Azerbaycan Hukukunda Azınlık Hakları ile İlgili Düzenlemeler

Azınlıklar sorunu uluslararası ilişkilerde önemli gündem konularındandır. Özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında uygulanan katliamlar azınlık hakları konusunda uluslararası hukukta yeni düzenlemeleri gerektirmiştir. Doğu Blok’u ve Sovyetler Birliği’nin çökmesiyle yaşanan etnik sorunlar bu konuda daha fazla düzenlemelere ihtiyaç olduğunu açıkça göstermiştir. 1991 yılında bağımsızlığını yeniden kazanan Azerbaycan Cumhuriyeti’nin hukukunda azınlık hakları genelde ‘negatif haklar’ ve ‘eşitlik ilkesi’ çerçevesinde düzenlenmektedir. Avrupa’ya entegrasyon sürecinde, özellikle Avrupa Konseyi’ne üyelik sürecinde azınlıklarla ilgili uluslararası belgeler imzalanmış olsa da Azerbaycan hukukunda herhangi bir azınlık tanımı yapılmamış ve özel bir yasa kabul edilmemiştir. Ancak 1992 yılı ‘Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Yaşayan Ulusal Azınlık, Az Sayılı Halk ve Etnik Grupların Hak ve Özgürlüklerini Korunması, Dil ve Kültürünün Gelişmesi İçin Devlet Yardımı Hakkında Cumhurbaşkanı Ferman’ı azınlıklara ve küçük halklara ‘pozitif’ haklar vermiştir. Bu makalede Azerbaycan hukukunda azınlıklarla ilgili temel hükümler ve belgeler incelenecek ve ülkedeki azınlık grupları ilgili genel bilgiler verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Azınlıklar, Azerbaycan, Avrupa Konseyi, Azerbaycan Anayasası, azınlık hakları.

Regulations Concerning Minority Rights in Azerbaijan Law

The massacres which happened during World War II required new regulation for minority rights in international law. Ethnic disputes experienced with the fall down of the Eastern Bloc and Soviet Union has clearly demonstrated the need for more regulation in this area. In the law of Azerbaijan Republic which gained independence in 1991, minority rights are regulated in the frame of ‘negative rights’ and ‘equality principle’. In the process of accession to Council of Europe Azerbaijan has signed international documents but there isn’t any determination of what minorities is and there isn’t any minority law in the Azerbaijan law. The 1992 President Law, “The Government Subsidy to Protection of Rights and Freedom, Development of Language and Culture of National Minorities, Small Nations and Ethnic Groups that Live in Azerbaijan” gave minorities and small nations ‘positive’ rights. This paper examines major documents which regulate the minority rights in Azerbaijan law as well as gives general information about minority groups which live in Azerbaijan.naltrexone works by low dose naltrexone dosage naltrexone challenge test

Keywords:

Minorities, Azerbaijan, Council of Europe, the Constitution of Azerbaijan, minority rights.,

PDF

___

Arsava, Ayşe Füsun, Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 27. Maddesi Işığında İncelenmesi, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, Ankara, 1993.
Aslanlı, Araz, “Tarihten Günümüze Karabağ Sorunu”, Avrasya Dosyası Azerbaycan Özel, Cilt 7, Sayı 1, s. 393-430, 2001.
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ‘Devlet Dili Yasası’, Bakü, no: 365-IIQ, 2002, www.e-qanun.az (24.15.2014).
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ‘Dini İnanç Özgürlüğü Yasası’, Bakü, no 281, 1992 www.e-qanun.az (30.10.2014).
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ‘Eğitim Yasası’, Bakü, no: 324, 1992, www.e- qanun.az (24.10.2014).
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ‘Medeniyet Yasası’, Bakü, no 430-IQ, 1998, www.e-qanun.az (24.10.2014).
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Anayasası, www.e-qanun.az (11.11.2014).
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Ceza Kanunu (2000), www.e-qanun.az (11.11.2014)
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın 212 Sayılı Fermanı (1992), Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Yaşayan Ulusal Azınlık, Az Sayılı Halk ve Etnik Grupların Hak ve Özgürlüklerini Korunması, Dil ve Kültü- rünün Gelişmesi İçin Devlet Yardımı Hakkında, Bakü, www.e- qanun.az (12.02.2009).
Azerbaycan Devlet İstatistik Kurumu, Ahalinin milli terkibi, ana dili ve serbest konuştuğu dillere göre ayrımı (2009) http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ (11.11.2014).
Capotorti, Francesco, “Study On The Rights of Persons Belonging to Ethnic, Religious and Linguistic Minorities”, UN-Doc, E/CN.4/Sub. 2/384/ Rev.1, United Nations Publications, New York, 1991.
Council of Europe, Framework Convention for the Protection of Natio- nal Minorities CETS No. 157, http://www.conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?N T=157&CM=8&DF=24/10/2014&CL=ENG (25.10.2014).
Musabeyov, Rasim, “Azerbaycan’daki Etnik Azınlıklar”, Avrasya Dosyası Azerbaycan Özel, Cilt 7, Sayı 1, Ankara, 2001. s. 177-196.
Oran, Baskın, Küreselleşme ve Azınlıklar, İmaj Yayınları, Ankara, 2001.
Gibsert, H. Flans, “Azerbaijan, İntroductory Notes, Constitutions of the Count- ries of the World, Azerbaijan Republic”, Oceana Publications, New York, 1996.
Gönenç, Levent, “Azerbaycan Anayası Üzerine Notlar”, Ankara Üniversite- si Hukuk Fakultesi Dergisi, Cilt: 47, Sayı: 14, Ankara. s. 185-220, 1998.
Saraçlı, Murat, Avrupa Birliği ve Türkiye’de Azınlıklar, Lotus Yayınevi, Ankara, 2007.
Second Report 2007, Submitted by Azerbaijan Pursuant to Article 25, Paragraph 2 of the Framework Convention for the Protection of Na- tional Minorities,http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/minorities/3_ FCNMdocs/PDF_2nd_SR_Azerbaijan_en.pdf (31.10.2014).
Terzioğlu, Süleyman Sırrı ve ÖZARSLAN Bahadur Bumin, “Türkiye’nin Avrupa Birliğine Üyelik Sürecinde Azınlıklar Sorunu”, Avrasya Dosya- sı, Cilt 11, Sayı 1, 2005, s. 113-126.
Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, Cilt 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1988.
Ulusal Azınlıklar, Azerbaycan Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı resmi sitesi, http://www.mfa.gov.az/?language=az&options=content&id=114 (30.10.2014).
Walker, Conner, “A Nation is a Nation, is an Ethnic Group, is a...” John Hutc- hinson, Anthony Smith (Ed.), Nationalism, Oxford University Press, Oxford, 1994.