DÜZENSİZ GÖÇMENLERDE SOSYO-KÜLTÜREL ENTEGRASYON: ANKARA’DA YAŞAYAN AFGAN-ÖZBEK TÜRKLER

Araştırmanın amacı Türkiye’ye düzensiz ya da yaygın bir ifadeyle yasa dışı yollarla göç etmiş bireylerin ve grupların sosyo-kültürel bakımdan entegrasyon düzeylerini, entegrasyon alanlarını ve bunları belirleyen faktörleri araştırmaktır. Araştırmanın örneklemi, Afganistan’dan Türkiye’ye yasa dışı yollarla giriş yapmış olan ve Ankara’da ikamet edip, çalışan 15 Özbek Türküdür. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Veriler, görüşme, doğrudan gözlem ve katılımcı gözlem teknikleri ile toplanmıştır. Görüşmede yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ülkemizde yaşayan düzenli ve yasal göçmenlere kıyasla, Özbek grubun hâkim toplumun sosyal hayatından izole edilmiş bir yaşama, adeta kültürel gettolarına sıkıştıkları tespit edilmiştir. Yine Özbek Türklerin izolasyonu tercih etseler bile birçok alanda uyumsuz sayılabilecek tutum ve davranışlardan kaçınmalarında, yasa dışı olmaları dolayısıyla ülkeden çıkarılabilecekleri endişesi, hâkim toplum ile benzer dil ve kültüre sahip olmaları ve aynı dine mensup oluşlarının etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Düzensiz göç, Entegrasyon, Afgan-Özbek Türkleri

SOCIO-CULTURAL INTEGRATION OF IRREGULAR IMMIGRANTS: TURKISH AFGHAN – UZBEKS LIVING IN ANKARA

The aim of this study is to investigate, socio-cultural integration level, integration areas and the factors that determine integration of irregularly or illegally immigrant that live in Turkey. The research sample consist of 15 Turkish Uzbek who immigrated illegally from Afghanistan and residence in Ankara. Qualitative research methods are used in the study. Data were collected through semi-structured interviews, direct observation and participatory observation techniques. As a result of this research, it is seen that the Uzbek group is stuck in an isolated and cultural ghetto that is isolated from the social life of the majority society compared to the regular and legal immigrants living in Turkey. Even though the Uzbeks prefer isolation, their avoidance of attitudes and behaviours that can be considered incompatible in many areas is determined by their concern that they are illegal and that they may be expelled from the country. It was also found that having a similar language and culture with the majority society and being a member of the same religion were effective in their integration.

Keywords:

Irregular Migration, Integration, Turkish Afgan-Uzbeks,

PDF

___

BBC (2021). https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-57960939 Erişim 10.09.2021, 23:15.
BEAUD, Stéphane & Gérard Noiriel (2003). “Göçmenlerin Bütünleşmesini Düşünmek” (çev. Derya Fırat) Toplumbilim, 2003, Sayı 17, s. 15-24.
BİLGİN, Nuri. (1994). Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, İzmir: Ege Yayınları.
BİLGİN, Nuri (1996). İnsan İlişkileri ve Kimlik, İstanbul: Sistem Yayınları.
BMMYK (1998). Sığınma ve Mülteci Konularındaki Uluslararası Belgeler ve Hukuki Metinler, Ankara: Bmmyk Türkiye Temsilciliği.
DENİZ, Orhan (2011). “1990 Sonrasında Türkiye’ye Yönelen Sığınma Hareketleri ve Etkileri” TÜCAUM VI. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 93-102 Ankara.
DHA (2020). https://www.dha.com.tr/yurt/vandaki-kimsesizler-mezarligina-yaklasik-15-yilda-92-gocmen-defnedildi/haber-1782185 Erişim: 11.10.2021, 00:17.
EFE, Haydar (2018). “Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye’de Yaşanan Göçler ve Etkileri” Sosyal Bilimler Metinleri, Yıl: 2018, Sayı: 01, s. 16-27
FAIST, Thomas (2003). Uluslararası Göç ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar, (çev. A. Z. Gündoğan-Can Nacar), İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
GIDDENS, Anthony (2020). Sosyoloji, İstanbul: Ayraç Yayınları.
GÖÇ İDARESİ (2021a). https://www.goc.gov.tr/ikamet-izinleri Erişim: 15.10.2021, 23:33.
GÖÇ İDARESİ (2021b). https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler Erişim: 11.10.2021, 23:45.
GÖÇ İDARESİ (2021c). https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 Erişim: 29.10.2021, 02:40.
GÖÇMEZ, Ensar (2008). Afganistan’dan Gelen Göçmen Özbekler’in Sosyo-Kültürel Ve Dini Hayatları Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Hatay İli Ovakent Beldesi Örneği), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
GÜNAY, Ünver (1998). Din Sosyolojisi, İstanbul: İnsan Yayınları.
GÜVENÇ, Bozkurt (1996). İnsan ve Kültür, 7. basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
HECKMAN, Friedrich (1997). “Göçmenlerin Almanya’da Ulusal Kimliği ve Entegrasyonu”, Türk-Alman Sempozyumu, 1997, Hamburg: KörberStiftung. s. 279-284.
IOM (2020). https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2020.pdf Erişim: 13.11.2020, 22.10
İÇDUYGU, Ahmet ve Biehl, Kristen (2012). Türkiye’ye Yönelik Göçün Değişen Yörüngesi, Der: Ahmet İçduygu, Kentler ve Göç Türkiye, İtalya, İspanya içinde (9-72), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
KALE, Başak, (2015), “Zorunlu Göçün 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu Üzerindeki Etkileri”, Türkiye’nin Göç Tarihi, 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler, (Derleyenler: M. Murat Erdoğan, Ayhan Kaya) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, , Haziran 2015. s. 153-169.
KARPAT, Kemal (2015) “Önsöz”, Türkiye’nin Göç Tarihi, 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler, (Derleyenler: M.Murat Erdoğan, Ayhan Kaya) İstanbul İstanbul:,Bilgi Üniversitesi Yayınları 507, Haziran 2015. s. XXIII-XL.
KÜMBETOĞLU, Belkıs (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
SARAY, Mehmet (1992). Bedahşan, TDV İslam Ansiklopedisi, C.5, ss. 291-292, İstanbul.
SCHNAPPER, Dominique (2005). Sosyoloji Düşüncesinde Öteki ile İlişki, (çev: Ayşegül Sönmezay), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
SOMERSAN, Semra (2004). Sosyal Bilimlerde Etnisite ve Irk, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
ŞİMŞEK, Türker (2020). Türkiye’nin Uluslararası Göç Serüveni, Ed. Salih Barışık, Küreselleşen Dünyada Fırsat Eşitliği Arayışında Uluslararası Göç ve Türkiye’nin Suriye Deneyimi içinde (261-276), Ankara: Gazi Kitapevi.
TOKSÖZ, Gülay (2006). Uluslararası Emek Göçü, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
UNHCR (2018). https://help.unhcr.org/turkey/tr/information-for-non-syrians/registration-rsd-with-unhcr/ Erişim 17.08.2021).
UNHCR (2019). https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri Erişim 12.10.2019, 22.00
YALÇIN, Cemal, (2004). Göç Sosyolojisi, Ankara: Anı Yayıncılık.
YAMAN, Fatih (2017). “Uyum ve Ötekileşme Ayrımında Suriyeli Sığınmacılar”, Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(1), 91-109.
YAMAN, Fatih (2019). Göç ve Toplum: Dünyada ve Türkiye’de Değişen Nüfus Hareketleri, İstanbul: Ketebe Yayınları.