Yüksek Rakımlı Çayır-Mera Alanlarında Yetişen Bazı Yabani Türlerin Yem İçeriklerinin Belirlenmesi

Yemlerin kimyasal analiz yöntemleriyle besin madde kompozisyonlarının belirlenmesi onların potansiyelyem değerlerinin ortaya konması bakımından önemlidir. Bu çalışma ile yüksek rakımlı Iğdır İli çayır-meraalanlarında yetişen yağlıca (Bellevalia forniculata (Fomin) Deloney.), lilpar (Caltha palustris L.), dağ tutyası(Primula algida Adams.) ve kır pazısı (Beta trigyna Waldst. Et Kit.) türlerinin besin içerikleri ve hayvan beslemeaçısından uygunluğu ortaya konulmuştur. Bu, mevcut türlerin besin içeriğini ortaya koyan ilk bilimsel çalışmadır.Bu amaçla 2014 yılında parselsiz örnekleme yöntemine göre toplanan yem örneklerinde, ham protein, doğalçözücülerde çözünemeyen lif, asit çözücülerde çözünemeyen lif, asit çözcülerde çözünemeyen lignin, kurumadde sindirilebilirliği, sindirilebilir enerji, metabolik enerji ve nispi yem değerleri belirlenmiştir. Analiz sonucuincelemeye alınan tüm kalite parametlerinin türler arasında önemli bir şekilde farklılık gösterdiği belirlenmiştir(P<0.01). Aruzlanan kalite parametreleri açısından en yüksek besin içeriğine sahip türün Bellevalia forniculataolduğu, en düşük besin içeriğine sahip türün ise Primula algida olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bellevalia forniculata, Beta trigyna, Caltha palustris, Primula algida, yem kalite özellikleri

Determination of Feed Contents of Some Wild Species Growing in the High-Altitute Grasslands

Determination of nutritional composition by chemical analysis methods of feeds is important fortheir potential feed values. This study was conducted to determine the suitability in terms of animal feeding andsome nutritional properties of species that Bellevalia forniculata (Fomin) Deloney., Caltha palustris L., Primulaalgida Adams. and Beta trigyna Waldst. Et Kit. growing in the high-altitute grasslands of Igdir province. This isthe frst scientifc report on the nutritional content of the present species. For this purpose, crude protein, neturaldetergent fbre, acid detergent fbre, acid detergent lignine, dry matter digestibility, digestible energy, metabolicenergy and relative feed value were determined in feed samples collected according to sampling method withoutplot in 2014. The results showed that all the quality parameters examined was signifcantly different among thespecies (P<0.01). In terms of desired quality parameters, it was identifed that species with the highest nutritionalcontent was Bellevalia forniculata, but Primula algida with the lowest one.

Keywords:

Bellevalia forniculata, Beta trigyna, Caltha palustris, Primula algida, feed quality characteristics,

