Anne-Baba Tükenmişlik Ölçeğinin Psikometrik Özelliklerinin Belirlenmesi

Aileye yeni bir üyenin katılımının, aile için hem olumlu hem de olumsuz bazı etkileri söz konusudur. Aileye yeni katılan üyenin gelişimsel yetersizliğinin olması olumsuz etkilerin ve anne-babanın sorumluluklarının artmasına neden olmaktadır. Bu durum zaman içerisinde anne-babalardan beklenen sorumlulukların ağır bir yük oluşturmasına ve anne-babaların yıpranmasına neden olabilir. Ebeveyn tükenmişliği olarak da adlandırılan bu yıpranma gelişimsel yetersizliği olan çocukların anne-babalarında bilişsel, duygusal ve fiziksel yorgunluğu beraberinde getirmektedir. Bu araştırmanın amacı Kaner (2007) tarafından geliştirilen “Anne-Baba Tükenmişlik Ölçeği”nin (ATÖ) psikometrik özelliklerinin Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocukların anne-babaları üzerinden belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırma betimsel araştırma deseni ile desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları OSB olan 237 çocuğun anne ve babasıdır. Katılımcılardan toplanan veriler ile ATÖ’nün geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış ve ATÖ’nün OSB olan çocukların anne-babalarının tükenmişlik düzeyinin belirlenmesinde geçerli ve güvenilir bir araç olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

ebeveyn tükenmişliği, anne-baba tükenmişlik ölçeği, otizm spektrum bozukluğu, geçerlik

Determination of Psychometric Properties of the Parents Burnout Scale

Participation of a new member to the family has some positive and negative effects for the family. At the same time, the new member with developmental disabilities leads to an increase in these negative effects and an increase in the responsibilities of the parents. Over time, these responsibilities expected from parents can cause a burden on parent). It is that also called parental burnout and involves cognitive, emotional and physical fatigue in parents of children with developmental disabilities. The aim of this study is to determine the psychometric properties of the "Parents Burnout Scale” developed by Kaner (2007) over parents of children with Autism Spectrum Disorder (ASD). For this purpose, research is designed with descriptive research design. Participants of study were the parents of the 237 children with ASD. Validity and reability analyzes of the data collected from the participants were carried out and it was seen that the Parents Burnout Scale was a valid and reliable tool in determining the burnout level of the parents of children with ASD.

Keywords:

