Metin DEMİR, Nalan Demircioğlu YILDIZ, Yahya BULUT, Sevgi YILMAZ, Serkan ÖZER

Alan Kullanım Planlamasında Potansiyel Tarım Alanlarının Ölçütlerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri (Cbs) Yöntemi İle Belirlenmesi (İspir Örneği)

Kırsal ve kentsel alanlarda amaca uygun olmayan ve yanlış kullanımlar nedeniyle ortaya çıkan sorunların giderilmesi için en uygun alan kullanım ölçütlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Ülkemizde tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı, plansız gelişmeler ve erozyon kaynaklı toprak kayıpları hızlı bir biçimde artmaktadır. Çalışmanın amacı Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) araçları kullanılarak, İspir İlçesinin potansiyel tarım alanlarının belirlenmesidir. Araştırma sahasında ortalama eğim değerlerinin çok yüksek değerler göstermesi tarımın genel karakterini belirlemiş ve potansiyel tarım alanlarını sınırlandırmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre; alanın 1822.9 ha (%0.9) çok uygun, 34162.0 ha (% 17.7) uygun, 145154.5 ha (% 75.3) uygun değil ve 11517.9 ha (% 6.0) hiç uygun değil şeklinde belirlenmiştir. Ayrıca, bu alanların planlanması ve yönetilmesi konusunda öneriler geliştirilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Arazi kullanımı, planlama, İspir, CBS

Determınatıon of Agricultural Land Use Factors for Land Use Planning by GIS: Case of İspir Plain

Resolving the problems that arise due to the land use are not suitable for the purpose in therural and urban areas most suitable for land use of parameters to be determined. Unintended and unplanneddevelopments in the use of agricultural land in our country caused increases the losses by soil erosion. The purpose ofthis study using the Geographical Information Systems (GIS) determine to potential of agricultural lands ofİspir District. Due to a very high slope potential agricultural areas of the study area are limited. According to theresults of the evaluations, the area is 1822.9 ha(0.9%) is very appropriate, 34162.0 ha (17.7%) appropriate,145154.5ha (75.3%) is not appropriate and 11517.9 ha (6.0%) not suitable at all. In addition the planning and managementsuggestions were made of these lands for the purpose.

Keywords:

Land use, planning, İspir, GIS,

PDF

___

Akten, M., Yılmaz, O., Gül, A., 2009. Alan Kullanım Planlama- sında Rekreasyonel Alan Kullanım Ölçütlerinin Belirlenmesi: Isparta Ovası Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A( 2):119-133.
Anonim, 1993. Milli Savunma Bakanlığı Harita Genel Komutanlı- ğı, 1/25000 ölçekli ve 1993 basım tarihli topografik haritalar, Ankara.
Anonim, 2005. Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Veri- leri, Erzurum.
Anonim, 2006. Linking Eastern Anatolia to Progress Programme Tourism Development in Eastern Anatolia Project, UNDP ve Atatürk Unıversıty, Erzurum
Anonim, 2007a. Erzurum Tarım İl Müdürlüğü Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğünün
Anonim, 2007b. Devlet Meteoroloji Müdürlüğü Verileri, Erzurum.
Cengiz, T., 2003. Peyzaj Değerlerinin Korunmasına Yönelik Kırsal Kalkınma Modeli Üzerine Bir Araştırma: Seben İlçesi(Bolu), Alpagut Köyü Örneği, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, Erzurum Toprak Varlığı Sa- yısal Haritaları, Erzurum.
Hobbs, R., 1999. Future Landscapes and The Future of Landsca- pe Ecology, Landscape and Urban Planning Volume 37, Issue 2-4, pp: 181-200.
Karaelmas, O., 2003. Çerkeş Havzasının Optimal Alan Kullanımı- nın Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara
Kopar, G., 2008. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (2), 71-90.
Köse, A., 1991. İspir ve Çevresinin Bölgesel Coğrafya Etüdü, Ata- türk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
Köseoğlu, M., 1982. Peyzaj Değerlendirme Yöntemleri, Ege Üniver- sitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:430, pp:138, Bornova İzmir.
Mansuroğlu, S., 1997. Düzce Ovasının Optimal Alan Kullanım Planlaması Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana
Mc Harg, I.L., 1992. Processes as Values. In Desing With Nature. Published for The American Museum of Natural History, 279 P, Newyork.
Ortaçeşme, V., 1996. Adana İli Akdeniz Kıyı Kesiminin Ekolojik Peyzaj Planlama İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi Ve Optimal Alan Kullanım Önerileri, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstütüsü , Adana
Polat, E., Gül, A., 2007. Kentsel Planlamadaki Statik Anlayışa Bir Alternatif Çözüm: Kentsel ması Yaklaşımı. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 31. Kolok- yumu. Planlama Meslek Alanı Geçmişten Geleceğe 7-9 Kasım 2007. 435-451, Ankara.
Stratejik Yönetim Planla
Şenol, S., 1994. Spot Uydu Verileriyle Göksu Deltası Arazi Kulla- nım Haritasının Hazırlanması, II. Uzaktan Algılama ve Tür- kiye’deki Uygulamaları Semineri (Bildiriler), Harita Genel Komutanlığı Hacettepe Üniversitesi-UKAM, Bursa.
Uzun, G., 1993. Kentsel Rekreasyon Alan Planlaması, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ders Kitabı: No. 48, Adana.
Uzun, O., 2003. Düzce Akarsuyu Havzası Peyzaj Değerlendirmesi Ve Yönetim Modelinin Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
Van Lier, H.N., 1998. The Role of Land Use Planning in Sustainable Rural Systems the Journal of Landscape and Urban Planning, volume 41, pp: 83-91.
Yıldız, N.D., 2006. Tortum Çayı Havzasının Uygun Alan Kullanım- larının CBS İle Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilim- leri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
Yılmaz, S., 1998. Erzurum Ovasının Optimal Alan Kullanımının Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum
Zengin, M., 2007. Ardahan Kura Nehri ve Yakın Çevresi Alan Kul- lanımlarının Belirlenmesi ve Optimal Alan Kullanım Önerleri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.