Hülya PEHLİVAN, Pınar KÖSEOĞLU, Zeynep ŞEN

Öğretmen Adaylarının Öğrenme Ortamlarında Uygulanan Ödül, Ceza ve Ayrımcılığa İlişkin Görüşleri

Sınıf, öğrenciler ve öğretmenlerin, eğitsel amaçlara ulaşabilmek için, kendilerinde var olan ve çeşitli iletişim araçlarıyla sağladıkları bilgi ve yaşantıları, uygun bir düzenlenişle paylaştıkları ortamdır. Öğrenme-öğretme etkinliklerinin gerçekleştirildiği bir yer olan sınıfta öğrenci-öğrenci ve öğretmen-öğrenci etkileşimi gerçekleşmektedir. Sınıf etkinliklerini planlama ve uygulamadan sorumlu öğretmenler sınıf ortamında öğrencilere ödül, ceza ve ayrımcılık uygulamakta ve bu uygulamalara maruz kalan ya da izleyen öğrenciler de kendilerine ilişkin çıkarımlarda bulunmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmenlerin sınıf ortamında ödül, ceza ve ayrımcılık uygulamalarına ne sıklıkla yer verdikleri ve bu uygulamaların öğrenciler üzerindeki etkilerinin neler olduğu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma on öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, odak grup görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde nitel veri analiz programı olan MAXQDA 11 kullanılmış ve elde edilen veriler bu doğrultuda analiz edilerek yorumlanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, öğretmen adayları öğretmenlerin en çok maddi, psikolojik ve sosyal ödül kullanmakta olduğunu, çoğunlukla öğrencilerin akademik davranışlarını ödüllendirildiğini düşünmektedirler. Yine öğrenciler sınıf ortamında en çok fiziksel, psikolojik ve sosyal cezalar uygulandığını düşünmektedirler. Aynı zamanda öğretmen adayları, öğretmenlerin öğrencilerine bireysel özellikler, akademik başarı, sosyo-ekonomik düzey ve siyasi görüşleri gibi nedenlerle de ayrımcılık yaptıklarını düşünmektedirler.

Anahtar Kelimeler:

Sınıf, Sınıfta Ödül Uygulaması, Sınıfta Ceza Uygulaması, Sınıfta Ayrımcılık Uygulaması