Parents burnout, parents burnout scale, autism spectrum disorder,

PDF

___

Ardıç, A. (2013). Otistik Spektrum Bozukluğu tanısı almış çocukların ailelerine yönelik bir psiko-eğitsel grup programının ebeveynlerin bazı psikolojik değişkenleri üzerindeki etkisi. Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Atagün, İ. M, Balaban, Ö. D., Atagün, Z., Elagöz, M., & Özpolat, A. Y. (2011). Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3),513-552.
Aydoğan, D. & Kızıldağ, S. (2017). Examination of relational resilience with couple burnout and spousal support in families with a disabled child. The Family Journal, 25(4), 407-413.
Bresó, E., Salanova, M., & Schaufeli, W.B (2007). In search of the ‘third dimension’ of burnout: Efficacy or inefficacy? Applied Psychology: An International Review, 56(3), 460-478.
Chadwick, D. D., Mannan, H., Garcia, I. E., McConkey, R., O'Brien, P., Finlay, F., & Harrington, G. (2013). Family voices: Life for family carers of people with intellectual disabilities in Ireland. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 26(2) 119-132
Cin, F. M., Aydın, M. A., & Arı, E. (2017). Zihinsel engelli bireye sahip olan ebeveynlerin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(31), 19-32.
Crocket, J., Woodfield, W.,& Smith, S. (2005). The sacred resposibility of mothers.http://www.foeverfamilies.net/xml/articles/SacredResponMothers.aspx?publica tion=short adresinden edinildi.
Davis, N. O. & Carter, A. S. (2008). Parenting stress in mothers and fathers of toddlers with autism spectrum disorders: Associations with child characteristics. Journal of Autism and Developmental Disorders, 38(7), 1278–1291.
Demirhan, E., İçağasıoğlu, A., Öcal-Eriman, E., Gücük-Tezel, C.,Baklacıoğlu, H.Ş., HAliloğlu, S., & Aras, H. (2011). Burnout of primary caregivers of children with cerebral palsy. Nobel Medicus, 7(3), 22-27.
Duarte, C. S., Bordin, I. A., Yazigi, L., & Mooney, J. (2005). Factors associated with stress in mothers of children with autism. Autism, 9(4), 416-427.
Duygun, T. & Sezgin, N. (2003). Zihinsel engelli ve sağlıklı çocuk annelerinde stres belirtileri, stresle başa çıkma tarzları ve algılanan sosyal desteğin tükenmişlik düzeyine olan etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 18 (52), 37-52.
Figley, C. R. (Ed.). (1998). Burnout in families: The systematic costs of caring. Boca Raton, FL: CRC Press.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
Griffith, G. M., Hastings, R. P., Nash, S., & Hill, C. (2010). Using matched groups to explore child behavior problems and maternal well-being in children with Down syndrome and autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 40(5), 610-619.
Hastings, R. P. (2003). Child behavior problems and partner mental health as correlates of stress in mothers and fathers of children with autism. Journal of Intellectual Disability Research, 47 (4), 231-237.
Hu, Q. & Schaufeli, W.B. (2009). The factorial validity of the Maslach Burnout Inventory- Student survey in China. Psychological Reports, 105 (2), 394-408.
Johnson, B. ve Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma araştırmalar (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
Kaner, S. (2007). Öğretmenlerin ve anne-babaların öz-yetkinlik inançları, tükenmişlik algıları ve çocukların problem davranışları. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Raporu.
Kendall-Tackett, K. (2001). Motheringburnout: What it is andwhatyou can do. New Beginings,18(3), 84-87.
Küçüker, S. (1997). Bilgi verici psikolojik danışmanlık programının zihinsel özürlü çocukların kardeşlerinin özürle ilgili bilgi düzeylerine ve özürlü kardeşlerin eyönelik tutumlarına etkisi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Lindström, C., Aman, J., &Norberg, A. L. (2010). Increased prevalence of burnout symptoms in parents of chronically ill children. Acta Pediatrica, 99(3), 427-432.
Lindström, C., Aman, J., Anderzen-Carlsson, &Norberg, A. L. (2016). Group intervention for burnout in parents of chronically ill children: A small-scale study. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 30(4), 678-686.
Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981). The measuremnet of experienced burn out. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
Melamed, S., Kushnir, T., & Shirom, A. (1992). Burnout and risk factors for cardiovascular diseases. Behavior Med, 18(2), 53-60.
Norberg, A. L. (2007). Burnout in mothers and fathers of children surviving brain tumour. Journal of ClinicalPsychology in Medical Settings,14(2), 130-137.
Norberg, A. L., Mellgren, K., Winiarski, J., & Forinder, U. (2014). Relationship between problems related to child late effects and parent burnout after pediatric hematopoietic stem cell transplantation. Pediatri Tranplantation, 18(3), 302-309.
O’Shea, D. J., O’Shea, L. J., Algozzine, R., &Hammitte, D. J. (2001). Families and teachers of individuals with disabilities: Collaborative orientations and responsive practices. Boston: Allyn& Bacon.
Poslawsky, I. E., Naber, F. B. A., Van Daalen, E., & Van Engeland, H. (2014). Parental reaction to early diagnosis of their children’s Autism Spectrum Disorder: An exploratory study. Child Psychiatry and Human Development, 45(3), 294-305.
Segeren, L. & Fernandes, F. D. M. (2016). Correlation between verbal communication of children with autism spectrum disorders and the level stress of their parents. Audiology - Communication Research, 21, 1-8.
Shearn, J. & Todd, S. (1997). Parental work: An account of the day-to-day activities of parents of adults with learning disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 41(4), 285–301.
Stanojevıć, N., Nenadovıć, V., Fatıć, S., & Stokıć, M. (2017). Exploring factors of stres level in parents of children with autistic spectrum disorder. Specijalna Edukacija I Rehabilitacija, 16(4), 445-463.
Tomanik, S., Harris, G. E., & Hawkins, J. (2004). The relationship between behaviours exhibited by children with autism and maternal stress. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 29(1), 16-26.
Tunçel, A. (2017). Çocuklarında otizm spektrum bozukluğu olan nelerin depresyon, tükenmişlik ve umutsuzluk düzeylerinin otizmin ağırlık derecesine göre karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
Verep, S. (2005). Zihinsel engelli çocuk annelerine verilen hemşirelik eğitiminin annelerin tükenmişliğini azaltmaya etkisi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Weiss, J. A., Wingsiong, A., & Lunsky, Y. (2014). Defining crisis in families of individuals with autism spectrum disorders. Autism, 18(8), 985-995.
Weiss, M. J. (2002). Hardiness and social support as predicators of stress in mothers of typical children, children with autism, and children with mental retardation. Autism, 6(1), 115-130.