Hatırlanabilir Turizm Deneyimi Çalışmaları Üzerine Bibliyometrik Bir İnceleme

Bu çalışmada, turizm alanında oldukça revaçta bir konu olan hatırlanabilir turizm deneyimi başlıklı ulusal tezler ve makaleler bazı bibliyometrik özellikler açısından incelenmiş ve konu ile ilgili ulusal literatürün genel çerçevesi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda YÖK Tez veri tabanında yer alan 21 teze, ULAKBİM ve Google Akademik veri tabanlarında yer alan 18 makaleye erişim sağlanmış ve 25.06.2023-30.06.2023 tarihleri arasında veriler toplanmıştır. Toplanan veriler bibliyometrik açıdan çeşitli parametreler (yayın yılı, araştırma yaklaşımı, çalışma başlıklarında yer alan konular, vb.) çerçevesinde incelenmiştir. Araştırma, kavramsal bir çalışma olarak tasarlanmış olup alandaki ikincil verilerden yararlanılmıştır. İkincil verilerden elde edilen bilgiler pozitivist bakış açısı çerçevesinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler tablo, şekil ve grafik yardımıyla görselleştirilmiştir. Hatırlanabilir turizm deneyimi konulu ilk tezin 2015, ilk makalenin 2017 yılında yayınlandığı ve günümüze kadar konu üzerine yürütülen çalışmaların devam ettiği tespit edilmiştir. Tezlerde ve makalelerde en sık davranışsal niyet, tavsiye etme niyeti ve genel memnuniyet konuları çalışılmıştır. Yürütülen çalışmaların ağırlıklı olarak nicel yaklaşımı benimsediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Turizm, Hatırlanabilir turizm deneyimi, Unutulmaz turizm deneyimi, Bibliyometrik analiz

A Bibliometric Review on Memorable Tourism Experience Studies

In this study, national theses and articles on memorable tourism experience, which is a very popular topic in the field of tourism, were analyzed in terms of some bibliometric features and the general framework of the national literature on the subject was tried to be revealed. In this context, access to 21 theses from YÖK Thesis database and 18 articles from ULAKBİM and Google Scholar databases was provided and data were collected between 25.06.2023-30.06.2023. The collected data were analyzed bibliometrically within the framework of various parameters (year of publication, research approach, topics covered in the study titles, etc.). The research was designed as a conceptual study and secondary data in the field were utilized. The knowledge obtained from secondary data was tried to be evaluated within the framework of a positivist perspective. The data obtained were visualized with the help of tables, figures and graphs. It was determined that the first thesis on memorable tourism experience was published in 2015, the first article was published in 2017 and the studies on the subject have continued until today. In theses and articles, behavioral intention, recommendation intention and general satisfaction were the most frequently studied topics. It was observed that the studies carried out mainly adopted a quantitative approach.

Keywords:

Tourism, Memorable tourism experience, Unforgettable tourism experience, Bibliometric analysis,

PDF

___

Akkuş, G. (2017). Kış turizmi destinasyonunda yaşanan unutulmaz turizm deneyimleri: Kültürlerarası karşılaştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3), 223-236. https://doi.org/10.24010/soid.369985
Akkuş, G. ve Güllüce, A. C. (2016). Effect of memorable tourism experiences to destination competitiveness: Winter tourist–oriented research. American International Journal of Social Science, 5(4), 65-84.
Akşit Aşık, N. ve Kutsynska, M. V. (2019). Unutulmaz turizm deneyimlerinin tekrar ziyaret niyeti ve tavsiye etme davranışına etkisi: Ukraynalı turistler üzerinde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1007-1017. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3887
Alimanoğlu, Ç. ve Ayazlar, G. (2017). Türkiye’de kırsal turizm konulu lisansüstü tez çalışmaları üzerine bibliyometrik bir inceleme (2003-2016). Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi, 1(1), 6-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ttr/issue/63499/869522
Alimanoğlu, Ç. ve Çolakoğlu, Ü. (2021). Türkiye’deki turizm rehberliği konulu lisansüstü tez çalışmalarının bibliyometrik profili (1998-2018). Journal of Travel and Tourism Research, Güz, 51-67. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ttr/issue/63499/869522
Arslan, E. ve Emeksiz, M. (2016). Konaklama işletmelerinde çevre yönetimi konusunun bibliyometrik profili ve gelecek çalışmalar için öneriler. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 1(1), 1-12. https://doi.org/10.31822/jomat.287980
Arslan, F. (2022). Gastronomi ve turizm alanında coğrafi işaret konulu çalışmaların bibliyometrik analizi. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 5(11), 1544-1556. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.1115
Azis, N., Amin, M., Chan, S. ve Aprilia, C. (2020). How smart tourism technologies affect tourist destination loyalty. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 11(4), 603-625. https://doi.org/10.1108/jhtt-01-2020-0005
Batat, W., ve Frochot, I., (2014). Towards an experiential approach in tourism studies. (Ed). Scott McCabe. The Routledge Handbook of Tourism Marketing (pp. 109-123). Milton: Routledge.
