Lice Domatesi Üretim Alanlarındaki Yabancı Otların Belirlenmesi

Diyarbakır ili Lice ilçesinde yetiştirilen ve ilçeden adını alan sofralık yerel bir domates çeşidi olan Lice domatesi kendine has rengi ve tadıyla bölgede tercih edilmektedir. Lice domatesinin bölgede tercih edilmesi dağların arasında uzanan serin ve geniş vadileri ile ünlü ilçenin domates yetiştiriciliği için uygun olması ve üretim aşamalarında hemen hemen hiç kimyasala (gübre ve pestisit) yer verilmemesidir. Ekolojik koşulların ve üretim şeklinin bir sonucu olarak Lice’de domates ekim alanlarında görülen bitki koruma sorunlarından biri de yabancı otlardır. Bu çalışmada Lice domatesi üretim alanlarda sorun olan yabancı ot türleri ile bunların yoğunluk ve yaygınlıklarının belirlenmesi hede enmiştir. Bu amaçla 2012 Lice merkez dâhil 19 köyde, toplam 83 tarlada sürvey gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda sürvey alanlarında 17 familyaya ait 4’ü cins, 28’i tür düzeyinde olmak üzere toplam 32 takson tespit edilmiştir. Bölgede Amaranthus retro exus L. (horozibiği) (4,63 bitki m-2), Convolvulus arvensis L. (tarla sarmaşığı) (4,09 bitki m-2) , Sorghum halepense (L.) Pers. (kanyaş) (4,06 bitki m-2), Solanum nigrum L. (köpek üzümü) (3,37 bitki m-2), Echinochloa colonum (L.) Link. (benekli darıcan) (3,04 bitki m-2), Chenopodium album L. (kazayağı) (1,88 bitki m-2), Portulaca oleracea L. (semizotu) (1,73 bitki m-2), Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (darıcan) (1,72 bitki m-2) ile parazitik yabancı otlardan Phelipanche ramosa (L.) Pomel (canavar otu) (3,73 bitki m-2) ve Cuscuta sp. (küsküt) (1,61 bitki m-2) en fazla yoğunluk oluşturan türler olarak belirlenmiştir. Bu türler aynı zamanda bölgede en sık rastlanan (en yaygın) türler arasında yer almıştır.

Anahtar Kelimeler:

Diyarbakır, domates, lice, sürvey

Determination of the Weeds in Production Areas of Lice Tomato

Lice tomato is a local tomato genotype grown in Lice district of Diyarbakır province. It is a table tomato which is called with the name of this district and comes into prominence with its peculiar colour and taste. Lice district is very suitable to grow tomato with its cool and wide valleys laying between the mountains presenting a natural environment where almost no chemicals have been used. As a result of the ecological conditions and the type of production the most important problem is related to plant protection practices including weed control. This study was conducted in 2012 with the aim to determine the problematic weed species and their frequency and intensity in Lice tomato growing elds. Surveys were performed in total of 83 tomato elds in 19 villages including district centre. According to study results 32 taxon (4 genera, 28 different weed species) of 17 families were determined. In the region Amaranthus retro exus L. (redroot amaranth) (4,63 plant/m2), Convolvulus arvensis L. ( eld bindweed) (4,09 plant m-2), Sorghum halepense (L.) Pers. (johnsongrass) (4,06 plant m-2), Solanum nigrum L. (black nightshade) (3,37 plant m-2), Echinochloa colonum (L.) Link. (jungle rice) (3,04 plant m-2), Chenopodium album L. (lambsquarters) (1,88 plant m-2), Portulaca oleracea L. (little hogweed) (1,73 plant m-2), Echinochloa crus- galli (L.) P.B. (barnyardgrass) (1,72 plant m-2) with parasitic weeds Phelipanche ramosa (L.) Pomel (broomrape) (3,73 plant m-2), and Cuscuta sp. (dodder) (1,61 plant m-2) were determined to be the species forming the maximum density. These species are also among the most frequent (the most common) species in the region.

Keywords:

Diyarbakır tomato, Lice, survey, weed,

PDF

___

Anonim, 2013. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri 2013. http://wwwtuik.gov.tr/ (Erişim tarihi: 31.07.2013).
Anonim, 2014. Diyarbakır Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü. Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürlüğü Tarımsal Veriler ve Bütçe Birimi. 2013 Yılı Verileri.
Bora, T., Karaca, İ., 1970. Kültür Bitkilerinde Hastalık ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı Yayın No: 167, İzmir.
Davis, P.H., 1965-1988. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Edinburg University Press, Volume:1-10.
Demirkan, H., Nemli., 1993. Bazı Domates Çeşitlerinin Orobanche ramosa L.’ya Duyarlılıklarının Araştırılması. Türkiye I. Herboloji Kongresi, Bildiriler, 3-5 Şubat, Adana, s. 309-314
Güncan, A., 2009. Yabancı Otlar ve Mücadele Prensipleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, 2009, Konya.
Kitiş, Y.E., 2005. Isparta İli domates Ekim Alanlarındaki Yabancı Otların, Yaygınlık ve Yoğunluklarının Saptanması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 9(1):51-63.
Odum, E.P., 1959. Fundamentals of Ecology. W.B. Saunders Company, Philadelphia, and London, 153-154.
Özer, Z., Kadıoğlu, İ., Önen, H., Tursun, N., 2001. Herboloji (Yabancı Ot Bilimi) Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:20 Kitap seri No:10 Tokat.
Özkut, A., 1976. İzmir ve Çevresi Önemli Sebze (Domates, Patlıcan, Biber) Alanlarında Görülen Yabancı Ot Türleri, Bulunuş Oranları ve Savaş Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Uzmanlık Tezi.
Sırma, M., Kadıoğlu, İ., Yanar, Y., 2001. Tokat İli Domates Ekim Alanlarında Saptanan Yabancı Ot Türleri, Yoğunlukları ve Rastlanma Sıklıkları. Türkiye III. Herboloji Kongresi Bildiri Özetleri, Ankara.
Şenol, M., 1999. Tokat (Kazova)’da Yetiştirilen Domates (Lycpersicon esculentum L.) Kültüründe Sorun Olan Yabancı Otlar ile Uygulanan Farklı Savaş Yöntemlerinin Verime Olan
Tepe, I., 1992. Domates Fideliklerinde Sorun Olan Yabancı Otlar ve Kimyasal Mücadeleleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. 132 s, İzmir.
Uluğ, E., Kadıoğlu, İ., Üremiş, İ., 1993. Türkiye’nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Adana Yayın No: 78, 513 s.
Uygur, F.N., Koch, W., Walte, H., 1984. Plits, Yabancı ot bilimine giriş (kurs notu) 1984 / 2 (1) Josef Margraf, Stuttgart.