PDF

___

Altunay, E., Oral, G ve Yalçınkaya, M.(2014). Eğitim kurumlarında mobbing uygulamalarına ilişkin nitel bir araştırma. Sakarya University Journal of Education. 4(1), 62-80. Apaydın, Ç. ve Manolova, O. (2015). Sınıf içinde uygulanan informal cezaların analitik hiyerarşi yöntemi ile belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 105-122. Banks, J.A. (2006). Race, culture, and education: The selected works of James A. Banks. New York: Routledge. Barthelemy, R.S., McCormick, M. ve Henderson, C. (2016). Gender discrimination in physics and astronomy: Graduate student experiences of sexism and gender microaggressions. Physical Review Physics Education Research, 12(2), 020119.1-14. Başar, H. (2001). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem A yayıncılık. Başaran, E.İ. (1978). Eğitim psikolojisi, (5. Basım). Ankara: Bilim yayınevi. Berg, B.L. ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (H. Aydın, Çeviren). Konya, Turkey: Eğitim Yayınevi. Bulut, S. (2008). Öğretmenden öğrenciye yönelik olan fiziksel şiddet: Nicel bir araştırma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 105-118. Çankaya, İ. ve Çanakçı, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlarla başa çıkma yolları. Turkish Studies, 6(2), 307-316. Gündüz, Y. ve Balyer, A. (2011). Eğitimde ödül ile cezanın yeri ve buna ilişkin alternatif yaklaşımlar. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 10-23. Hardin, M.G., Perez-Edgar, K., Guyer, A.E., Pine, D. S., Fox, N.A. ve Ernst, M. (2006). Reward and punishment sensitivity in shy and non-shy adults: Relations between social and motivated behavior. Personality and Individual Differences, 40(4), 699-711. Karaçanta, H. (2009). Anne babanın uyguladığı ceza ile çocuğun anne babaya karşı sevgisi arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 41-49. Karahancı, E. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin düşük düzeyde istenmeyen davranışlarına yönelik tepkilerinin nitel bir analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Kaya, N. (2011). Türkiye’nin eğitim sisteminde azınlıklar ve ayrımcılık: Kavramsal çerçeve ve temel sorunlar., İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul, Türkiye. http://secbir.org/images/haber/2011/01/18-nurcan-kaya.pdf Keskinkılıç Kara, S.B. (2016). Okullarda yaşanan siyasi ayrımcılığın bireysel ve örgütsel etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 31, 1371-1384. Kitzinger, J. (1995). Qualitative research: introducing focus groups. British Medical Journal, 311, 299–302. Kuş, E. (2003). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Mahiroğlu, A. ve Buluç, B. (2003). Orta öğretim kurumlarında fiziksel ceza uygulamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1) 81-93. Menduhoğlu, H.B. (2016). Liselerde işgücüne ilişkin farklılık algısı ve farklılıkların yönetimi: Nitel bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 41(185), 199-217. Moberly, D.A., Waddle, J.L. ve Duff, R.E. (2005). The use of rewards and punishment in early childhood classrooms. Journal of Early Childhood Teacher Education, 25(4), 359-366. Öztürk, B., Tezel Şahin ve Koç, G. (2002). İlköğretim okullarında öğretmen beklentilerini etkileyen öğrenci özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 390-41. Pala, A. (2005). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını önlemeye dönük disiplin modelleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 171-179. Pehlivan, H. (2006). Eğitimde temel kavramlar. Ankara: Asil Yayınları. Pehlivan, H. ve Köseoğlu, P. (2017). Students’ metaphorical perceptions related to reward and punishment in education. International Journal of Advanced Research. 5(9), 60-69. Pişkin, M., Atik, G., Çınkır, Ş., Öğülmüş, S., Babadoğan, C. ve Çokluk, Ö. (2014).Öğretmen Şiddeti Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Doğrulanması. Eurasian Journal of Educational Research, 56, 1-24. Samkange, W. (2016). Examining the extend to which behavior modification is ınfluenced by behavior reinforcement, punishment and extinction withhin the context of the school. Global Journal of Advanced Research, 3(1), 50-54. Sarıtaş, M. (2006). Öğretmen adaylarının değerlendirmelerine göre sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını değiştirmek ve düzeltmek amacıyla yararlanılan stratejiler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(1), 167-187. Schutter, D. J. ve Van Honk, J. (2005). Electrophysiological ratio markers for the balance between reward and punishment. Cognitive Brain Research, 24(3), 685-690. Schutz, A. (2008). Social class and social action: The middle-class bias of democratic theory in education. Teachers College Record, 110(2), 405-442. Schutz, A. (2010). Social class, social action, and education: The failure of progressive democracy. Springer. Sheets, R. H. (1996). Urban classroom conflict: Student-teacher perception: Ethnic integrity, solidarity, and resistance. The Urban Review, 28(2), 165-183. Siyez, D.M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 67-80. Spindler, G., ve Spindler, L. (1993). The process of culture and person: Cultural therapy and culturally diverse schools. In P. Phelan & A. Davidson (Eds.), Renegotiating cultural diversity in American schools (pp. 27-51). New York: Teachers College Press. Şahin, Ç., Demir, M.K. ve Kartal, O.Y. (2013). Öğretmen adaylarının sınıf içi disiplin sağlamada ödül uygulamalarını tercih etme düzeylerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(2), 180-195. Tomul, E., Çelik, K ve Taş, A.(2012). Justice in the classromm: Evaluation of teacher behaviors according to students’ perceptions. Eğitim Araştırmaları- Eurasian Journal of Educational Research, 48, 59-72. Turhan, M. ve Yaraş, Z. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin öğretmen, disiplin, müdür, sınıf kuralları, ödül ve ceza kavramlarına ilişkin metafor algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 129-145. Vural, R.A ve Gömleksiz, M. (2010). Biz ve ötekiler: Sınıf öğretmeni adaylarının ayrımcı tutumları üzerine bir araştırma, Eurasian Journal of Educational Research, 38, 216-233. Yaman, E. ve Güven, N. (2014). Öğrencilerin motivasyon düzeyine etki eden önemli bir kavram: Ödül ve ceza. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1163-1177. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi. Yılmaz, F. ve Babadoğan, E. (2013). Sınıf öğretmenlerinin disiplini sağlamada kullandıkları ödül ve ceza yöntemleri (Şırnak ili örneği). İlköğretim Online, 12(1), 36-51. Yılmaz, N. (2007). Sınıf öğretmenlerinin sınıf içi disiplini sağlamada kullandıkları ödül ve ceza yöntemlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. Yılmaz, N. (2008). Dersin akışını bozan istenmeyen davranışları yönetme stratejilerinin incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 1-38.
Yontar, A. ve Yurtal, F. (2009). Sorumluluk kazandırmada öğretmenler tarafından kullanılan yaptırımların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34(153), 144-156.