Çocuklar İçin Benlik Algısı Profilinin Uyarlanması ve Farklı Değişkenlere Göre Ölçme Değişmezliğinin Test Edilmesi
Bu araştırmanın amacı Çocuklar İçin Benlik Algısı Profilinin (ÇİBAP) uyarlanarak, farklı değişkenlere göre ölçme değişmezliğinin test edilmesidir. Bu amaçla Harter (1985) tarafından geliştirilen ve orijinal dili İngilizce olan ÇİBAP’ın 5-8. sınıf öğrencileri için uyarlaması yapılmış ve uyarlanan aracın beş faktörlü yapısının cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey ve sınıf düzeylerine ait gruplar için eşitliği test edilmiştir. Tarama modelinde yürütülen araştırmada ön uygulama (n=320) ve asıl uygulama (n=1798) çerçevesinde veriler, iki çalışma grubundan elde edilmiştir. ÇİBAP’ın uyarlanması sürecinde, çeviriler tamamlandıktan sonra uzman görüşlerine başvurulmuş, geri çevirisi yapılmış ve aracın dilsel eşdeğerliliğinin sağlanıp sağlanamadığına ilişkin her iki dili de iyi bilen bir gruba uygulama yapılmıştır. Çevirinin dilsel eşdeğerlilik kanıtları sağlandıktan sonra aracın ön uygulaması yapılmıştır. Ön uygulamadan elde edilen veriler analiz edilmiş, psikometrik açıdan sorunu olan maddeler için alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuştur. Alan uzmanlarından ve ön uygulama sürecinde katılımcılardan alınan geribildirimler doğrultusunda, bazı maddeler yeniden gözden geçirilmiş ve böylece asıl form hazırlanmıştır. Ön ve asıl uygulamalardan elde edilen veri setleri üstünden geçerlilik çalışmaları için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış, alt ölçekler arasındaki korelasyonlar ve madde test korelasyonları hesaplanmış; iç tutarlılık katsayılarını belirlemek amacıyla Cronbach alfa değerleri hesaplanmış ve son olarak asıl formun kararlılık katsayısını elde etmek amacıyla test-tekrar test yöntemi uygulanmıştır. ÇİBAP’ın faktör yapısının cinsiyet, SED ve sınıf grupları için eşitliğini belirlemek amacıyla çoklu-grup doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, aracın beş faktörlü yapısının söz konusu değişkenler açısından eşit olduğu, diğer bir ifadeyle ölçme değişmezliğinin sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır.
