Suriyeli Mülteci Çocukların Kültürel Uyum Sürecinde Okul Psikolojik Danışmanlarına Düşen Rol ve Sorumluluklar

Türkiye Suriye’de yaşanan iç savaş sonrası Suriyeli mültecilere en fazla ev sahipliği yapan ülkedir ve Türkiye’de bulunan Suriyelilerin çoğunun gelecekte Türkiye’de kalacakları düşünülmektedir. Bu yoğun göç deneyimi sağlık, barınma, beslenme, çalışma ve eğitim gibi temel haklar bağlamında çok boyutlu ele alınması gereken bir durumdur. Suriyeli mültecilerin büyük bir kısmını çocuklar ve ergenler oluşturmaktadır. Şu an Geçici Eğitim Merkezleri, Suriyelilerin açtıkları özel okullar ve Devlet okulları aracılıyla Suriyeli mülteci çocukların bir kısmına eğitim verilmektedir. Çocukların en temel hakkı olan eğitimden sağlıklı bir şekilde faydalanabilmeleri için başta dil problemi olmak üzere birçok konunun etkili bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Özellikle bu çocukların okula uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına ciddi rol ve sorumluluklar düşmektedir. Bu rol ve sorumluluklar mültecilerde kültürel uyum süreci ve travma bilgisi, çok kültürü psikolojik danışma ve hak savunuculuğu yeterlikleri başta olmak üzere okul psikolojik danışmanının bir çok yeterliliğe sahip olmasını gerektirmektedir. Bu amaçla bu çalışmada mültecilerde kültürel uyum, Suriyeli mülteci çocukların eğitim koşulları ve okula uyum süreçlerinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluklara dair bir bakış açısı sağlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Suriyeli Mülteci Çocuklar, Kültürel Uyum, Okul Psikolojik Danışmanları

