ROSSİYA’DA MÜSLÜMANLAR (ABDÜRREŞİD İBRAHİM’İN BİLİNMEYEN BİR MAKALESİ)

Makale, Tatar seyyah, yayıncı ve politikacı Abdürreşid İbrahim’in (1857–1944) 1915 yılında Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın bünyesindeki Doğu Haber Merkezi (Nachrichtenstelle für den Orient) tarafından yayınlanan El Dschihad gazetesi için Osmanlıca yazdığı bir makalenin transkripsyonunu sunmaktadır. Giriş yazısında El Dschihad gazetesinin yayınlanması Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı zamanındaki Doğu politikası çerçevesine oturtulmaktadır: Antant güçleri İngiltere, Fransa ve Rusya hakimiyeti altında bulunan Müslümanları kışkırtmaya çalışan Almanya, bir Panislamizm politikasını yürütüp İslam’ın asıl dostunun kendisinin olduğunu ispat etmeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğu siyaseti, Abdürreşid İbrahim, Birinci Dünya Savaşı, Tatarlar, Almanya

PDF

___

Cwiklinski, Sebastian. (2012). Abdürreşid İbrahim'in Birinci Dünya Savaşında Almanya ve İsveç'teki Faaliyetleri. Mehmet Ali Arpacı (yay. haz.): Türk-Japon ilişkilerinin dönüm noktasında Abdürreşit İbrahim. Uluslararası Abdürreşit İbrahim ve Türk-Japon ilişkileri bilgi şöleni 22–23 Mayıs 2012, Konya. Bildiriler. Konya: Konya Japon Kültür Merkezi, s. 285–306.
Cwiklinski, Sebastian. (2013a). Цвиклински С. Политические призывы Габдрашида Ибрагимова к военнопленным россыйским мусульманам в 1915 г. И. М. Гвоздикова, М. Н. Фархшатов (сост.). История в лицах и личность в истории: Материалы Вторых Международных Усмановских чтеный, посвященных 90-летию со дня рождения профессора Х. Ф. Усманова. Уфа: ИИЯЛ УНЦ РАН, s. 251–264.
Cwiklinski, Sebastian. (2013b). Цвиклински С. Габдрәшит Ибраһимныӊ «Әл-Җиһад» газетасында басылган мәкаләләре. Чын Мирас, 12, s. 28–36.
Cwiklinski, Sebastian. (2015). Цвиклински С. Германиядә татар телендәге беренче басма текст. Безнеӊ Мирас, 8, s. 42–46.
Gataullina, L. R. (2009). Гатауллина Л. Р. «Да будет дарована великая победа мусульманской армии и ее союзникам!» (Газета «Эль-Джихад» как средство пропаганды среди татарских военнопленных в Германии во время Первой мировой войны). Гасырлар авазы / Эхо веков, 1, s. 37–45.
Gilyazov, İ. A. (2017). Гилязов И. А. аль-Джихад. Р. А. Айнутдинов, З. З. Гилазев (сост.). Татарская периодическая печать: Научно-эниклопедическое издание. Казань: Издательство Академии наук РТ, s. 40.
Gilyazov, İ. A., Gataullina L. R. (2014). И. А. Гилязов, Л. Р. Гатауллина. Российские солдаты-мусульмане в германском плену в годы Первой мировой войны (1914 – 1920): монография. Казань: Татарское книжное издательство.
Heine, Peter (1980). Al-Ǧihād – eine deutsche Propagandazeitung im 1. Weltkrieg. Die Welt des Islams 3/4, s. 297–299.
Höpp, Gerhard. (1994). Arabische und islamische Periodika in Berlin und Brandenburg 1915 – 1945. Geschichtlicher Abriß und Bibliographie (Forschungsschwerpunkt Moderner Orient: Arbeitshefte 4). Berlin: Das Arabische Buch.
Höpp, Gerhard. (1997). Muslime in der Mark. Als Kriegsgefangene und Internierte in Wünsdorf und Zossen (Geisteswissenschaftliche Zentren Berlin e. V.: Studien 6). Berlin: Das Arabische Buch.
Kon, Kadir. (2013). Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın İslam Stratejisi (Küre Yayınları 123). İstanbul: Küre Yayınları.