İjlal ŞİMŞEK, Musa YILDIRIM, Dursun ÖZYÜREK, Tansel TUNÇAY

AA7075 ALAŞIMININ T6 ISIL İŞLEMİNDE YAŞLANDIRMA SÜRESİNİN AŞINMA DAVRANIŞI ÜZERİNE ETKİSİ

Bu çalışmada, beş farklı sürede yaşlandırılan AA7075 alaşımında, yaşlandırma süresinin, çökelti mukavemetlenmesi üzerindeki mikro yapısal değişimler ve bu mikro yapısal değişimlerin alaşımın aşınma performansı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma kapsamında, ticari olarak temin edilen AA7075 alaşımı 485 °C sıcaklıkta 2 saat solüsyona alındıktan sonra hızlı soğutulan ve 1 saat doğal yaşlandırılan alaşımlar 120 °C’de beş farklı sürede (15, 20, 25, 30 ve 35 saat) yapay yaşlandırılmıştır. Sertlik ölçümleri sertlik ölçüm cihazında 3 N yük uygulanarak Vickers olarak ölçülmüştür. Yaşlandırılan alaşımların mikro yapı incelemelerinde taramalı elektron mikroskobu kullanılmıştır. Aşınma testleri pin-on-disk tipi cihazında 1,5 ms-1 kayma hızı, üç farklı yük (15, 30 ve 50 N) ve dört farklı (500, 1000, 1500 ve 2000 m) kayma mesafesi kullanılarak yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda, en yüksek sertlik değerinin 25 saat yaşlandırılan numunelerde elde edilirken, yaşlandırma süresi 30 ve 35 saate arttırıldığında, sertlikte belirgin bir azalmanın meydana geldiği gözlenmiştir. Ağırlık kaybı sonuçlarında, en düşük ağırlık kaybı 25 saat yaşlandırılan numunelerde elde edilirken, en yüksek ağırlık kaybı 15 saat yaşlandırılan numunelerde elde edilmiştir. Aşınma yüzeyi incelemelerinde, hem abrasif hem de adhesif aşınma mekanizmalarının oluştuğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

AA7075 alaşımı, yaşlandırma, aşınma davranışı

PDF

___

Wang, Z. X., Zhang, Y. A., Zhu, B. H., Liu, H. W., Wang, F., and . Xiong, B. G, (2006). Tensile and high-cycle fatigue properties of spray formed Al10.8Zn2.9Mg1.9Cu alloys after two-stage aging treatment, Trans. Nonferrous Met. Soc. China, 16, 808-812.
Aydın, H., Bayram, A., Yıldırım, M. T., and Yigit, K., (2010). Influence of welding parameters on the fatigue behaviours of friction stir welds of 3003-O aluminium alloys, Materials Science (Medziagotyra), 16(4), 311-319.
Oskouei, R. H., and Ibrahim, R. N., (2011). The effect of typical flight temperatureres on the fatigue behaviour of Al 7075-T6 clamped plates, Mater. Sci. and Eng. A, 528, 1527-1533.
Cavaliere, P., Panella, F., (2008). Effect of tool position on the fatigue properties of dissimilar 2024-7075 sheets joined by friction stir welding, J. Mater. Proces. Techn., 206, 249-255.
Li, J.F., Peng, Z.W., Li, C.X., Jia, Z.G., Chen, W.J., Zheng, Z.Q., (2008). Mechanical properties, corrosion behaviors and microstructures of 7075 aluminium alloy with various aging treatments, Trans. Nonferrous Met. Soc. China, 18, 755-762.
De, P. S., Mishra, R. S., and Smith C. B., (2009). Effect of microstructure on fatigue life and fracture morphology in an aluminum alloy, Scripta Materialia, 60, 500-503.
Xue, Y., El-Kadiri, H., Horstemeyer, M. F., Jordon, J. B., and Weiland, H., (2007). Micromechanisms of multistage fatigue crack growth in a high-strength aluminum alloy, Acta Materialia, 55, 1975-1984.
Al-Rubaie, K. S., Barroso, E. K. L., and Godefroid, L. B., (2008). Statistical modelling of fatigue crack growth rate in pre-strained 7475-T7351 aluminum alloy, Mater. Sci. and Eng. A, 486, 585-595.
Winkler, S. L., Flower, H. M., (2004). Stres corrosion cracking of cast 7XXX aluminium fibre reinforced composites, Corrosion Science, 46, 903-915.
Baydogan, M., Cimenoglu, H., Kayalı, E. S., (2004). A study on sliding wear of A 7075 aluminum alloy, Wear, 257, 852-861.
Kalyon, A., Özyürek, D., (2017). Investigation of the effect of different heat treatments on wear behavior of AA7075 alloy, Acta Physica Polonia A, 131(1), 150-152.
Yıldırım, M., Özyürek, D., Gürü, M., (2016). The effects of precipitate size on the hardness and wear behaviors of aged 7075 aluminum alloys produced by powder metallurgy route, Arabian Jour. Sci. Eng., 41(11), 4273-4281.
Sağlam, I., Özyürek, D. and Çetinkaya, K., (2011). Effect of ageing treatment on wear properties and electrical conductivity of Cu-Cr-Zr alloy, Bullet. Mater. Sci., 34(7), 1465-1470.
Özyürek, D., Çiftci, İ., Tuncay, T., (2013). The effect of aging and sliding speed on wear behaviour of Cu-Cr-Zr alloy, Materials Testing, 55(6), 468-471.