ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ERKEN DÖNEM UYUMSUZ ŞEMALARIN DEPRESİF BELİRTİLERE ETKİSİ

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemaların depresif belirtilere etkisi incelenmiştir. Araştırma 619 üniversite öğrencisiyle yapılmıştır. Öğrencilere Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 ve Beck Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmada yöntem olarak Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Üniversite öğrencilerinde bulunan, Duygusal Yoksunluk, Başarısızlık, Karamsarlık, Sosyal İzolasyon/Güvensizlik, Duyguları Bastırma, Onay Arayıcılık, İçe Geçme/Bağımlılık, Ayrıcalıklılık/Yetersiz Özdenetim, Kendini Feda, Terk Edilme, Cezalandırılma, Kusurluluk, Tehditler Karşısında Dayanıksızlık, Yüksek Standartlar şemalarının öğrencilerdeki depresif belirtilere etkisi incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, duyguları bastırma, ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, terk edilme, cezalandırılma, tehditler karşısında dayanıksızlık ve yüksek standartlar şemaları, depresif belirtileri anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Söz konusu değişkenler, üniversite öğrencilerindeki depresif belirtilerin %47.2’sini açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Erken dönem uyumsuz şemalar, depresyon, üniversite öğrencileri

PDF

___

Beck, A.T., Ward, C.H., Mendelson, M., Mock, J., & Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring depression. Archives of general psychiatry, 4(6), 561-571.
Beck, A. T. (1967). Depression: Clinical, experimental and theoretical aspects (Vol. 32). University of Pennsylvania. Duran, S. (2016). Depresyon ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkide otomatik düşünce özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Evans S.W. (1999). Mental Health Services in schools: Utilization, effectiveness, and consent. Clin Psychol Rev, 19(2):165-178.
Harris, A. E., & Curtin, L. (2002). Parental perceptions, early maladaptive schemas, and depressive symptoms in young adults. Cognitive Therapy and Research, 26(3), 405-416.
Hisli N. (1988). Beck depresyon envanterinin geçerliği üzerine bir çalışma. Türk Psikoloji Dergisi, 6(22), 118–126. Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanteri'nin üniversite öğrencileri için geçerliği güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(23), 3-13.
İnanç, N, Savaş, H.A, Tutkun, H, Herken, H, Savaş, E. (2004). Gaziantep üniversitesi mediko-sosyal merkezi’nde psikiyatrik açıdan incelenen öğrencilerin klinik ve sosoyodemografik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5: 222-230.
Martin, R., Young. J., E. (2010). Schema therapy. In K. S. Dobson (Ed), Handbook of Cognitive- Behavioral Therapies (3ed rd). London: Guilford.
Özbaş, A. A., Sayın, A., & Coşar, B. (2012). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerde sınav öncesi anksiyete düzeyi ile erken dönem uyumsuz şema ilişkilerinin incelenmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 81-89.
Rafaeli, E., Bernstein, D. P., & Young, J. (2010). Schema therapy: Distinctive features. New York:Routledge.
Rafaeli, E., Bernstein, D. P. ve Young, J. E. (2012). Şema terapi ayırıcı özellikler. (M. Şaşıoğlu, Çev.). İstanbul: Psikonet Yayınları.
Renner, F., Lobbestael, J., Peeters, F., Arntz, A., & Huibers, M. (2012). Early maladaptive schemas in depressed patients: Stability and relation with depressive symptoms over the course of treatment. Journal of affective disorders, 136(3), 581-590.
Sağ, B. (2016). Erken dönem uyumsuz şemalar ve pozitif algının, psikolojik dayanıklılık, depresyon ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Savaşır, I. ve Şahin, N. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği. Schmidt, N.B., Joiner, T.E., Young, J.E. ve Telch, M.J. (1995). The Schema Questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research, 19(3), 295-321.
Soygüt, G., Karaosmanoğlu, A., & Çakır, Z. (2009). Erken dönem uyumsuz şemaların değerlendirilmesi: Young şema ölçeği kısa form-3’ün psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 75-84.
Surtees P.G., Pharoah, P.D.P., Wainwright, N.W.J. (1998). A follow-up study of new users of a university counselling service. Br J Guid Counc, 26(2):255-272.
Thimm, J.C. (2010). Mediation of early maladaptive schemas between perceptions of parental rearing style and personality disorder symptoms. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, 41(1), 52-59.
Tunçer, Ö (1999). Depresyon ve somatizasyon. İstanbul: İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Young, J. E. (1994). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach (rev. ed.). Sarasota, FL: Professional Resource.
Young, J. E., Klosko, J. S. & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: Apractitioner’s Guide. New York: The Guilford Press.