İnternete Erişim Hakkı ve Devletlerin Yükümlülükleri

İnternete erişim hakkı günümüz dünyasında kimilerince “temel haklar”, kimilerince de “yeni kuşak insan hakları” arasında zikredilmektedir. Bu konu uluslararası belgelere ve kararlara da yansımıştır. Avrupa Konseyi, Avrupa Parlamentosu, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler tarafından konu değişik başlıklar altında ele alınmış, nihayetinde konu İnsan hakları Evrensel beyannamesine “Üçüncü Kuşak İnsan Hakları” olarak belirtilen başlıklar altında derç edilmiştir. Dolayısıyla bu hakkın ifası, kullanımı ile devletlere düşen yükümlülükler de kendisini göstermiştir. Bu çalışma içinde konunun sosyolojik, hukuki ve felsefi bakımdan gelişimi ve nihayetinde devletlerin internete erişim hakkı bağlamında yükümlülükleri ele alınmaktadır. Günümüzde İnternet ve Türkiye’de İnternete Erişim, İnsan Hakları ve İnternete Erişim Arasındaki İlişki, İnternete Erişim Hakkı üzerine olumlu ve olumsuz görüşler tartışılmaktadır. Bu çerçevede de şu üç görevin mutlak suretle devletler tarafından üstlenilerek yasal zemininin oluşturulması gerekliliği üzerinde durulmaktadır. İnternet altyapısını oluşturmak ve bireylerin yararlanmasına sunmak; İnternet üzerinde veri güvenliğini temin etmek, bunun için tedbirleri almak, yasal düzenlemeleri gerçekleştirmek; Kişilik hakları, kişisel veriler, kamu güvenliği, toplum sağlığı, terörizmle mücadele, insanlığa karşı suçlar, soykırım kapsamına giren suçlar ve katalog suçlar olarak belirlenen suç türleri içinde evrensel olarak mücadele gerektiren konularda internetin kullanılmasına yönelik tedbirleri almak.

Anahtar Kelimeler:

internete erişim hakkı, üçüncü kuşak haklar, Devletin Yükümlülükleri

RIGHT OF ACCESS TO THE INTERNET AND OBLIGATIONS OF STATES

In today's world, the right to access the Internet is mentioned among "fundamental rights" by some and "new generation human rights" by others. This issue is also reflected in international documents and resolutions. The subject has been discussed under different headings by the Council of Europe, the European Parliament, the European Convention on Human Rights and the United Nations, and finally the subject has been gathered under the titles of "Third Generation Human Rights" in the Universal Declaration of Human Rights. Therefore, the obligations of the states with the performance and use of this right have also shown themselves. In this study, the sociological, legal and philosophical development of the subject and ultimately the obligations of states in the context of the right to access the Internet are discussed. Today, positive and negative views on the Internet and Internet Access in Turkey, the Relationship Between Human Rights and Internet Access, and the Right to Access the Internet are discussed. In this context, it is emphasized that the following three duties should be undertaken by the states and the legal basis should be established. Creating the internet infrastructure and making it available to individuals; To ensure data security on the Internet, to take measures for this, to carry out legal regulations; To take measures for the use of the internet on issues that require universal struggle within the types of crimes determined as personal rights, personal data, public security, public health, fight against terrorism, crimes against humanity, crimes within the scope of genocide and catalog crimes.

Keywords:

Right to Internet Access, Third Generation Rights, Obligations of the State,

PDF

___

Akkurt, S.S. (2020). Kişisel Veri Kavramının Hukuki Niteliğine İlişkin Yaklaşımlara Mukayeseli Bir Bakış, Kişisel Verileri Koruma Dergisi, 2(1), 20-32.
Avrupa Konseyi Kararı, 2011, İnternet Özgürlüğü İlkelerden Küresel Hukukta Anlaşmaya, https://yenimedya.wordpress.com/2011/06/09/internet%E2%80%99in-evrenselligini-butunlugunu-ve-acikligini-korumak-ve-gelistirmek/. Son erişim: 20.10.2022.
Ayaz, T. ve Işıklı, Ş. (2020). Bir İnsan Hakkı Olarak İnternet Erişimi: Herkes İçin İnternet Tartışması, ISophos: Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi, 2(4), 1-17.
Boyar, O. ve Işık, S.K. (2019). Dördüncü Kuşak Haklar ve Bilişim Teknolojilerinin Doğuşunda Mahremiyet Kavramına Karşılaştırmalı Bir Bakış, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25(2), 602-623.
Cerf, V. (2012). Internet Access Is Not a Human Right, New York Times, https://www.nytimes.com/2012/01/05/opinion/internet-access-is-not-a-human-right.html. Son erişim: 25.10.2012.
Gören, Z. (2016). Aktif Statü Hakları, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(3), 3303-3322.
Kurt, E. (2015). Ucuz, Sansürsüz ve Hızlı İnternete Erişim Hakkı. Ankara Barosu Dergisi, 2015 (2), 287-293.
La Rue, F. (2011). Report of the Special Rapporteur on the promotion and protection of the right to freedom of opinion andexpression, https://digitallibrary.un.org/record/706200, Son erişim: 31.10.2022.
Lee, A. (2011). Web Creator Tim Berners-Lee: Internet Accesss Is a Human Right, Huffington Post, https://www.huffpost.com/entry/berners-lee-internet-access-human-right_n_848833. Son erişim: 20.10.2022.
TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2021, Son erişim: 28.10.2022
Uçkan, Ö. (2012). İnternet Erişimi Anayasada Korunan Bir Hak Olmalı Mı?, Emek Dünyası, http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=42310, son erişim 29.10.2022.
Üçer, Sırrı Emrah (2021). Eşitlik ve İnternete Erişim Hakkı: Covid-19 Gölgesindeki Türkiye’ye Bakış. Esitlik_ve_Internete_Erisim_Hakki_Covid.pdf. Son erişim: 31.10.2022
Yüksel, İ. (2021). İnternete Erişim Hakkı, Ankara Barosu Dergisi, 80(3), 141-174.