Yusuf DOĞAN, Erol ORAL, Vahdettin ÇİFTÇİ, Enver KENDAL

Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinde Özelikler Arası Korelasyon ve Path Analizi

Bu araştırmada ülkemizde tescil edilmiş bazı nohut çeşitlerinde tane verimi ile diğer verim unsurlarıarasındaki ilişkiler korelasyon ve path analizi kullanılarak incelenmiştir. Bu çalışma, 2012-2013 yıllarında MardinKızıltepe ekolojik koşullarında kurulmuş ve tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü yürütülmüştür.Araştırmada 10 adet tescilli nohut çeşidi (Azizye-94, Menemen-92, Yaşa-05, İzmir-92, ILC-482, Işık-05,Canitez-87, Er-99 Diyar-95, ve Gökçe) kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; tane verimi ile bitkide tane sayısı(0.927**), bitkide bakla sayısı (0.916**), hasat indeksi (0.728**) arasında önemli ve olumlu ilişkiler bulunmuştur.Yapılan path analizinde; tane verimi üzerine baklada tane sayısı (p= 0.822, % 43.6), ilk bakla yüksekliği (p=0.466, % 30.7) ve bitkide bakla sayısının (p= 0.503, % 26.3) doğrudan ve yüksek derecede olumlu, bitki boyu (p=-0.407, % 30.9) ise yüksek ancak olumsuz bir etki yaptığı saptanmıştır. Nohutta yapılacak ıslah çalışmalarında,yüksek verim potansiyelini elde etmek için bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı ve bitkide ilk bakla yüksekliğiseleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Nohut, tane verimi, korelasyon kat sayısı, path analizi

Some Chickpea (Cicer arietinum L.) Varieties Relations Betwen Features Correlation and Path Analysis

In this study, were examined relationship between grain yield with some traits of some chickpeavarieties, have been registered in our country by using correlation and path analysis. This research was conductedin 2011-12 and 2012-13 growing seasons in ecological condition of Kızıltpe/Mardin. The study was designedaccording to randomized block with three replications and three cultivars (Azizye-94, Menemen-92, Yaşa-05,İzmir-92, ILC-482, Işık-05, Canitez-87, Er-99 Diyar-95, ve Gökçe chickpea variety) . According to the results; Itwere forund important and positive relationships between grain yield with grain number of per plant (0.927 **),number pods of per plant (0.916 **) and harvest index (0.728 **). Path analysis results showed that the numberof seeds per pod (p= 0.822, 43.6 %), frst pod height (p = 0.466, 30.7 %) and the number of pods per plant (p=0.503, 26.3 %) had highly direct positive effects on grain yield, while plant height (p= -0.407, 30.9 %) was highand negative impact. It was concluded that the number of pods per plant, the number of seed in per pod and thefrst pod height may be used as selection criteria to achieve its high-grain yield potential in the chickpea breeding

Keywords:

Chickpea, grain yield, correlation coeffcient, path analysis,

PDF

___

Akdağ C, Şehrali S, 1992. Nohut (Cicer arietinum L.)'da Özellikler Arası ilişkiler ve Path Katsayısı Analizi Üzerine Bir Araştırma, Doğa-Tr.J.of Agricultural and Foresty, 16: 763-772.
Anonim, 2014. Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr).
Anonim, 2014. Mardin Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü ( Erişim Tarihi:2014).
Arora PP, Jeena AS, 1999. Association Analysis for Yield and Other Quantitative Traits in Chickpea Agricultural Science Digest Karnal. 19:3,183-186.
Arora PP, Kumar L, 1999. Association in Chickpea. Agricultural Science Digest Karnal 19:3 199-202.
Cinsoy S, Yaman M, 1998. Nohutta Bazı Özellikler Arası İlişkilerin Path Analizi ile Değerlendirilmesi. Anadolu. 8:1,116-126.
Dasgupta ve ark., 1992. Genetic variability and analysis of yield components in chickpea. Annu. Agric. Res., 132: 157-160.
Düzgüneş O, Kesici T, Gürbüz F, 1983. İstatistik Metotları I. Ankara Üniversitesi Zir., Fak., Yayınları :861, Ders Kitabı:229, Ankara.
Erman M, Tüfenkçi S, (2004). Farklı ekim zamanlarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve verimle ilgili karakterlere etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi 10(3): 342-345.
Erman M, Çiftçi V, Geçit HH, 1997. Nohut (Cicer arietinum L.) 'ta Özellikler Arası İlişkiler ve Path Katsayısı Analizi Üzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi 1997, 3 (3) 43-46.
Gürbüz A, Türkan AD, Soydaş S, Aydın N, 2004. Nohutta Korelasyon ve Path Analizi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi (2004). Ankara.
Gowda CLL, Pandya BP, 1975. Path Coefficient Study in Gram. Indian Journal Agriculture Science, 45 (10): 473-477.
Gurinder S, Brar HS, Verma MM, Sandhu JS, Singh G, 1989. Component Analysis of Seed Yield in Chickpea. Crop Improvement 16: 2, 145-149.
Kulaz H, Çiftçi V, 1999. Van Koşullarında Bitki Sıklığının Nohut (Cicer arietinum L.)’ta Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Tr. J. Of Agriculture and Foresty, (23), 599-601.
Kumar L, Arora PP, 1991. Basis of Selection in Chickpea International Chickpea Newsletter No.24, 14-15.
Mishra SK, Brajesh G, Shrivastava GK, Lakhera ML, Rathore AR, Choubey NK, Gupta B, 2002. Path Coefficient Analysis in Chickpea. Annals of Agricultural Research. 23:1,168-170.
Oral D¸ 2016. Kışlık ve Yazlık Yetiştirilen Nohut (Cicer arietinum L.)’ta Ekim Zamanlarına Göre Bitkide Tane Verimi ile Bazı Bitkisel Özellikler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2016, 25 (Özel sayı-1):206-212.
Özdemir S, 1996. Path Coefficient Analysis for Yield and Its Components in Chickpea. International Chickpea-and Pigeonpea Newsletter. No.3, 19-21.
Sandhu TS, Gumber RK, Bhatia RS, 1991. Path analysis in Chickpea. Journal of Research, Punjab Agricultural University 28:1, 1-4.
Saleem M, Tahir MHN, Rehmat K, Muhammad J, Kashif S, 2002. International Journal of Agriculture and Biology 4: 3,404-406.
Singh V, Shing F, 1989. Selection Criteria for Yield in Chickpea (Cicer arietinum L.), indian Journal of Agricultural Science 59 (1): 32-35, January.
Şehriali S, 1979. Yemeklik Dane Baklagiller. A.Ü. Zir., Fak., Bitki Yetiştirme ve Islah Kürsüsü. Ankara.
Şehriali S, 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1089, Ders Kitabı : 314-435.
Yadav NP, Sharma CM, 1998. Correlation Study in Late Sown Chickpea. Journal of Research, Birsa Agricultural University 10: 2, 225-227.
Tripathi AK, 1998. Assocation Analysis in Chickpea Advances in Plant Sciences 11:2, 117-120