Bernatović, I., Slavec Gomezel, A. ve Černe, M. (2022). Mapping the knowledge-hiding field and its future prospects: a bibliometric co-citation, co-word, and coupling analysis. Knowledge Management Research & Practice, 20(3), 394-409. https://doi.org/10.1080/14778238.2021.1945963
Bigne, E., Fuentes-Medina, M. L. ve Morini-Marrero, S. (2020). Memorable tourist experiences versus ordinary tourist experiences analysed through user-generated content. Journal of Hospitality and Tourism Management, 45, 309-318. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2020.08.019
Binkshorst, E. ve Dekker, T. (2009). Agenda for co-creation tourism experience. Journal of Hospitality Marketing & Management, 18(2), 311-327. https://doi.org/10.1080/19368620802594193
Bişkin, F. ve Pektaş, Ç. (2021). Turizm pazarlaması alanında hazırlanmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik profili. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(4), 2075-2095. https://doi.org/10.21547/jss.864562
Castellani, P., Bonfanti, A., Canestrino, R. ve Magliocca, P. (2020). Dimensions and triggers of memorable tourism experiences: evidence from Italian social enterprises. The TQM Journal, 32(6), 1115-1138, https://doi.org/10.1108/TQM-11-2019-0259.
Chandralal, L. ve Valenzuela, F.R. (2015). Memorable tourism experiences: scale development. Contemporary Management Research, 11(3), 291-310. https://doi.org/10.7903/cmr.13822.
Chen, H. ve Rahman, I. (2018). Cultural tourism: An analysis of engagement, cultural contact, memorable tourism experience and destination loyalty. Tourism Management Perspectives, 26, 153–163. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2017.10.006
Chen, J., S., Prebensen N. K. ve Muzaffer U. (2018). Dynamic drivers of tourist experiences. N. K. Prebensen, J. S. Chen ve U. Muzaffer (Ed.), Creating experience value in tourism içinde (s. 11-20). CAB International.
Cohen, E. (1979). A phenomenology of tourist experiences. Sociology, 13(2), 179-201.
Cornelisse, M. (2014). Memorable tourist experiences in authentic Vicos, Peru. Journal of Tourism Consumption and Practice. 6(1). 104-127. http://hdl.handle.net/10026.1/11729
Çavuşoğlu, S., Demirağ, B. ve Dağ K. (2022). Akıllı turizm teknolojilerinin hafızaya dayalı turizm deneyimleri, turist tatmini ve sadakati üzerindeki etkisi: akıllı şehir Antalya örneği. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 7(17), 13-29. https://doi.org/10.25204/iktisad.1023964.
Çavuşoğlu, S., Demirağ, B. ve Kaplan, M. (2023). Unutulmaz turizm deneyimlerinin destinasyon imajı, tatmin, tekrar ziyaret etme ve tavsiye etme niyeti üzerindeki etkisinin incelenmesi. Journal of Economics, 8(20), 176-197. https://doi.org/10.25204/iktisad.1144241
Çuhadar, M. ve Morçin, İ. (2020). Türkiye’de gastronomi turizmi ile ilgili çalışmaların bibliyometrik analizi. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(1), 92-106.
Dekhili, S. ve Hallem, Y. (2020). An examination of the relationship between co-creation and wellbeing: an application in the case of tourism. Journal of Travel and Tourism Marketing 37(1): 33–47. https://doi.org/10.1177/13567667221101414
Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N. ve Lim, M. W. (2021a). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research 133, 285–296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
Donthu, N., Kumar, S., Pandey, N. ve Lim, W., M. (2021b). Research constituents, intellectual structure, and collaboration patterns in Journal of International Marketing: An analytical retrospective. Journal of International Marketing, 29(2), 1-25. https://doi.org/10.1177/1069031X211004234
Dündar, Y. (2023). Balon turizminde unutulmaz turizm deneyimi, tekrar ziyaret etme niyeti ve tavsiye eğilimi arasındaki ilişkiler: Kapadokya’da yabancı turistler üzerine bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 10(1), 1-17.
Ekin, Y. ve Ören, V. E. (2012). Turizm paydaşlarının turizm deneyiminden tatmin düzeyleri ve turizme yönelik genel tutumları üzerine betimleyici bir araştırma: Antalya örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 133-148.
Erdoğan, S. U. ve Çiğdemli, A. Ö. Ö. (2022). Turizm bağlamında işgören devri (turnover) çalışmalarının bibliyometrik analizi: Web of science örneği. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 4(2), 84-107. https://doi.org/10.51525/johti.1191890
Evren, S. ve Kozak, N. (2012, 12-15 Nisan). Türkiye’de 2000-2010 yılları arasında yayımlanan turizm konulu makalelerin bibliyometrik analizi. Kozak, Y. (Ed). VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, (s. 250-266), Detay Yayıncılık.
Göçmen, Ö. (2022). Unutulmaz turizm deneyiminin destinasyon sadakatine etkisi: Bursa üzerine bir araştırma. Journal of Tourism Research Institute, 3(1), 1-27.
Güneş, S. G., Gündoğdu, K. ve Aksu, H. S. (2022). ULAKBİM tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış Gönüllü Turizm Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 5(1), 1-15. https://doi.org/10.53353/atrss.980788
Hemmington, N. (2007). From service to experience: Understanding and defining the hospitality business. The Service Industries Journal, 27(6), 747-755. https://doi.org/10.1080/02642060701453221
Hosany, S., Sthapit, E. ve Björk, P. (2022). Memorable tourism experience: A review and research agenda. Psychology & Marketing, 39(8), 1467-1486. https://doi.org/10.1002/mar.21665
Hosseini, S., Cortes Macias, R. ve Almeida Garcia, F. (2023). Memorable tourism experience research: a systematic review of the literature. Tourism Recreation Research, 48(3), 465-479. https://doi.org/10.1080/02508281.2021.1922206
Hunt, C., Gao, J. ve Xue, L. (2014). A visual analysis of trends in the titles and keywords of top-ranked tourism journals. Current Issues in Tourism, 17(10), 849- 855. https://doi.org/10.1080/13683500.2014.900000
Jayawardena, C., McMillan, D., Pantin, D., Taller, M. ve Willie, P. (2013). Trends in the international hotel industry. Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 5(2), 151-163. https://doi.org/10.1108/17554211311314100
Kahraman, O. C. ve Tanrıverdi, H. (2021). Unutulmaz turizm deneyimi ve tekrar ziyaret etme niyeti arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(1), 43-54. https://doi.org/10.17123/atad.851585
Karasakaloğlu, B. (2020). Kış turizmi çalışmaları üzerine bibliyometrik bir inceleme. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), 407-426. https://doi.org/10.24010/soid.726176
Kaya, B. ve Gümüş, M. (2021). Anlatıya dahil olmanın hikâye anlatıcılığına etkisi: unutulmaz turizm deneyimlerinin aracı rolü. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(2), 159-170. https://doi.org/10.17123/atad.780607
Keskin, E., Sezen, N. ve Dağ, T. (2020). Unutulmaz turizm deneyimi, müşteri memnuniyeti, tekrar ziyaret ve tavsiye etme niyeti arasındaki ilişkiler: Kapadokya bölgesini ziyaret eden turistlere yönelik araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), 239-264. https://jrtr.org/index.php/jrtr/article/view/64
Khanra, S., Dhir, A., Parida, V. ve Kohtamäki, M. (2021). Servitization research: A review and bibliometric analysis of past achievements and future promises. Journal of Business Research, 131, 151-166. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.03.056
Kim, H. ve Chen, J. S. (2019). The memorable travel experience and its reminiscence functions. Journal of Travel Research, 58(4), 637-649. https://doi.org/10.1177/0047287518772366
Kim, J. (2018). The impact of memorable tourism experiences on loyalty behaviors: The mediating effects of destination image and satisfaction. Journal of Travel Research, 57(7), 856–87. https://doi.org/10.1177/0047287517721369
Kim, J. H. (2010). Determining the factors affecting the memorable nature of travel experiences. Journal of Travel & Tourism Marketing, 27(8), 780–796. https://doi.org/10.1080/10548408.2010.526897
Kim, J. H. (2013). A cross-cultural comparison of memorable tourism experiences of American and Taiwanese college students. Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 24(3), 337–351. https://doi.org/10.1080/13032917.2012.762586
Kim, J. H. (2014). The antecedents of memorable tourism experiences: The development of a scale to measure the destination attributes associated with memorable experiences. Tourism Management, 44, 34-45. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.02.007
Kim, J. H., Ritchie, J. B. ve McCormick, B. (2012). Development of a scale to measure memorable tourism experiences. Journal of Travel Research, 51(1), 12-25. https://doi.org/10.1177/0047287510385467
Kim, J. H., Ritchie, J. R. ve Tung, V. W. S. (2010). The effect of memorable experience on behavioral intentions in tourism: A structural equation modeling approach. Tourism Analysis, 15(6), 637-648. https://doi.org/10.3727/108354210X12904412049776
Knutson, B., Beck, J., Him, S. ve Cha, J. (2006). Identifying the dimensions of the experience construct. Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 15(3), 31-47. https://doi.org/10.1300/J150v15n03_03.
Koseoglu, M. A. (2016). Growth and structure of authorship and co-authorship network in the strategic management realm: Evidence from the Strategic Management Journal. BRQ Business Research Quarterly, 19(3), 153-170. https://doi.org/10.1016/j.brq.2016.02.001
Koseoglu, M. A., Rahimi, R., Okumus, F. ve Liu, J. (2016). Bibliometric studies in tourism. Annals of Tourism Research, 61, 180-198. https://doi.org/10.1016/j.annals.2016.10.006
Kumar, M., George, R. J. ve Anisha, P. S. (2023). Bibliometric analysis for medical research. Indian Journal of Psychological Medicine, 45(3), 277-282. https://doi.org/10.1177/02537176221103617
Lindsay, P. H. ve Norman, D. A. (2013). Human information processing: An introduction to psychology. USA, Academic Press.
Mannell, R. C. ve Iso-Ahola, S. E. (1987). Psychological nature of leisure and tourism experience. Annals of Tourism Research, 14(3), 314-331. https://doi.org/10.1016/0160-7383(87)90105-8
Marschall, S. (2012). ‘Personal memory tourism’ and a wider exploration of the tourism− memory nexus. Journal of Tourism and Cultural Change, 10(4), 321-335. https://doi.org/10.1080/14766825.2012.742094
Milman, A. (1998). The impact of tourism and travel experience on senior travelers' psychological well-being. Journal of Travel Research, 37(2), 166-170. https://doi.org/10.1177/004728759803700208
Nordin, F. ve Kowalkowski, C. (2010). Solutions offerings: a critical review and reconceptualisation. Journal of Service Management, 21(4), 441-459. https://doi.org/10.1108/09564231011066105
Oh, H., Fiore, A. M. ve Jeoung, M. (2007). Measuring experience economy concepts: Tourism applications. Journal of Travel Research, 46(2), 119-132. https://doi.org/10.1177/0047287507304039
Otto, J. E. ve Ritchie, J. B. (1996). The service experience in tourism. Tourism Management, 17(3), 165-174. https://doi.org/10.1016/0261-5177(96)00003-9
Öktem, E. ve Akdu, S. (2022). Unutulmaz turizm deneyiminin müşteri memnuniyetine ve tekrar ziyaret etme niyetine etkisi. Erciyes Akademi, 36(2), 964-981. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1127494
Park, M., Oh, H. ve Park, J. (2010). Measuring the experience economy of film festival participants. International Journal of Tourism Sciences, 10(2), 35-54. https://doi.org/10.1080/15980634.2010.11434625
Pine, B. J. ve Gilmore, J. H. (2011). The experience economy. Harvard Business Press.
Reisinger, Y. (2001). Unique characteristics of tourism, hospitality, and leisure services. Y. Reisinger, J. Kandampully, C. Mok, ve B. Sparks, (Ed.), Service quality management in hospitality, tourism, and leisure içinde (s.15-47). Routledge.
