Mehmet ALTINÖZ, Nihan ÖZDEMİR, İlker USTA

YİYECEK VE İÇECEK İŞLETMELERİNDE KULLANILAN OTURMA MOBİLYALARININ ERGONOMİK AÇIDAN İNCELENMESİ: THONET 233 NUMARALI SANDALYE ÖRNEĞİ

Turizm sektöründe yer alan tüm işletmelerde olduğu gibi, yiyecek ve içecek işletmelerinde de müşterilerin hizmet sürecinde rahat etmeleri oldukça önemli görülmektedir. Sanayileşme ile birlikte seri mobilya üretiminde çığır açan mobilya ustası Michael Thonet ve sonrasında Gerbrüder Thonet Firması tarafından sunulan ve Thonet sandalyeleri olarak anılan model yaygın bir ürün örneği olarak dikkat çekmiştir. Çalışmamızda incelemiş olduğumuz sandalyenin, “ye-kalk” olarak ifade edilen ve hızlı hizmet sunan gıda işletmelerinin dışında, Fransız kültürü etkisinde gelişen “cafe”lerde tercih edildiği, bu nedenle söz konusu sandalyenin birkaç saatlik oturma sırasında insanı zorlamayacak bir biçimde tasarlanmış olması gerekmektedir. Çalışmanın amacı, yiyecek ve içecek işletmelerinde kullanılan oturma mobilyalarından Gerbrüder Thonet firmasının 1895 yılında ilk kez ürettiği 233 numaralı sandalyenin insan ile arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu doğrultuda, bazı standartlar ve sandalyenin nitelikleri göz önüne alınarak ergonomik bir inceleme yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, Dünya ölçeğinde oldukça yaygın kullanımı olan bu sandalyenin, yiyecek ve içecek işletmelerinde kullanımının insan açısından tercih edilebilir olduğu görülmüştür. Araştırma, yiyecek ve içecek işletmelerinde kullanılan diğer Thonet sandalyelerinin de ergonomik açıdan sorgulanmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yiyecek ve içecek işletmeleri, oturma mobilyaları, ergonomi, Thonet

ERGONOMIC ANALYSIS OF SEATING FURNITURE USED IN FOOD AND BEVERAGE FACILITIES: THONET NO: 233 CHAIR

As all of the tourism facilities, it is important to make the customers comfortable in food and beverage facilities during the service. Presented by the master carpenter, pioneer of mass furniture production with industrialization, Michael Thonet and later by Gerbrüder Thonet Company, known as Thonet chairs, has drawn attention as a common product. The chair in our study is preferred in café which developed under the influence of French culture, unlike fast food facilities. Therefore, the chair should design so as not to force people during a few hours sitting. The study examines the relationships between human and no: 233 first produced by Gerbrüder Thonet in 1895 used in mentioned places. For this purpose, an ergonomic examination of the chair was carried out by evaluating some standards with chairs qualities. Results show that the use of this chair, which has a widespread use on the world scale, in food and beverage facilities is preferable for people. The study is expected to lead to the ergonomic analyses of other used Thonet chairs in food and beverage facilities.

Keywords:

food and beverage facilities, seating furniture, ergonomics, Thonet,

PDF

___

[1]. Gürsoy, D. (1995). Yemekçiliğin Evrimi, İstanbul: Kurtiş Matbaacılık. [2]. Kılıç, A. (1975). 50 Yıllık Yaşantımız, İstanbul: MY, 166. [3]. Asatekin, M. (1979). Endüstri Tasarımında Ergonomik Yaklaşım 1, Mimarlık Dergisi, 17(3): 28-29. [4]. Postell, J. (2012). Furniture Design, New Jersey: John Wiley&Sons İnc. [5]. Uzunarslan, Ş. (2002). Erken Cumhuriyet Dönemi Konutlarında Mekân ve Mobilya, Sanatta Yeterlilik Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. [6]. Küçükerman, Ö. (1998). Geleneksel "Mekan Kimliği"nden Yeni Bir "Mobilya" Düşüncesine Geçiş Osmanlı İmparatorluğu’nda “Mobilya”, Tombak, 21: 22–30. [7]. Hortaç, K. H. (1988). Bükme Mobilya Üretim Teknikleri Üzerine Araştırmalar, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. [8]. http://im.thonet.de/im/masse4/front%2fimages%2f5000%2fThonet__233__Vignette.jpg [9]. Güleç, E., Akın, G., Sağır, M., Özer, B. K., Gültekin, T., Bektaş, Y. (2009). Anadolu İnsanının 2005 Yılı Antropometrik Boyutları: 2005 Yılı Türkiye Antropometri Anketi Genel Sonuçları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 49(2): 187-201. [10]. Neufert, E. (2008). Yapı Tasarımı, İstanbul: Beta Yayınları. [11]. Zelnik, M., Panero, J. (1979). Human Dimension and İnterior Space, New York: Whitney Library of Design. [12]. Usta, İ. (2015). Ahşap Üzerine Betimlemeler: Kültürlerarası Etkileşim Aracı Olan Ahşabın “Değerli Bir Nesne” Olarak Kabul Edilip Özümsenmesi (Ahşap Güzeldir), MBD, 4(2): 39-54. [13]. Özdemir, N. (2017). Ankara. [14]. https://www.britannica.com/topic/cafe-eating-and-drinking-establishment [15]. Bayraktar, Ö. (2006). İstanbul Beyoğlu Bölgesi’nde Bazı Yeme-İçme Mekânlarının Oturma Elemanlarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü. [16]. Sabancı A., Sümer S. K. (2015). Ergonomi, Ankara: Nobel Yayıncılık. [17]. Vergara, M., Page, A. (2002). Relationship between comfort and back posture and mobility in sitting-postures, Elsevier Applied Ergonomics 33: 1 – 8. [18]. Asatekin, M. (1975). Postural and Physiological Criteria for Seating - A Review, M.E.T.U. Journal of the Faculty of Architecture, 1(1): 55-83.