MADDE KULLANIMI VE BABA OĞUL İLİŞKİLERİNE DAİR NİTEL BİR DEĞERLENDİRME

Madde kullanım ekseninde baba çocuk ilişkisine odaklanan çalışma sayısı oldukça azdır. Bu çalışma madde kullanım sürecinde şekillenen baba oğul ilişkisini betimleyebilmek adına yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış ve 20 baba, 20 madde kullanıcısı olmak üzere toplamda 40 kişiyle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmelerden elde edilen verilerin analiz edilmesi sonucunda Babalığa İlişkin Tanımlamalar, Babalar ve Duygusal İletişim ve Madde Kullanım Sürecinde Baba Oğul İlişkisi olmak üzere 3 tema ortaya çıkmıştır. Katılımcıların babalara ve babalığa ilişkin tanımlamaları; sorumluluk sahibi, kural koyucu, eğitici, koruyup kollayıcı şeklinde dile getirmektedir. Katılımcıların bu tanımlamalarının babalarından beklenen davranışlarla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda bunlar, toplumdaki hakim babalık kültürüne ilişkin ipuçlarını da bünyesinde taşımaktadır. Babalar ve oğulları arasındaki ilişki genel itibariyle duygusal açıdan eksik bulunmuştur. Madde kullanım sürecinde babaların çocuklarına sevdiğini söylemek, derdini paylaşmak, sözel destek sağlamak gibi sözel duygu ifadelerinde ve sarılmak, başını okşamak gibi fiziksel duygu ifadelerinde önemli eksikliklerin olduğu görülmüştür. Duygu ifadelerindeki eksiklik, babaların reddedici tutumlarla anılmalarına, soğuk ve mesafeli ilişkiler ile tanımlanmalarına yol açmaktadır. Bununla beraber, babalar ve oğulları arasındaki ilişki genellike gergin, soğuk ve mesafeli bir boyut taşımaktadır. Bu yönüyle ilişkinin çoğunlukla olumsuz olarak nitelendirildiği görülmüştür. Madde kullanım sürecinin hem baba hem de çocukta oluşturduğu etki, bu ilişkiyi iyice yıpratmakta ve sağlıklı bir ilişki kurulmasını zorlaştırmaktadır.

A QUALITATIVE EVALUATION OF SUBSTANCE USE AND FATHER-SON RELATIONSHIPS

The number of studies focusing on the father-child relationship in the context of substance use is very few. This study was conducted to describe the father-son relationship formed during the substance use process. Qualitative research methods were used in the research and in-depth interviews were conducted with a total of 40 people, including 20 fathers and 20 substance users. As a result of the analysis of the data obtained from the interviews, three themes emerged: Definitions of Fatherhood, Fathers and Emotional Communication, and Father-Son Relationship in the Substance Use Process. The participants' descriptions of fathers and paternity were “responsible”, “rule maker”, “educator”, and “protector”. These descriptions of the participants are thought to be related to the behaviours expected of their fathers. Meanwhile, they include indications about the dominant fatherhood culture in society. The relationship between fathers and sons was generally found to be emotionally lacking. It has been observed that fathers have significant deficiencies in verbal emotional expressions such as saying they love their children, sharing their problems, providing verbal support, and physical expressions, and such as hugging and caressing their heads during the substance use process. The lack of emotional expressions causes fathers to be referred to with rejecting attitudes and to be identified with cold and distant relationships. In this regard, it was demonstrated that the relationship was mostly described as negative. The effect of the substance use process on both the father and the child wears out this relationship and makes it difficult to establish a healthy relationship.

___

  • Begum, F. ve Mahmood, S. I. (2019). Exploring Psychological Correlates Of Peers And Fathers Of Drug Addict Adolescents. Dhaka University Journal Of Biological Sciences, 28(1), 9-20.
  • Ababay, S. (2016). What happens when fathers and children talk about each others' mental states in play? The development of social representations and affect regulation capacity (Doctoral Dissertation, İstanbul Bilgi University).
  • Durmuş, E., Sumbas, E., Göktürk, R. ve Ramazan, Ç. (2021). Çocukluktan yetişkinliğe baba kavramı. Ulakbilge, 57. 10.7816/ulakbilge-09-57-02
  • Gül, Ş. (2019). 3-6 Yaş Arası Çocuğu Olan Ebeveynlerin Babalık Rolüne İlişkin Algılarının Ve Babalık Rolünün Yeterliliğine Dair Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  • Pleck, J.H., (2010). Paternal İnvolvement: Revised Conceptualization And Theoretical Linkages With Child Outcomes İçinde Lamb, M.E. (Ed.), The Role of the Father in Child Development, pp. 58–93.
  • Larner, J. ve Tefferteller, R. (1964). The Addict İn The Street. New York: Grove Press.
  • Rotundo, E. A. (1985). American fatherhood: a historical perspective. American Behavioral Scientist, 29(1), 7-23.
  • Şenol, D. ve Erdem, S. (2018). Babalık kültürü ve kimliği. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (2), 1-16.
  • Demir, R. ve Türkdoğan, T. (2020). Baba-çocuk ilişkisi bağlamında itaat ve sanatta kurban. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(9), 190-216.
  • Kocatepe, B. ve Bilgi, S. (2018). Toplumsal bir inşa olarak babalık: annelerin yaşam öykülerinde baba imgesi. Fe Dergi; 10(2). 43-59.
  • Harbin, H. T. ve Maziar, H. M. (1975). The families of drug abusers: a literature review. Family Process, 14(3), 411-431.
  • Eldred, C. A., Brown, B. S. ve Mahabir, C. (1974). Heroin addict clients description of their families of origin. International Journal of the Addictions, 9(2), 315-320.
  • Stern, M., Northman, J. E. ve Van Slyck, M.L. (1984). Father absence and adolescent problem behavior: alcohol consumption, drug use, and sexual activity. Adolescence, 19(74), 301-312
  • Emmelkamp, P. M. G. ve Heeres, H. (1988). Drug addictionand parental rearing style: a controlled study. Int. J.Addict. 23(2), 207-216.
  • Glavak, R., Kuterovac-Jagodic, G. ve Sakoman, S. (2003). Perceived parental acceptance-rejection, family-related factors and socio-economic status of families of adolescent heroin addicts. Croatian Medical Journal, 44(2), 199-206.
  • Prendergast, T. J. (1974). Family characteristics associated with marijuana use among adolescents. Int. J. Addict. 9(6): 827-839.
  • Şimşek, M., Dinç, M. ve Ögel, K. (2018). Determinants of the addiction treatment drop-out rates in an addiction counseling centre: a cross-sectional study. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 1–9.
  • Caliendo, C., Senese, V. P., ve Cantone, D. (2017). Parental rejection, addiction and current fathering: a comparative study. Rivista di Psicologia Clinica, 1, 59-69
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Ankara: Siyasal.
  • Burakçı, G., A. (2019). Gündelik konuşmalarda modern babalığa ve babalığın nesiller arası aktarımsal bağlamına dair kullanılan açıklayıcı repertuarlar ve ideolojik ikilemler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Lamb, M. E. (2000). The history of research on father involvement: an overview. Marriage & Family Review, 29(2-3), 23-42.
  • Yalçınöz. B. (2011). Çocuk Olmaktan Baba Olmaya: Türkiye'deki Babalarda Kuşaklararası Bir Karşılaştırma (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi)