okul yönetimi, okul finansmanı, neo-liberal politikalar

The ways school principals meet the needs that require financial resources in primary schools

This study aims to determine the financial needs of primary schools, the solutions of school principals for these problems, and the proposed solutions of the school principals in line with these financial problems at schools. The sample was consisted nine primary school principals. The data was collected through semi-structured interviews; therefore, the research was conducted with qualitative method. The data was analyzed using the data content analysis. The results revealed five different financial needs including paperwork needs, cleaning needs, physical needs, information and hardware needs, and staff needs at schools. . The school principals used different resources to satisfy these needs. These resources can be listed as volunteer parent donations, canteen revenues, PTA activities, revenues from charitable citizens, aids received from various NGOs, aid from municipalities, revenues from money withdrawing machine in the school garden, from rice days, from national exams, from the books bought by the students, from photocopy, and aids from the neighborhood headmen who can easily find money. Lastly, they offered nine different suggestions such as showing features. Moreover, they revealed that they need to change the perceptions of parents, and to establish good relations with their environment. In addition, they proposed that they need to work in conformity with the PTA. Furthermore, they suggested that they can organize fairs, find sister school, find sponsor firms, and get help from municipalities more.

Keywords:

Primary school, school management, school finance, neo-liberal policies,

PDF

___

Altuntaş Y. S. (2005). İlköğretim okullarının finansman ihtiyaçlarını karşılama düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Borazan, G.(2014). İlköğretim okul müdürlerinin finansal kaynak bulmada karşılaştıkları güçlükler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Projesi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Büyüköztürk Ş., Çakmak E.K., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş., Demirel F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. , Ankara: Pegem Akademi.
Hoşgörür V., Arslan İ. (2014) Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetimi sorunu, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1). 91-102. Işık, A. (2017). Mülteciler rakamlardan ibaret değil. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017, http://www.dw.com/tr/m%C3%BClteciler-rakamlardan-ibaret-de%C4%9Fil/a-38152488
Kavak, Y., Ekinci, E., Gökçe F. (1997). İlköğretimde kaynak arayışları bir araştırma, Eğitim Yönetimi, 3(3), 309-320.
Kayıkçı, G. (2014). İlköğretim kurumlarının mali kaynak sorunları ve okul müdürlerinin çözüm uygulamaları (Bingöl ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
MEB. (2013). İlköğretim ve eğitim kanunu. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/24.html
MEB. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı okul-aile birliği yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/25831_0.html
Özçelik, U. (2007). Ortaöğretim okullarının finansman kaynaklarının okul yöneticilerinin görüşlerinden yola çıkarak belirlenmesi (Ankara ili Bala ve Gölbaşı ilçelerinde bir çalışma). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Özer, N., Demirtaş, H., Ateş, F. (2015). Okulların Mali Durumlarına ve Bütçe Yönetiminde Yaşanan Sorunlara İlişkin Müdür Görüşleri. E-International Journal of Educational Research. (6)1, 17-39.
Öztürk S. (2002). İlköğretim Okullarının Finansman Kaynakları (Ankara İli Polatlı İlçesi Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sayılan, F. (2006). Küresel aktörler (DB ve GATS) ve eğitimde neoliberal dönüşüm, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası. Aylık Bülten Eğitim Dosyası. Kasım-Aralık, 44-51.
Tural N. K. (2002). Eğitim Finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ünal L. I. (1996). Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi. Ankara: Epar Yayınları.
Yamaç, U. (2010). İlköğretim okullarının finans kaynakları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yolcu H. (2007). Türkiye’de ilköğretim finansmanının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Zoraloğlu Y. R., Şahin İ., Fırat N. Ş. (2004). İlköğretim okullarının finansal kaynak bulmada karşılaştıkları güçlükler ve okula etkileri, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 2(8). 4-17.