Schmitt, B. (1999). Experiential marketing. Journal of Marketing Management, 15(1-3), 53-67. http://dx.doi.org/10.1362/026725799784870496
Scott, N., Laws, E. ve Boksberger, P. (2009). The Marketing of hospitality and leisure experiences. Journal of Hospitality Marketing & Management, 18, 99–110. https://doi.org/10.1080/19368620802590126
Servidio, R. ve Ruffolo, I. (2016). Exploring the relationship between emotions and memorable tourism experiences through narratives. Tourism Management Perspectives, 20, 151-160. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2016.07.010
Stamboulis, Y. ve Skayannis, P. (2003). Innovation strategies and technology for experience-based tourism. Tourism Management, 24, 35-43. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(02)00047-X
Sthapit, E., Björk, P., Coudounaris, D. N., ve Jiménez-Barreto, J. (2022). Memorable Halal tourism experience and its effects on place attachment. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 1-27. https://doi.org/10.1080/15256480.2022.2135666
Su, L., Pan, L., Wen, J. ve Phau, I. (2023). Effects of tourism experiences on tourists’ subjective well-being through recollection and storytelling. Journal of Vacation Marketing, 29(4), 479-497. https://doi.org/10.1177/13567667221101414
Şahin, İ., (2016). Hatırlanabilir turizm deneyimlerini etkileyen destinasyon özelliklerinin belirlenmesi: Antalya ve İstanbul destinasyonları üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist rehberliği alanının bibliyometrik profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34), 213-234.
Şakar, Denktaş, G. ve Cerit, A. G. (2013). Uluslararası alan indekslerinde Türkiye pazarlama yazını: bibliyometrik analizler ve nitel bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 37-62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2711/35878
Tsaur, S. H., Chiu, Y. T. ve Wang, C. H. (2007). The visitors behavioral consequences of experiential marketing: An empirical study on Taipei Zoo. Journal of Travel & Tourism Marketing, 21(1), 47-64. https://doi.org/10.1300/J073v21n01_04
Tung, V. W. S. ve Ritchie, J. B. (2011). Exploring the essence of memorable tourism experiences. Annals of Tourism Research, 38(4), 1367-1386. https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.03.009
Tür, E. (2022). Çalışma yaşamı kalitesi konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik profilinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 8(4), 404-414.
Ünal, A. ve Bayar, S. B. (2020). Destinasyonlara ilişkin hatırlanabilir deneyimlerin turistlerin tekrar seyahat niyetlerine etkileri: Side Örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-13. https://doi.org/10.37847/tdtad.715848
Üzümcü, T. P. (2019). Turizm eğitimi alanına yönelik bibliyometrik bir çalışma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1433-1449. https://doi.org/10.26677/TR1010.2019.251
Van Raan, A. F. (2005). Fatal attraction: Conceptual and methodological problems in the ranking of universities by bibliometric methods. Scientometrics, 62, 133-143. https://doi.org/10.1007/s11192-005-0008-6
Walls, A. R., Okumus, F., Wang, Y. R. ve Kwun, D. J. W. (2011). An epistemological view of consumer experiences. International journal of Hospitality Management, 30(1), 10-21. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2010.03.008
Wang, X., Xu, Z., Qin, Y. ve Skare, M. (2021). Service networks for sustainable business: A dynamic evolution analysis over half a century. Journal of Business Research, 136, 543-557. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.07.062
Yıldız, E. (2022). Yeni yiyecek deneme korkusu ve yeni yiyecek deneme arzusu ile ilgili yapılmış ulusal çalışmaların bibliyometrik analizi. Erciyes Akademi, 36(3), 1006-1024. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1121953
Zan, U. B. (2012). Türkiye’de bilim dallarında karşılaştırmalı bibliyometrik analiz çalışması. (Yayınlanmış Doktora Tezi,) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Zengin, B. ve Atasoy, B. (2020). Turizm rehberliği alanındaki lisansüstü tezlerin bibliyometrik çerçevesi. Alanya Akademik Bakış, 5(1), 143-160. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.868763.
Zhang, H., Wu, Y. ve Buhalis, D. (2018). A model of perceived image, memorable tourism experiences and revisit intention. Journal of Destination Marketing & Management, 8, 326–336. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2017.06.004