PDF

___

Acar Z, Sabancı CO, Tan M, Sancak C, Kızılşimşek M, Bilgili U, Ayan İ, Karagöz A, Mut H, Aşcı ÖÖ, Başaran U, Kır B, Temel S, Yavuzer GB, Kırbaş R, Pelen MA, 2015. Yem bitkileri üretiminde değişimler ve yeni arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi. 508-547.
Acar Z, Ayan I, Can M, 2016. A plant (Bituminaria bituminosa) suıtable to produce forage with low input in mediterranean environment. VII. International Scientific Agriculture Symposium, 399-405.
Altın M, Gökkuş A, Koç A, 2005. Çayır Mera Islahı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, 468 s.
Altın M, Gökkuş A, Koç A, 2011. Çayır ve Mera Yönetimi 1. Cilt (Genel İlkeler). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara, 376 s.
Altundağ E, 2009. Iğdır İlinin (Doğu Anadolu Bölgesi) Doğal Bitkilerinin Halk Tarafından Kullanımı (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
AOAC 1997. Official methods of analysis. Association of official analytical chemists. 16 th ed. 3rd revision. Arlington, VA, USA. 125 p.
Aydın İ, Uzun F, 2002. Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 9, Samsun, 313 s.
Fonnesbeck PV, Clark DH, Garret WN, Speth CF, 1984. Predicting energy utilization from alfalfa hay from the Western Region. Proc. American Animal Science, 35: 305 - 308.
Hatipoğlu R, Avcıoğlu R, Karadağ Y. 2009. Yembitkilerinin Tanımı ve Tarihçesi. Yembitkileri Genel Bölüm. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Cilt I, İzmir, 2009.
Hussain F, Durrani MJ, 2009. Nutritional evaluation of some forage plants from Harboi Rangeland, Kalat, Pakistan. Pakistan. J. Bot. 41(3): 1137-1154.
Khalil JK, Sawaya WN, Hyder SZ, 1986. Nutrient composition of Atriplex leaves grown in Saudi Arabia. Journal of Range Management, 39: 104-107.
Kır AE, Temel S, 2016. Determination of Seed Yield and Some Agronomical Characteristics of Different Quinoa Chenopodium quinoa Willd Variety and Populations under Dry Conditions of Igdir Plain. Journal of the Institute of Science and Technology, 4(6), 145-154.
Kibar B, Temel S, 2016. Evaluation of mineral composition of some wild edible plants growing in the eastern Anatolia region grasslands of Turkey and consumed as vegetable. Journal of Food Processing and Preservation. 40: 56-66.
Kibar B, Kibar H, 2017. Determination of the nutritional and seed properties of some wild edible plants consumed as vegetable in the Middle Black Sea Region of Turkey. South African Journal of Botany, 108: 117-125.
Kutlu HR, 2008. Yem Değerlendirme ve Analiz Yöntemleri (Ders Notu). Adana, 2008, s.65.
MGM, 2015. T.C. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Verileri, Ankara.
NRC, 2007. Nutrient Requirements of Small Ruminants: Sheep, Goats, Cervids, and New World Camelids. National Research Council of the National Academies, Washington DC, p. 362.
Oktay G, Temel S, 2015. Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L'Her.) Çalısının Yıllık Yem Değerinin Belirlenmesi. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University, 32(1): 30-36. Sheaffer CC, Peterson MA, Mccalin M, Volene JJ, Cherney JH, Johnson KD, Woodward WT, Viands DR, 1995. Acide Detergent Fiber, Neutral Detergent Fiber Concentration and Relative Feed Value. North American Alfalfa İmprovemnt Conference, Minneapolis.
Tan M, Temel S, Yolcu H, 2003. Effect of Harvest Management on the Mineral Composition of Common Vetch. Optimal Forage Systems for Animal Production and the Environment, 8, 423-425.
Tan M, Temel S, 2012. Alternatif Yem bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Basım sayısı:1, Sayfa Sayısı 238.
Temel S, 2015. Vejetatif ve Tohum Olgunlastırma Döneminde Salsola tragus L. ve Noaea mucronata (Forssk.) Asch.& Schweinf.'nin Yem Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. International Journal of Agriculture and Wildlife Science, 1(1): 23-30.
Temel S, Keskin B, Simsek U, Yilmaz IH, 2015a. Performance of Some Forage Grass Species in Halomorphic Soil. Turkish Journal of FIELD CROPS, 20(2), 131- 141.
Temel S, Keskin B, Simsek U, Yilmaz IH, 2016. The Effect of Saline and Non Saline Soil Conditions on Yield and Nutritional Characteristics of Some Perennial Legumes Forages. Tarım Bilimleri Dergisi-Journal of Agricultural Sciences, 22(4), 528-538.
Temel S, Keskin B, Akbay Tohumcu S, Tan M, Ünal M, Yılmaz İH., 2017. Iğdır İli Çayır Mera Bitkileri Kılavuzu. Öncü Basım Yayım Tanıtım Ltd. Şti, I.Baskı, s.232.
Temel S, Sürmen M, Tan M, 2015b. Effects of Growth Stages on the Nutritive Value of Specific Halophyte Species in Saline Grasslands. The Journal of Animal and Plant Sciences. 25(5): 1419-1428.
Temel S, Şahin K, 2011. Iğdır İlinde yem bitkilerinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri. YYÜ. Tar Bilg Derg., 21: 64-72.
Trotter DJ, Johnson KD, 1992. Forage-testing: why, how, and where, Purdue Univ. Cooperative Extension Service Paper:337.
TUİK, 2017. T.C. Başbakalnlık Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr Bitkisel üretim istatistikleri. Erişim: 04.08.2017.
Van Soest PJ., Robertson JD and Lewis BA., 1991. Methods for diatery fibre, neutral detergent fibre and non-starch polysaccharides in relation to animals nutrition. Journal of Dairy Science, 74: 3583-3597.