F. Kemal Kızılca, Gül KARAGÖZ KIZILCA

Türkiye’de İletişimciler ve “Preker” Emek: Gözden Kaçmış bir Veri Tabanından Bulgular

Medya sektöründe çalışanlar, “preker” emek tartışmalarında özel bir yere sahiptir. Bu alandaki yazın, sektörün 1980’lerden sonraki neoliberal dönüşümünde, ücretli çalışanların güvencesiz istihdamını, düşük ücretlerini, kısıtlanmış ücret-dışı kazançlarını, uzun çalışma saatlerini ve maruz kaldıkları fiziki tehditleri vurgulamaktadır. Ne var ki bu çalışmalar ağırlıklı olarak, belirli meslek gruplarından, işyerlerinden toplanmış veya kartopu yöntemiyle edinilmiş verilere dayanmaktadır. Bu nedenle de ulaştıkları sonuçlarla ilgili genelleme yapmamıza izin vermemektedir. Bu çalışmada güvencesizleşme/kırılganlaşma hipotezini, Türkiye için temsil gücü olan bir anket verilerini, TÜİK’in 2012-2016 yıllarına ait Hanehalkı İşgücü Anketi’ni kullanarak ve tüm medya çalışanları, üniversite mezunu medya çalışanları ile iletişim fakültesi mezunları için ayrı tahliller yaparak test ediyoruz. İstihdam ve işsizlik verileri, ücretler ve çalışma saatleri hakkındaki bulgularımız, kırılganlaşma hipotezini desteklemektedir.

Media Professionals and Precarity in Turkey: Evidence from an Overlooked Dataset

Working conditions of media laborers in Turkey constitute a special case in precarization discussions. Previous literature on this topic highlights job insecurity, lower wages, reduced benefits, longer working hours, as well as physical threats that media profes-sionals increasingly face following the corporatization of the media institution in Turkey after the 1980s. These studies, however, heav-ily rely on non-randomized data that contains observations from cer-tain occupations, workplaces, or interviews with workers who are contacted via snowball sampling methods and therefore prevents us from reaching generalized conclusions. Our study tests the va-lidity of the precarization hypothesis using the data from an annual random survey of Turkstat, from 2012 to 2016. We conduct sepa-rate analyses for media workers in general, college-graduate media employees, and graduates of communication faculties. Our results regarding the data set of employment and unemployment patterns, wages, and working hours provide strong evidence to support pre-carization hypotheses for all three groups of employees.

