Hıristiyan Kutsal Metinlerindeki Gayb Anlayışının Kelâm Açısından Değerlendirilmesi

Kur’an, Allah’ın elçisi olan peygamberlere iman eden insanların, onlara, neredeyse bütün dinlerin mensuplarında görülen beşer üstü nitelikler atfetmeleri şeklindeki anlayışı reddetmektedir. İlahi vahyin hedefi insanlara Tanrının sözlerini bildirmek, onlara insan olduklarını hatırlatarak doğru yolu göstermektir. Çeşitli teolojilerdeki elçilerin nitelikleri konusundaki görüşlerin temelinde elçilik otoritesini yüceleştirmek gibi bir amacın olduğu dikkat çekmektedir. Bu çalışmamızda gayb kavramının tanımı, Hıristiyanlıktaki gayb anlayışı, Hz. İsa’nın misyonu ve gaybî bilginin imkânı konularını ele alıp kelâm açısından değerlendireceğiz.
Anahtar Kelimeler:

Peygamber, vahiy, gayb, bilgi, imkân.

Evaluation for the Conception of the Unseen in Christian Holy Texts in terms of the Kalam

Quran rejects the understanding of which that people who believed in prophets, God’s envoys, attributed the heavenly qualities to them. The aim of divine inspiration is to notify to human beings the words of God, and to show them the right way, by reminding to be humans. It is conspicuous that in various theologies, in the basis of views on the attributions of envoys there is a goal such as sublimation the authority of prophethood. In this study we will deal with the definition of the unseen, the conception of the unseen in Christianity, the mission of Jesus and the possibility of knowledge about the unseen, and evaluate in terms of kalam

___

  • Abduh, Muhammed, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Hakim (Tefsiru’l-Menar), Mısır, 1953.
  • Akarsu, Bedia, Felsefe Terimleri Sözlüğü, İstanbul, ty. Şurâ, 42/51.
  • Izutsu, Toshihiko, Kur'an’da Allah ve İnsan, çev. Süleyman Ateş, İstanbul, ty., s. 168-169. Fussilet, 41/6.
  • Bağçeci, Muhittin, Peygamberlik ve Peygamberler, İstanbul, 1977.
  • Barıman, A.Nurullah, Yunan Mitolojisi Tarihçesi, İstanbul, 1961.
  • Boring, M. Eugene, Sayings of the Risen Jesus Christian Prophecy in the Synoptic Tradition, Cambridge, 1982.
  • Erbaş, Ali, Melekler Âlemi: İlahi Dinlerde Melek İnancı, İstanbul, 1998.
  • Eren, Şadi, Gayb Bilgisi, İzmir, 1995, s. 73; Bkz. Bakara, 2/255.
  • Farabi, Uyuni’l-Mesail (es-Semeretü’l-Mardıyye içinde), Leiden, 1890.
  • Firuzabadi, Mecdüddin, Kamus Tercümesi, Kamusu’l-Muhit, çev. Mütercim Asım, İstanbul, 1304.
  • Gölcük, Şerafeddin-Toprak, Süleyman, Kelam, Konya, 1998.
  • Grillmeier, Aloys, Christ in Christiyan Tradition, London, 1975.
  • Gündüz, Şinasi, Pavlus: Hıristiyanlığın Mimarı, Ankara, 2001.
  • Hançerlioğlu, Orhan, İnanç Sözlüğü, İstanbul, 1972.
  • Izutsu, Toshihiko, Kur'an’da Allah ve İnsan, çev. Süleyman Ateş, İstanbul, ty.
  • İbn Manzûr, Cemaleddin Muhammed, Lisanü’l-Arabi’l-Muhit, Beyrut, 1970.
  • İbn Rüşd, Faslü’l-Makal, İstanbul, 1992.
  • İbnü’l-Esir, en-Nihaye fi Garibi’l-Hadis ve’l-Eser, Kahire, 1311.
  • İsfahani, Rağıb, el-Müfredât fi Garibi’l-Kur’an, İstanbul, 1986.
  • Kuzgun, Şaban, Dört İncil Farklılıkları ve Çelişkileri, İstanbul, 1991.
  • O’Collins, Gerard, Theology and Revelation, Dublin, 1968.
  • Özemre, Ahmed Yüksel, Toma'ya Göre İncil, İstanbul, 2002.
  • Özten, Ersan, Peygamberlerin Gaybı Bilme İmkânı, Yayınevi Yayınları, Ankara, 2012.
  • Pannenberg, Wolfhart, Systematic Theology, Michigan 2001.
  • Paton, M.A. William, Jesus Christ and the World's Religions, London, 1938.
  • Peterich, Eckart, Küçük Yunan Mitologyası, Ankara, 1959.
  • Sırrı Paşa, Nakdü’l-Kelam fi Akaidi’l-İslam, İstanbul, 1324.
  • Sinanoğlu, Mustafa, “Hıristiyan Kutsal Metinlerinde Gayb İnancı”, Kur'an ve Tefsir Araştırmaları VI, İSAV, İstanbul, 2004.
  • Şehristani, Ebu’l-Feth, el-Milel ve’n-Nihal, Beyrut, 1975,
  • Şitivi, Muhammed Şelebi, el-İncil, Dirase ve Tahlil, Kuveyt, 1984.
  • Thiessen, Henry C., The Lectures in Systematic Theology, Michigan, 1979.
  • Tillich, Paul, Systematic Theology, Chicago, 1967.
  • Ülken, H. Ziya, İslam Felsefesi Tarihi, İstanbul, 1957.