Aytaç YILDIZ, Simge AKGÜL, Salih GÜVERCİN

ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE SANAYİDEKİ UYGULAMALARI

Sanayi sektörü, gerek yüksek enerji tasarruf potansiyeline sahip olması, gerekse de sanayide tüketilen enerjinin çoğunlukla ticari enerji olması nedeniyle enerji tasarrufu çalışmalarında öncelikle ele alınması gereken bir sektördür. Türkiye’de birincil enerjinin %24’ünü, elektriğin ise %47’sini sanayi sektörü kullanmaktadır. Ülkemiz sanayisi ağırlıklı olarak emek ve enerji yoğun alanlarda varlık göstermeye çalıştığından dolayı OECD ülkeleri içinde enerji yoğunluğu yüksek ülkelerin başında gelmektedir. Bu ise işletmeleri diğer ülkelerdeki işletmelerle rekabet etmesi anlamında zor durumda bırakmaktadır. Bu yüzden üstün nitelikli ana üretim prosesleri-teknolojileri, bu teknolojileri destekleyen atık ısı geri kazanımı, kompenzasyon, otomasyon gibi destekleyici teknolojiler ve verimlilik felsefesi ile örülmüş enerji yönetim anlayışının benimsenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda sanayide enerji verimliliğini artırmak için, enerji muhasebesi, kontrol sistemleri, yalıtım, yeni teknolojiler ve endüstriyel süreçler, hammadde özellikleri, ürün çeşitleri ve özellikleri, iklim şartları ve çevresel etkiler, kapasite kullanımı gibi alanlarda verimli çalışmaların yapılması gerekmektedir. Rekabetin artması ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi gerekliliğinin de sektörde baskı oluşturması sonucunda enerji verimliliği çalışmaları sanayide başlamış olup başarılı örneklerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada, sanayide enerji verimliliği konusu anlatılmış ve Türkiye sanayisinde enerji verimliliği konusunda yapılmış olan örneklere yer verilerek genel bir durum değerlendirmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Enerji, verimlilik

PDF

___

[1] Wikstroem P., Tolvananen J., Savolainen A., and Barbosa P., (2007). Saving energy through power efficiency, ABB Review 2/2007, 73–80.
[2] Patterson M. G., (1996). What is energy efficiency?: Concepts, indicators and methodological issues, Energy policy, vol. 24, no. 5, 377-390.
[3] Kaya D., and Güngör C., Sanayide enerji tasarrufu potansiyeli–II, (2002). Mühendis ve Makine Dergisi, no. 515, 1-20.
[4] Kocabıçak Z. K., Topçu E. E ve Yüksel İ. (2011). Bir plastik enjeksiyon makinesinin hidrolik sisteminde değişken hız denetimli motor kullanımının enerji verimi açısından kuramsal incelenmesi, VI. Ulusal Hidrolik Pnömatik Kongresi, 12-15 Ekim 2011/İzmir.
[5] Türkel M. U., (2009). Birleşik ısı ve güç santralleri sanayide kojenerasyon/trijenerasyon uygulamaları.
[6] Dağsöz A. K., (1991). Sanayide enerji tasarrufu, Isı Geçişi ve Ekonomisi, İTÜ Makine Fakültesi Yayınları.
[7] Çengel Y. A., Çerçi Y., and Turner R.H., (1998). Some simple and economical ways of saving energy in industrial facilities, ASME Advanced Energy Systems Divisions, 38, 146.
[8] Tarell R. E., (1999). Improving compressed air system efficiency-know what you really need, Energy Engineering, vol. 96, no. 1, 7-15.
[9] Ünlü O., (2009). Sanayide enerji tasarrufu çalışmalarının önemi ve buhar sistemleri ile ilgili uygulama örnekleri, Mühendis ve Makine Dergisi, 5-16.
[10] Ertem G. K., Çelik B. ve Yeşilyurt S., (2008). Endüstriyel tav fırınlarında ısı denkliği hesaplamaları ve enerji verimliliğinin belirlenmesi, V. Ege Enerji Sempozyumu, İzmir.
[11] Kaya D., Eyidogan M., Çoban V., Çağman S., Hergül A. S. ve Sapmaz S. (2015). Endüstriyel tesislerde enerji verimliliği uygulamaları-II, 6. Enerji Verimliliği Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi EVK 2015.
[12] Çelikayar G., (2008). Servomotor tahrikli pompa kontrol sistemleri ve enerji tasarrufu, V. Ulusal Hidrolik Pnömatik Kongresi. İzmir, 151-159.
[13] Yumurtacı Z., Sarıgul A., (2011). Santrifüj pompalarda enerji verimliliği ve uygulamaları, Makina Mühendisleri Odası Tesisat Mühendisliği Dergisi, 49-58.
[14] http://www.tupras.com.tr/detailpage.tr.php?lPageID=7142 Erişim Tarihi: 13.06.2016.