PDF

___

Aksoy, M. (2004). Holdinglerin Banka Medyası, Ekonomi Dergisi, Ağustos, 25.
Alemdar, K. (2018). Simit, Minga, İşsizlik Yani Gazetecilik, Varlık, Ocak, 9-12.
Arslan, E. ve Arslan, B. (2017). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Bağlamında Yerel Basın ve Kadın Çalışanlar. E. Doğan ve E. Geçgin (ed.), Current Debates in Public Relations, Cultural & Media Studies içinde, vol. 9, IJOPEC: Londra, 217-37.
Atabek, N., Ünlü, S., ve Taşçı, D. (2000). Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Mezunlarinin Mesleki Yaşamlari Üzerine Bir Araştirma. Selçuk Üniversi-tesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 1(2), 3-17.
Bora, T. (2010). Tanıl Bora ile Söyleşi: Sınıf, Kapitalizm ve Türkiye, Söyleşen: Din-çer Demirkent ve Toygar Baykan, Birgün Kitap Eki, Mayıs.
Bora, T., Bora, A., Erdoğan, N., ve Üstün, İ. (2011). ‘Boşuna mı okuduk?’ Türki-ye’de Beyaz Yakalı İşsizliği. İstanbul: İletişim.
Çam, A. ve Yüksel, İ.Ş. (2015). Türkiye’de Medyanın 2002 Sonrası Dönüşümü: Ekonomi Politik bir Yaklaşım, Neoliberal Muhafazakâr Medya içinde, Der. U. Uraz Aydın, Ayrıntı, 66-102.
Çığ, E. Ç., ve Çığ, Ü. (2015). Gazetecilik Emeğinin Prekarizasyonu: Yeni Medya Çağında Habercilik Etiğini Tartışmak. İş Ahlakı Dergisi, 8(2), 197.
Ekzen, N., Medya Ekonomisinin Yapılanması (2017). K. Alemdar (ed.), Türkiye’de Kitle İletişimi, Dün-Bugün-Yarın içinde (c.1, 418-47), Ankara: Gazeteciler Cemiye-ti.
Erdoğan, İ. (2007). Türkiye’de Gazetecilik ve Bilim İletişimi: Yapısal Özellikler So-
runlar ve Çözüm Önerileri, Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi.
Etike, Ş. ve Demir, A.S. (2017). Toplumsal Eşitsizlikler ve Kadın Emeği: Medya Endüstrisi Üzerine Bir Araştırma, Emek Araştırma Dergisi, 8(12), İstanbul, 123-44.
Frase, P. (2013). The Precariat A Class or a Condition. New Labor Forum, 22(2), 11–14.
Gazeteciler Cemiyeti (2018). İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu, Anka-ra.
Girgin, A. (2007). Türkiye’de Yerel Basın ve Resmi İlân (Türkiye’de Yerel Basın), İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
Güngör, N. ve Tellan, T (2017). Basında Tekelleşme ve Oligopolleşme, K. Alem-dar (ed.), Türkiye’de Kitle İletişimi, Dün-Bugün-Yarın içinde (c.1, 456-468). Ankara: Gazeteciler Cemiyeti,
Güner, E; Koç, L.; Özadalı, M. (2014). G. Özcan, Gazetecilik Mesleği, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Karagöz Kızılca, G. (2003). Türkiye’de İnternet Kullanımı ve Gazeteciler: Küresel-leşmenin Özgürlükler Üzerindeki Yerel Etkisi, İletişim, no:17, Bahar, 125-159.
Kaya, R.(2009). İktidar Yumağı-Medya, Sermaye, Devlet. Ankara: İmge Kitabevi.
Keten, E. T. (2015). Neoliberal Hegemonya Döneminde Medyada Emek ve Sen-dikal Örgütlenme, Neoliberal Muhafazakâr Medya içinde, Der. U. Uraz Aydın, An-kara: Ayrıntı, 225-251.
Kızılca, F.K. (2016). Breaking with Dogma: Unorthodox Consumption Patterns and Women’s Labor Outcomes in Turkey Feminist Economics, 22(4), 1-30.
Kızılca, F.K. ve K. Metin-Özcan (2008). How Did Export-led Growth Strategy Work in the Turkish Case? The Experience of Manufacturing Sector After 1980, The Journal of International Trade and Diplomacy, 2 (1), Spring, 137-160.
Özer, Ö. (2006). Medya Alanında Tekelleşme: Ankara’daki Muhabirlerin Tekelleş-menin Sonuçlarına Yönelik Değerlendirmeleri, Medya Okuryazarlığı içinde, der., Nurçay Türkoğlu, İstanbul: Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayını, 100-112.
Özsever, A. (2004). Tekelci Medyada Örgütsüz Gazeteci, Ankara: İmge.
Salcetti, M. (1995). The emergence of the reporter: Mechanization and the devaluation of editorial workers. Newsworkers: Toward a history of the rank and file, Minneapolis: University of Minnesota Press, 48-74.
Seçkin, G. (2010) 2000 yılında Türkiye’de Gazetecilerin Ekonomik ve Sosyal Sta-tüsü. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 1, 64-77.
Sönmez, M (2003). Filler ve Çimenler, İstanbul: İletişim Yayınları.
Sönmez, M. (2010). Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı, Ankara: Yordam.
Sözeri, C., ve Güney, Z. (2011). Türkiye’de Medyanın Ekonomi Politiği: Sektör Analizi. İstanbul: TESEV.
Standing, G. (2011). The Precariat: The New Dangerous Class, New York: Blo-omsbury Academic.
Temel, M.; Korkmaz, A. ve Şilen, K. (2012). Yerel Medya Çalışanlarının Sosyo-De-mografik Özellikleri ve Sektör Sorunlarına Bakışı: Kayseri ve Nevşehir Yerel Med-yasına Yönelik Alan Araştırması, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens-titüsü Dergisi, 9(19), 125-157.
Tılıç, D. (1998). Utanıyorum ama Gazeteciyim: Türkiye ve Yunanistan’da Gazetecilik. İstanbul: İletişim.
Toktaş, S. (2013). Medya Emekçilerinin Sendikal Örgütlenme Sürecine Yönelik Kavrayışları: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mülkiye Dergisi, 37 (3), 61-99.
Tutal, N. (2018). Kapitalist Aklın Anahtarları Şıngırdar, Varlık, Ocak, 22-28.
Uzunoğlu, S. (2017). Gazetecilikte Preker Emeğin Türkiye’deki Durumu. Yayınlan-mamış doktora tezi. Galatasaray Üniversitesi
Wacquant, L. (2007). Territorial stigmatization in the age of advanced marginality. Thesis Eleven, 91(1), 66-77.
Wright, E. O. (2016). Is the precariat a class?. Global Labour Journal, 7(2), 123-135.
Yöyen, B. (2007). Türkiye’de Basın Çalışanlarının İstihdam Sorunlarının İncelen-mesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yunusoğlu-Eroğlu, A. ve Arslan, B. (2017). Yerel Basında Kadın Gazeteciler (Mer-sin Yerel Basın Örneği), Current Debates in Public Relations, Cultural & Media Studies, E. Doğan ve E. Geçgin (ed.), vol. 9, 267-85.
Yücesan-Özdemir, G. (2014). İnatçı Köstebek: Çağrı Merkezlerinde Gençlik, Sınıf ve Direniş. İstanbul: Yordam Kitap.