PDF

___

ACA Advocacy Competencies (2003). Advocacy competencies. http://www.counseling.org/ adresinden ulaşılmıştır.
Apak, H. (2014). Suriyeli göçmenlerin kente uyumları: Mardin örneği. Mukaddime, 5(2), 53-70.
Apak, H. (2015). Suriyeli Göçmenlerin Gelecek Beklentileri: Mardin Örneği. Birey ve Toplum, 5, 125-142.
Balı, A. Ş. (2001). Çokkültürlülük ve sosyal adalet. Öteki ile barış içinde yaşamak. Konya: Çizgi Kitapevi Yayınları
Banks, J. A. (2016). Çok kültürlü eğitime giriş (H. Aydın, Çev., Orijinal çalışma basım tarihi, 2007). Ankara: Anı Yayıncılık
Başbay, A. ve Bektaş, D. Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34, 30-43.
Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation and adaptation. Applied Psychology: An International Review, 46, 5–68.
Berry, J. W., ve Sam, D. (1996). Acculturation and adaptation. İçinde J. W. Berry, M. H. Segall, & C. Kagitcibasi (Eds.), Handbook of Cross-Cultural Psychology. Vol. 3, Social Behavior and Applications. Boston: Allynn & Bacon.
Buz, S. (2008). Türkiye’deki sığınmacıların sosyal profili. Polis Bilimleri Dergisi,10 (4), 1-14.
Demirbaş, H. ve Bekaroğlu, E. (2013). Evden uzakta olmak: Sığınmacıların/mültecilerin psikolojik sorunları ve alınacak önlemler. Kriz Dergisi, 21 (1-2-3), 11-24.
Deniz, A.Ç. Hülür, A.B. ve Ekinci, Y. (2016). Göç, strateji ve taktik: Suriyeli sığınmacıların gündelik hayat deneyimleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (42), 1077- 1087.
Erdoğan, M. M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Yayınları.
Esquivel, G. B. ve Keitel; M. A. (1990). Counseling immigrant children in the schools. Elementary School Guidance & Counseling, 24, 3, 213-221.
Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi temel eğitim politikaları. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. İstanbul: Turkuvaz Yayıncılık
Furnham, A. ve Bochner, S. (1986). Culture shock: Psychological reactions to unfamiliar environments. Routledge.
Greenberg Garrison E, Roy I.S., Azar V. (1999) Responding to the mental health needs of Latino children and families through school-based services. Clin Psychol Rev.; 19 (2), 199–219.
Gibson, R. L. ve Mitchell, M. H. (2016). Psikolojik danışma ve rehberlik (S. Doğan (Ed.), D. Y. Kağnıcı, S. Koydemir ve Ö. Özü Cengiz, Çev., Orijinal çalışma basım tarihi, 2011) Ankara: Nobel Yayıncılık.
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2016). Göç istatistikleri. http://www.goc.gov.tr/ icerik6/ gecici-koruma_363_378_4713_icerik adresinden ulaşılmıştır.
Johnson, L. S: (2003) The diversity imperative: Building a culturally responsive school ethos, Intercultural Education, 14:1, 17-30, DOI:10.1080/1467598032000044629
Kara, Ö. T., Yiğit, A. ve Ağırman, F. (2016). Çukurova Üniversitesi Türkçe öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin Suriyeli mülteci kavramına ilişkin algılarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(4), 945-961.
Karasu, M. A. (2016). Şanlıurfa’da yaşayan Suriyeli sığınmacıların kentle uyum sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 995-1014.
Kaya, .M. (2015). Komşuda misafirlik: Suriyeli sığınmacılarca kurulmuş mülteci derneklerinin perspektifinden Türkiye’de yaşamak. International Journal of Social Science, 39, 263-279.
Kaypak, Ş. ve Bimay, M. (2016). Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri: Batman örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi; 6, 84-110.
Kopala, M., Esquivel, G. ve Baptiste, L. (1994). Counseling approaches for ımmigrant children: facilitating the acculturative process. The School Counselor, 41, 352-359.
Lewis, J. ve Bradley, L. J. (2000). Advocacy in counseling (Eds). Greensboro: Caps Publication.
Man,F . (2016). “Günah keçileri” ya da “Olağan şüpheliler” olarak Suriyeliler. Çalışma ve Toplum, 3, 1147-1170.
Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri. http://mevzuat.meb.gov.tr/ html/ yabyonegiogr_1/yabyonegiogr_1.html adresinden ulaşılmıştır.
Mercan Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1,1, 72-83.
Migrant Integration Policy Index (2015). Turkey. http://www.mipex.eu/turkey
Önen, C, Güneş, G., Türeme, A. ve Ağaç, P. (2014). Bir mülteci kampında yaşayan Suriyelilerde depresyon ve anksiyete durumu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6, 223-230.
Özer, S. ve Şirin, S. R. (2013). Suriyeli Mülteci Çocuklar-Saha Araştırması Sonuç Raporu. www.gib.icisleri.gov.tr/default_B0.aspx?id=180 adresinden ulaşılmıştır.
Potttie, K. ve diğ. (2011). Evidence-based clinical guidelines for immigrants and refugees. www.cmaj.ca/content/183/12/E824.full adresinden ulaşılmıştır.
Rousseau,C. Lacroix, L., Bagilishya, D. ve Heusch, N. (2003). Working with myths: creative expression workshops for ımmigrant and refugee children in a school setting, Art Therapy, 20, 3-10.
Rousseau, C. ve Guzder, J. (2008). School-based prevention programs for refugee children. Child Adolesce Psychiatric Clinics of North America, 17, 533–549.
Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri. Göç Dergisi, 2, 65-81.
Suriye’den İstanbul’a gelen sığınmacıları izleme platformu (2013): Yok sayılanlar; kamp ışında yaşayan Suriye’den gelen sığınmacılar İstanbul örneği. http://www.ihd.org.tr/yok-sayilanlar-kamp-disinda-yasayan-suriyeden-gelen-siginmacilar-istanbul-ornegi/ adresinden ulaşılmıştır.
A World at School (2015). Partnering for a better future: Ensuring educational opportunity for all Syrian refugee children and youth in turkey. http://www.aworldatschool.org. adresinden ulaşılmıştır.
Topkaya, Y. ve Akdağ, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Suriyeli sığınmacılar hakkındaki görüşleri (Kilis 7 Aralık Üniversitesi örneği). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 767-786.
Tuzcu, A. ve Bademli, K. (2014). Göçün psikososyal boyutu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar ,6(1), 56-66.
UNICEF (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocuklar bilgi notu. http://unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/T%C3%BCrkiyedeki%20Suriyeli%20%C3%87ocuklar_Bilgi%20Notu%20Nisan%202016_1.pdf adresinden ulaşılmıştır.
Yaman, H., Kut, A., Yaman, A. ve Ungan, M. (2002). Health problems among UN refugees at a family medical centre in Ankara, Turkey. Scandinavian Journal of Primary Health Care, 20, 85-87.
Yohani, S. (2013). Educational cultural brokers and the school adaptation of refugee children and families: Challenges and opportunities. International Migration & Integration, 14, 61–79, DOI 10.1007/s12134-011-0229-x
Ward, C., Bochner, S., ve Furnham, A. (2001). The psychology of culture shock. Routledge