BİAT SÜNNETNİN TASAVVUFTA İHYASI

Hz. Peygamber (s.a.v), İslam’a ve imana girişten sonra Sahabe-i Kiram’la farklı zamanlarda değişik konularda biatler yapmıştır. Biatlerde kadınlar da bulunmuştur. Bu biatler daha çok cihat, itaat, takva ve güzel ahlak konularında olmuştur. Sünnetteki bu uygulamalar, daha sonraki İslam halifeleri ve terbiye şeyhleri için birer örnek teşkil etmiştir. Hilafet saltanata dönüşüp biat asıl hedefinden sapma gösterince, tasavvuf önderleri hırka giydirme, intisap, zikir telkini, tövbe, tarikat ve seyru sülük adları altında biat sünnetini ihya etmeye, onun hedefi olan birlik ve takvayı korumaya çalışmışlardır. Makalemizde bu ihya hareketinin seyri, şekli ve sonuçları inceleme konusu yapılmıştır.Anahtar kelimeler: Sünnet, biat, mürşid, intisap, tasavvuf

-

ProphetMohammed (SAV) madesomesubmissionswiththesahabahwithdifferentsubjectsand at differenttimesafteracceptingIslamandhaving iman. Therewerealsowomen in thesesubmissions. Thesesubmissionsweremostlyaboutjihad, obedience, taqwaandmorals. Theseapplications in sunnahserved as a model forthelaterIslamicCaliphsandSheikhs. When caliphate turned into reign and royalty and bay’ah strayed from its intended real target, tasawwuf leaders tried to revive bay’ahsunnah under the names of dervish’s coat, submission, dhikir, tawba, tariqah and seyrusüluk and to protect takwa. In this article, the process of this reviving act and its form and results were investigated

___

  • Abdülkadir İsâ, Hakâikani’t-Tasavvuf, Haleb 2001, 11. Baskı.
  • Abdürezzak, Ebu Bekir b. Hemmâm es-Sen’ânî, el-Musannef, c.1-11, el-Meclisü’l-İlmî yayınları, trs.
  • Âlusî, ŞihabüddinMahmud, Rûhû’l-Meânîfi Tefsiri’l-Kurâni’l-Azim ve’s-Sebi’l-Mesânî, c.1- 15, Beyrut 1987.
  • Arvâsî, Sıbgatullah, Minah(trc. SiraceddinÖnlüer-Hüseyin Okur), Semerkand: İstanbul, 2009.
  • Aynî, Mehmet Ali, Tasavvuf Tarihi, İstanbul 1992.
  • Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin, Delâilü’n-Nübüvve(tahk. Abdülmu’tîKal’acî), c.1-7, Beyrut 2002.
  • Bursevî, İsmail Hakkı, Ruhu’l-Beyân (Ta’lik ve tashih: Ahmed Ubeydûİnâye), c.1-10, Beyrut 2001.
  • Cebûrî, Felah Hasan Sâlim, el-Ahdüve’l-Bey’âtüinde’s-Sâdâti’s-Sûfiyye, Beyrut 2006.
  • Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerif, Kitâbü’t-Ta’rifât(Tahk. Muhammed Abdurrahman Mer’aşlî, Beyrut 2007.
  • Dağıstânî, Ömer Ziyâuddin, Tasavvuf ve Tarikatlarla İlgili Fetvâlar(trc. İrfan Gündüz- Yakup Çiçek), İstanbul 1986.
  • Dehlevî, Şah Veliyyullah, el-Kavlü’l-Cemil fî BeyâniSevâi’s-Sebîl(tahk. Muhammed Abdülkadir Nassâr- Ahmed İbrahim Abdülhamid), Kahire 2010.
  • Ebü’s-Suûd, İrşadü’l-Aklis-Selim ilâ Mezâye’l-Kitâbi’l-Kerîm, c.1-6, Beyrut 1999.
  • Eraydın, Selçuk, Tasavvuf ve Tarikatler, İstanbul 2011, 9. Baskı.
  • Esad Sahib, Muhammed, Buğyetü’l-Vâcid (Mektûbâtu Mevlâna Halid), Diyarbekir 2012.
  • Gümüşhanevî, Ziyaüddin Ahmed b. Mustafa, Câmiu’l-Usûlfi’l-Evliya(tahk. Ahmed Ferid el- Mezîdî), Beyrut 2002, 1. Baskı. Hânî, Muhammed b. Abdullah,
  • Behçetü’s-Seniyye: Nakşibendî Âdabı(trc.
  • SiraceddinÖnlüer), Semerkand: İstanbul 2011, 1. Baskı.
  • Heytemî, Ahmed Şihabüddinİbn Hacer, el-Fetâva’l-Hadisiyye(tahk.. Muhammed Ahmed Bedreddin), Dımeşk2004.
  • İbn Acibe, Ahmed b. Muhammed, el-Fütûhâtü'l-İlâhiyye fî Şerhi'l-Mebâhisi'l-Asliyye(tahk. Asım İbrahim el-Kayyâlî), Beyrut 2010, 1. Baskı.
  • a.mlf, el-Bahrü’l-Medid fi Tefsiri’l-Kur’âni’l-Mecîd (Tahk. Ömer AhmedRâvî), 7/136-137 Beyrut 2002.
  • a.mlf, İkâzü’l-Himem fi Şerhi’l-Hikem (tahk. Âsım İbrahim Keyyâlî), Beyrut 2005. bnü’l-Arabî, Ebû Bekir Muhammed b. Abdullah, Ahkâmü’l-Kur’ân, c.1-4 Beyrut 2008.
  • İbnEbî Cemre, Abdullah el-Endelûsî, Behçetü’n-NüfûsŞerhuMuhtasariSahihi’l-Buhârî(tahk. Bekrî Şeyh Emin), c.1-2, Beyrut 1997.
  • bnü’l-Esir, MecduddinEbü’s-Saâdât el-Mübarek b. Muhammed, en-Nihaye fi Ğaribi’l
  • Hadis ve’l-Eser(tahk. Ebu Abdurrahman Salah b. Muhammed b. Uveydâ), c-1-5, Beyrut 1997.
  • İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddimetuİbn Haldun(tahk. Ali AbdülvahidVâfî), c.1-3, Kahire trs.
  • İbn Kayyım el-Cevziyye, Muhammed b. Ebî Bekir ed-Dımeşkî, Zâdü’l-Meâd fî HedyiHayri’l-İbâd (tahkŞuayb Arnavut-Abdülkadir Arnevut), c.1-6, Beyrut 1994.
  • bn Kesir, Ebü’l-Fida İsmail, es-Siretü’n-Nebeviyye(tahk. Mustafa Abdülvahid), c.1-4, Beyrut trs.
  • a.mlf, el-Bidaye ve’n-Nihâye (tahk. Muhammed Said es-Sağırcî-Abdülkadir el-Arnâvut), c.1- 20, Dâruİbn Kesir: Dımeşk 2007.
  • a.mlf, Tefsirü’l-Kur’âni’l-Azim, c.1-8, Kahire, trs.
  • İbnSa’d, Muhammed b. Sa’d b Meni’ el-Hâşimî, Tabakâtü’l-Kübrâ (Tahk.: Muhammed Abdülkâdir Atâ), c. 1-8+Fihrist, Beyrut 1997, 2. Baskı..
  • mam Rabbânî, Ahmed Serhendî, Mektûbât, c.1-2, İstanbul trs.
  • Köksal, Asım, İslam Tarihi, c.1-18, İstanbul 1997.
  • Kübrâ, Necmüddin Ahmed b. Ömer, et-Te’vilâtü’n-Necmiyye(tahk. Ahmed Ferid el-Mezîdî), c.1-65, Beyrut 2009.
  • Kurtûbî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-CâmîliAhkami’l-Kur’ân, (Tahk. İrfan Aşâ), c.1-10, Beyrut 1998.