Algılanan Sosyal Desteğin Bir Çıktısı Olarak Öz Yeterlik

Bu çalışma; algılanan sosyal destek ve alt boyutlarının, öğretmen öz yeterliği ile ilişkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada korelasyonel model kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Hatay ilinde bulunan devlet okullarında 2018–2019 eğitim-öğretim yılında görev yapmakta olan 308 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada “Kişisel Bilgi Formu”, algılanan sosyal desteği ölçmek için “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ve öğretmenlerin öz yeterlik algılarını ölçmek için “Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimleyici analizler, korelasyon ve yapısal eşitlik modellemesi istatistiksel tekniklerinden yararlanılmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi sonuçlarına göre; algılanan sosyal destek, öz yeterlik algısını pozitif olarak etkilemektedir. Bunun yanı sıra çok boyutlu algılanan sosyal desteğin aile, özel bir insan ve arkadaş alt boyutları, öz yeterliği pozitif olarak etkilemektedir. Sosyal desteğin alt boyutlarının, öz yeterlik üzerindeki etkisine ilişkin göreli önem sırası; arkadaş, aile ve özel bir insan şeklinde bulunmuştur. Öğretmenlerin sosyal destek algılarının, öz yeterlik inançlarını etkilediği belirlenmiştir. Öğretmenlerin öz yeterliklerini arttırmak için ailelerinin, arkadaşlarının ve yöneticilerinin sosyal destek konusunda bilgilendirilmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal destek, öz yeterlik, öğretmen

Self-Efficacy as an Outcome of Perceived Social Support

This study has been carried out to determine the relationship between perceived social support and its sub-dimensions and teacher self-efficacy. In this research correlational model has been used. The sampling of this research has been conducted on 308 teachers that have been working at the public schools in Hatay province in the 2018-2019 academic year. The research data has been gathered from the teachers by employing “Teacher Information Form”, “Multi-dimensional Scale of Perceived Social Support” to measure perceived social support and “Teacher Self-Efficacy Scale” to measure teachers’ self-efficacy perceptions. In data analysis, statistical techniques that are descriptive analysises, correlation and structural equation modeling have been utilized. In reference to the results of structural equation modeling perceived social support positively affects self-efficacy perception. Besides family, special person and friend sub-dimensions of multi-dimensional perceived social support positively affect self-efficacy. The array of relative importance regarding to the impact of sub-dimensions of social support on self-efficacy that are friend, family and special person. It was revealed that teachers’ perceptions relating to social support influence their self-efficacy beliefs. It is recommended that teachers’ families, friends and administrators should be informed on social support to raise teachers’ self-efficacy.

Keywords:

Perceived social support, self-efficacy, teacher,

PDF

___

Bandura, A. (1982). Sel-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company. Bandura, A. ve Locke, E.A. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88(1), 87-99.
Bayram, N. (2013). Yapısal eşitlik modellemesine giriş amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. V. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS. New York: Routledge.
Eker, D. ve Arkar, H. (1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 45-55.
Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
Gist, M.E. ve Mitchell, T.R. (1992). Self-efficacy: A theoretical analysis of its determinants and malleability. Academy of Management Review, 17(2), 183-211.
Hefferon, K. ve Boniwell, I. (2011). Positive Psychology: Theory, Research and Applications. New York: Mc Graw-Hill Open International Publishing Ltd.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Kline, R.B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
Korte, D.S. ve Simonsen, J.C. (2018). Influence of social support on teacher self-efficacy in novice agricultural education teachers. Journal of Agricultural Education, 59(3), 100-123 https://doi.org/10.5032/jae.2018.03100
Locke, E.A., Frederick, E., Lee, C. ve Bobko, P. (1984). Effect of self-efficacy, goals, and task strategies on task performance. Journal of Applied Psychology, 69(2), 241-251.
Lunenburg, F.C. ve Ornstein, A.C. (2012). Educational administration: Concepts and practices. Belmont, C.A.: Wadsworth Cengage Learning Publishing.Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi, Amos uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Major, V.S., Klein, K.J. ve Ehrhart, M.G. (2002). Work time, work interference with family and psychological distress. Journal of Applied Psychology, 87(3), 427-436.DOI: 10.1037//0021-9010.87.3.427
Minghui, L., Lei, H., Xiaomeng, C. ve Potmesilc, M. (2018). Teacher efficacy, work engagement, and social support among Chinese special education school teachers. Frontiers in Psychology, 9:648, 1-8. doi: 10.3389/fpsyg.2018.00648
Öcal, K. ve Şenel, E. (2016). Duygusal zekanın sosyal destek algısı üzerindeki etkisi: Öz yeterlik inancının aracı rolü. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(36), 138-154.
Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2010). Örgütsel davranış. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Robbins, S.P. ve Judge, T.A. (2012). Örgütsel davranış. (İ. ERDEM, çev. ed.). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 2011)
Schmitz, G.S. ve Schwarzer, R. (2000). Selbstwirksamkeitserwartung von Lehrern: Langsschnitt befunde mit einem neuen Instrument. Zeitschrift für Pädagogische Psychologie, 14 (1), 12-25.
Şenturan, Ş. (2014). Örnek olaylarla örgütsel davranış. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248.
Yardımcı, F. ve Başbakkal, Z. (2009). İlköğretim öğrencilerinde algılanan sosyal destek ile öz-yeterlik ilişkisinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Pediatr, 18(3),157-166.
Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. ve Soran, H. (2004). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen öz-yeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 260-267.
Zimet G.D., Dahlem N.W., Zimet S.G. ve Farley, G.K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personal Assessment, 52, 30-41.