Ali KAYGISIZ, Recep AYDIN, Celil Yaşar ÖZDEMİR

Gümüşhane İli Torul İlçesi Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Buzağı Yetiştirme İle İlgili Yönetimsel Uygulamalar

Bu çalışma Gümüşhane ili Torul ilçesinde kayıtlı süt sığırcılığı çiftliklerinde buzağı yetiştirme uygulamalarını irdelemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla İlçede 100 işletme sahibi ile yüz yüze anket yapılmıştır. Torul ilçesinde anket yapılan işletmelerin %26’sında buzağı ölümleri olduğu ve yıllık buzağı ölüm oranının %5.1 olduğu belirlenmiştir. İşletmelerin %94’ünde doğumdan sonra buzağıların anneden ayrıldığı, işletmelerin %53’ünde göbek kordonu bakımı yapıldığı, yetiştiricilerin %90’ının buzağılara kolostrumu ilk 2 saat içerisinde verdiği, buzağıların kolostrumu anneden aldıkları (%86) belirlenmiştir. Yetiştiricilerin büyük çoğunluğunun buzağılara brucella, şap ve çiçek aşılarının tümünü (%90) yaptırdığı ve buzağılarda en sık görülen hastalığın ishal vakası (%95) olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak birçok çiftçinin uygun buzağı yetiştirmenin öneminin farkında olduğu, ancak diğerlerinin buzağı yönetimini iyileştirmek için daha fazla bilgiye ihtiyacı olduğu gözlenmiştir. Bu amaçla eğitim yoluyla elde edilecek olumlu sonuçlar, çiftçilerin tutumlarını ve geleneksel inançlarını değiştirebilir ve onları daha iyi yetiştirme uygulamalarını benimsemeye yönlendirebilir.

Anahtar Kelimeler:

Barınak durumu, buzağı bakımı, Torul, yaşama gücü

Administrative Practices Regarding Calf Raising in Torul County of Gümüşhane Province Dairy Farms

This study was carried out to discuss calf rearing practices depending on farm structure and management in dairy cattle farms registered in Torul county of Gümüşhane province. For this purpose, a face-to-face survey was conducted with 100 dairy cattle enterprise owners in the county. It was found out that 26% of the surveyed enterprises in the county had calf deaths and the annual calf mortality rate was 5.1%. The calves were separated from their dams after birth in 94% of the farms, umbilical cord care was performed in 53% of the farms, 90% of the breeders performed colostrum feeding within the first 2 hours after birth, and the calves received colostrum by suckling their dams (86%). The majority of the breeders had their calves vaccinated against brucella, alum and smallpox (90%) and the most common disease in calves was diarrhea (95%). As a result, it was observed that most of the farmers are aware of the importance of proper calf rearing, but others need more information to improve calf management. Positive results obtained from the educational works in the county can change farmers' attitudes and traditional beliefs and lead them to adopt better farming practices.

Keywords:

Barn status, calf care, Torul, survivability,

PDF

___

Anonim. (2022a). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, İl Yatırım Rehberleri. Https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/taryat/belgeler/il_yatirim_rehberleri/Gumushane.Pdf, Erişim Tarihi; 02.09.2022.
Anonim. 2022b. T.C. Gümüşhane Valiliği, Torul. Http://www.gumushane.gov.tr/torul, Erişim Tarihi; 01.06.2022.
Aydın, M. K. ve Keskin, M. (2019). Muğla ilinde süt sığırı yetiştiriciliğinin mevcut durumu, bazı verim ve yapısal özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 59(2), 57-63.
Aydınoğlu, T. ve Köse, A. (2018). Buzağı yetiştiriciliğinde temel sağlık ilkeleri ve sürü yönetimi programı. TİGEM. Ankara.
Erdem, H. (2020). Buzağı kayıplarının önlenmesinde buzağı sağlığı ve yetiştiriciliği. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı. Sayfa 3.
Gönenci, R. (2017). Buzağılarda Göbek Kordonu Bakımı ve Hastalıkları. Buzağı Hastalıkları Sempozyumu, Van-Türkiye, Pp 88-98.
Heinrichs, A., Kiernan, N., Graves, R. & Hutchinson, L. (1987). Survey of calf and heifer management practices in Pennsylvania dairy herds. Journal of Dairy Science, 70(4): 896-904.
İmri, V. (2018). Edirne İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri, (Yüksek Lisans Tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Karaca, M. (2020). Hendek İlçesi Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Buzağılarda Yaşama Gücü İle İlgili Yönetsel Uygulamalar. (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Karadaş, K., Yakup, E. E., Demir, O., Külekci, M. ve Demir, N. (2015). Iğdır ilinde kırsal kalkınma kooperatifi üyelerinin örgütlenme ve kooperatif faaliyetleriyle ilgili problemleri ve çözüm önerilerinin belirlenmesi. 3. Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 50(2), 152-162.
Kaygısız, A., Tapkı, İ. ve Daş, Ö. (2022a). Kahramanmaraş İli Andırın ilçesinde faaliyet gösteren sığırcılık işletmelerinde buzağı yetiştirme teknikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(3): 1850-1870.
Kaygısız, A., Yılmaz, İ., Şanver, N. ve Serim, S. T. (2022b). Ankara İli Elmadağ ve Yenimahalle ilçelerinde sığır yetiştiriciliğinin yapısal analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 1163-1176.
Kıyıcı, J. M. ve Çınar, M. U. (2020). Türkiye’de süt sığırı yetiştiriciliği uygulamaları üzerine bir araştırma. Hayvan Bilimi ve Ürünleri Dergisi, 3(2): 165-175. Kibar, M. ve Bakır, G. (2019). Muş İlinde süt sığırcılığı işletmelerinde sağlık yönetiminin belirlenmesi. Journal of The Institute of Science and Technology, 9(4): 2409-2419.
Koçyiğit, R, Diler, A., Yanar, M., Güler, O., Aydın, R., ve Avcı, M. (2015). Erzurum İli Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinin yapısal durumu: Çiftlik yönetimi ve buzağı yetiştirme uygulamaları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 85-97.
Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Diler, A. ve Güler, O. (2018). Sığırcılık işletmelerinde hayvan sağlığı, veteriner sağlık hizmetleri ve yetiştirici memnuniyeti ve beklentileri: Erzurum İli Narman İlçesi Örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21(2), 203-208.
Köseman, A. ve Şeker, İ. (2016). Malatya ilinde sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu: I. Yapısal özellikler. FÜ Sağ. Bil. Vet. Derg, 30(1), 05-12.
Lorenz, I., Mee, J. F., Earley, B. & More, S. J. (2011). Calf health from birth to weaning. general aspects of disease prevention. Irish Veterinary Journal, 64(10), 1-8.
Macit, O. (2020). Tekirdağ İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Buzağı Ölümleri (Yüksek Lisans Tezi) Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
Ortiz-Pelaez, A., Pritchard, D. G., Pfeiffer, D. U., Jones, E., Honeyman, P. & Mawdsley, J. J. (2008). Calf mortality as a welfare indicator on british cattle farms. The Veterinary Journal, 176(2), 177-181.
Önal, A. R. ve Özder, M. (2008). Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2), 197-203.
Özyürek, S., Koçyiğit, R. ve Tüzemen, N. (2014). Erzincan ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri: Çayırlı ilçesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3), 19-26.
Patterson, D. J., Bellows, R. A., Burfening, P. J. & Carr, J. B. (1987). Occurrence of neonatal and postnatal mortality in range beef cattle. 1. Calf loss incidence from birth to weaning, backward and breech presentations and effect of calf loss on subsequent pregnancy rate of dams. Theriogenology, 28, 557-571.
Santos, G. D, & Bittar, C. M. M. (2015). A Survey of dairy calf management practices in some producing regions in Brazil. Revista Brasileira De Zootecnia, 44(10), 361-370.
Stanek, S., Zink, V., Dolezal, O. & Stolc, L. (2014). Survey of preweaning dairy calfrearing practices in Czech dairy herds. J. Dairy Science, 97, 3973-3981.
Svensson, C., Linder, A., Olsson, S. O. (2006). Mortality in Swedish dairy calves and replacement heifers. J. Dairy Science, 89, 4769-4777.
Şahal, M., Terzi, O. S., Ceylan, E. ve Kara, E. (2018). Buzağı ishalleri ve korunma yöntemleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58, 41-49.
Tatar, Y. E. ve Esenbuğa, N. (2022). İzmir İli Ödemiş ilçesi sığırcılık işletmelerinin sürü yönetim tekniklerinin incelenmesi. Palandöken Journal of Animal Sciences Technology and Economics, 1(1), 16-23.
Tugay, A. ve Bakır, G. (2009). Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(1), 37-47.
Tüzemen, N. ve Yanar, M. (2013). Buzağı Yetiştirme Teknikleri, Düzeltilmiş 4. Baskı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:232, Sayfa 125. Erzurum-Türkiye
Vasseur, E., Borderas, F., Cue, R. I., Lefebvre, D., Pellerin, D., Rushen, J., Wade, K. M. & De Passille A. M. (2010). A survey of dairy calf management practices in Canada that affect animal welfare. Journal of Dairy Science, 93(3), 1307-1315.
Wathes, D. C., Brickell, J. S., Bourne, N. E., Swali, A. & Chen, Z. (2008). Factors influencing heifer survival and fertility on commercial dairy farms. Animal, 2, 1135-1143.
Windsor, P. A. & Whittington, R. J. (2010). Evidence for age susceptibility of cattle to Johne’s disease. The Veterinary Journal, 184(1), 37-44.
Yamane, T. (2010). Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık, ISBN: 978-975-8431-34-2, S509, İstanbul-Türkiye.
Yanar, K. E. (2022). Yenidoğan buzağı ishallerinin nedenleri, tedavileri ve korunma yöntemleri. Palandöken Journal of Animal Science, Technology and Economics, 1(1), 54-59.
Yaylak, E., Konca, Y. ve Koyubenbe, N. (2016). İzmir ili Ödemiş ilçesindeki damızlık sığır yetiştiricileri birliği üyesi işletmelerde sağlık koruma uygulamaları ve sağlık sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 57(1), 28-40.
Yılmaz, İ., Kaylan, V. ve Yanar, M. (2020). Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal analizi. Journal of The Institute of Science and Technology, 10(1), 684-693.
Zucali, M., Bava, L., Tamburini, A., Guerci, M. & Sandrucci, A. (2013). Management risk factors for calf mortality in ıntensive Italian dairy farms. Italian Journal of Animal Science, 12(2), 162-166.