Gamze AYDIN ERYILMAZ, Osman KILIÇ, Uğur BAŞER

Tüketicilerin Yerli Tarım Ürünü Satın Alma Tercihini Etkileyen Faktörler: Samsun İli Örneği, Türkiye

Dünyada yeterli ve güvenli gıdaya erişim sorunu, yerli üretimi korumanın ve tarım ürünleri açısından kendine yeterli olmanın önemini ortaya çıkarmıştır. Bu durum, tarım ürünleri konusunda başta tüketiciler olmak üzere tüm paydaşlarla ilgili geliştirilecek politikaların önemini artırmıştır. Bu bağlamda birçok ülke öncelikli olarak tarım ürünlerinin üretimi, işlenmesi ve ticaretiyle ilgili yasal önlemler almaya başlamıştır. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin tarım ürünü satın alırken dikkat ettikleri özellikler ile yerli tarım ürünü satın alma tercihi üzerine etkili olan sosyo-ekonomik faktörleri ortaya koymaktır. Araştırmanın materyalini, Samsun ili kentsel alanda yaşayan ve tarım ürünü satın almada etkili olan 384 tüketiciyle yapılan anketler oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, tüketicilerin tarım ürünü satın alırken dikkat ettikleri dört önemli özellik; sırasıyla son kullanma tarihi, tat/lezzet, üretim tarihi ve ürünün sağlıklı olmasıdır. Tüketicinin yerli tarım ürünü satın alma tercihi üzerine evli olmanın ve hanehalkı sayısının pozitif; yaş, eğitim, gelir ve yurt dışı deneyiminin ise negatif yönde etkili olduğu tespit edilmiştir. Tüketicilerin yerli tarım ürünü satın alma tercihini etkileyen faktörler göz önünde bulundurularak oluşturulacak pazarlama stratejileri, firmaların belirledikleri hedef kitlenin kendi müşteri portföyüne dönüşmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Yerli tarım ürünü, satın alma tercihi, tüketici davranışı, logit model

Factors Influencing Consumers’ Preference of Purchasing Domestic Agricultural Products: The Case of Samsun Province, Turkey

The problems experienced in accessing adequate and safe food in the world have revealed the importance of protecting domestic production and being self-sufficient in terms of agricultural products. This has increased the importance of the policies to be developed for all stakeholders, especially consumers, on agricultural products. In this context, many countries have started to take legal measures primarily related to the production, processing and trade of agricultural products. The purpose of this study is to reveal the socio-economic factors that affect the characteristics consumers pay attention to when purchasing agricultural products and the preference to purchase domestic agricultural products. The material of the research consists of surveys with 384 consumers living in the urban area of Samsun and effective in purchasing agricultural products. According to the research results, four important features that consumers pay attention to when buying agricultural products; the expiration date, taste/flavor, production date, and the healthy of the product respectively. Upon the preference of the consumer to purchase domestic agricultural products, the number of households to be married and the number of households had positive effect; however, age, education, income and experience abroad had negative effect. Considering the factors affecting the preference of consumers to purchase domestic agricultural products, the marketing strategies to be created will contribute to the conversion of the target group determined by the companies to the customer portfolio.

Keywords:

Domestic agricultural product, preference to purchase, consumer behavior, logit model,

PDF

___

Akbayır F, Yereli AB, 2019. Bir iktisadi denge meselesi: Tüketimde yerli mal tercihi. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (18): 409-417.
Bartlett JE, Kotrlik JW, Higgins CC, 2001. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19 (1): 43-50.
Chovancova M, Wanninayake B, 2014. Czech consumers´ behavior toward domestic brands. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas Zarządzanie, 2: 79-92.
Eldin HN, Alhassan A, 2017. The effects of country of origin and consumer ethnocentrism on product evaluation: Evidences from Egypt. European Journal of Business and Management, 9 (29): 122-136.
Eryılmaz GA, Kılıç O, Başer U, 2018. Gıda güvenliği konusunda tüketici davranışlarının belirlenmesi: Samsun ili kentsel alan örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4 (2): 237-245.
Girgin GK, Karakaş B, 2017. Türklerin gıda tercihlerinde etkili olan motivasyonların belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (38): 425-448.
Greene WH, 2011. Econometric Analysis. Seventh Edition. Prentice Hall, ISBN-10: 0131395386, New Jersey. Gujarati DN, 1995. Basic Econometrics, Mc Graw-Hill Inc, U.S.A.
Kadanalı E, Demir N, Dağdemir V, Turan EA, 2014. Et ve et ürünleri satın alma kararlarında tüketici etnosentrizminin belirlenmesi; Erzurum ili örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, Samsun.
Karabaş S, 2013. Tüketicilerin ithal hayvansal ürünler karşısındaki tutum ve davranışlarının logistik regresyon analizi ile tahmini. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 15 (24): 59-64.
Kavak B, Gumusluoglu L, 2007. Segmenting food markets: The role of ethnocentrism and lifestyle in understanding purchasing intentions. International Journal of Market Research, 49 (1): 71-94.
Kızılaslan N, Kızılaslan H, 2008. Tüketicilerin satın aldıkları gıda maddeleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları (Tokat ili örneği). Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (2): 67-74.
Lorcu F, Bolat BA, 2011. Edirne merkez ilçede tüketicilerin ithal kırmızı et satın alma tercihlerini etkileyen faktörler. Akademik Gıda, 9 (6): 38-45.
Sertoğlu AE, Çatlı Ö, 2017. Genç tüketicilerin yabancı ve Türk ürünlerine ilişkin tutum ve tüketici etnosentrizm düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Özel sayı: 1-23.
Silili EP, Karuharathna AC, 2014. Consumer ethnocentrism: Tendency of Sri Lankan youngsters. Global Journal of Emerging Trends in e-Business, Marketing and Consumer Psycholog, 1 (1): 1-15.
Turgut BA, 2010. Tüketici etnosentrizminin satın alma davranışlarına etkisi: Hizmet sektöründe bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 136s, Balıkesir.
Örücü E, Tavşancı S, 2011. Gıda ürünlerinde tüketicinin satın alma eğilimini etkileyen faktörler ve ambalajlama. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (3).
Özyürek S, Çebi K, Türkyılmaz D, Esenbuğa N, Dağdelen Ü, Yaprak M, 2019. Erzincan ilinde kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin ithal kırmızı ete bakış açılarının değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12 (1): 263-273.
Yılmaz E, Oraman Y, İnan İH, 2009. Gıda ürünlerine ilişkin tüketici davranışı dinamiklerinin belirlenmesi: “Trakya örneği”. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (1): 1-10.